Theo Văn phòng UBND tỉnh Lào Cai, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là dự án quan trọng quốc gia đã được xác định trong quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầmnhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 1769/TTg ngày 19/10/2021 và thống nhất thúc đẩy đầu tư xây dựng tại Tuyên bố chung nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Trung Quốc của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm từ ngày 18/8/2024 đến ngày 20/8/2024.

Về phạm vi, quy mô, tuyến bắt đầu từ điểm nối ray với đường sắt Trung Quốc, thuộc thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai và kết thúc điểm cuối tại cảng Lạch Huyện, huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng.

Theo nghiên cứu của đơn vị tư vấn, chiều dài dự kiến của tuyến chính dài 391,04km, tuyến kết nối dài 5,2km, 2 tuyến nhánh dài 18,74km; tuyến đi qua 9 tỉnh, thành phố.

Đoạn tuyến đi qua phạm vi tỉnh Lào Cai có chiều dài dự kiến 64,7km. Hướng tuyến đi qua địa phận thành phố: Lào Cai và 3 huyện Bảo Thắng, Bảo Yên, Văn Bàn.

Chiều dài tuyến từ ga Lào Cai mới đến hết địa phận tỉnh Lào Cai là 59,5km. Đoạn nối ray từ ga Lào Cai đến điểm nối ray với đường sắt Trung Quốc khoảng 5,2km. Dọc tuyến có 5 nhà ga gồm: Ga Lào Cai, ga Thái Niên, ga Sơn Hải, ga Cam Cọn và ga Bảo Hà.

Theo đơn vị tư vấn quá trình xây dựng phương án đã nhất quán nguyên tắc đảm bảo chiều dài tuyến giữa các điểm khống chế là ngắn nhất, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bình diện và trắc dọc của tuyến. Phù hợp với quy hoạch quốc gia và các quy hoạch của địa phương. Đảm bảo khối lượng công trình và giải phóng mặt bằng ít nhất, phù hợp với điều kiện địa hình khu vực tuyến đi qua. Hạn chế cắt qua các khu vực đông dân cư, khu vực nhạy cảm về môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, các khu di tích, danh lam thắng cảnh.

Đại diện Ban Quản lý dự án đường sắt Bộ Giao thông Vận tải cho biết, do tiến độ dự án rất cấp bách, để có cơ sở hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án theo ý kiến các đơn vị dự họp và theo quy định của pháp luật, Ban Quản lý dự án đường sắt đề nghị tỉnh Lào Cai xem xét có ý kiến về phương án tuyến, vị trí ga thuộc dự án đoạn đi qua địa phận tỉnh Lào Cai.

Ban cũng đề nghị tỉnh phối hợp cung cấp thông tin về công tác rà soát, cập nhật quy hoạch của địa phương; nghiên cứu phương án kết nối, đảm bảo an toàn giao thông tại các vị trí xây dựng giao cắt; rà soát cập nhật quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đât; phương án giải phóng mặt bằng tái định cư…

Trên cơ sở nội dung thống nhất về phương án tuyến, vị trí ga, phương án kết nối giao thông đề nghị địa phương cập nhật vào quy hoạch.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các sở, ngành của tỉnh Lào Cai đề nghị đơn vị tư vấn tính toán phương án hạn chế xẻ núi, bạt đồi; kết nối tuyến đường sắt với khu công nghiệp, khu du lịch, khu đô thị và các đầu mối giao thông quan trọng; tính toán phương án giải phóng mặt bằng, tái định cư phù hợp.

Thường trực HĐND, UBND tỉnh Lào Cai cơ bản đồng tình hướng tuyến đơn vị tư vấn đưa ra và cho rằng có thể lựa chọn phương án đòi hỏi kinh phí cao hơn nhưng đảm bảo yếu tố kỹ thuật, hiệu quả kinh tế lâu dài; đồng thời đề nghị làm rõ việc điều chỉnh hướng tuyến dẫn đến phải điều chỉnh quy hoạch liên quan thì có ảnh hưởng đến tiến độ triển khai chung của dự án này và các dự án của tỉnh như sân bay, khu công nghiệp hay không. Lãnh đạo tỉnh Lào Cai đề nghị phải nhất quán quan điểm tuyến đường sắt mới phải thực sự là động lực phát triển của các khu vực mà nó đi qua. Hướng tuyến đảm bảo yếu tố kỹ thuật về độ đốc, đường cong để có thể nâng tốc độ khi điều kiện cho phép.

Ông Vũ Xuân Cường, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai nhấn mạnh đây là dự án quan trọng quốc gia, được 2 nước Việt Nam, Trung Quốc rất quan tâm, ủng hộ, Chính phủ quyết tâm chỉ đạo vì vậy sẽ rất thuận lợi cho tỉnh Lào Cai triển khai thực hiện.

Đồng thời yêu cầu chỉ đạo cần nhất quán nguyên tắc ưu tiên hướng tuyến thẳng nhất, bằng nhất, hiệu quả kinh tế cao nhất, thuận lợi cho việc nâng cấp sau này và phải phù hợp với quy hoạch hiện tại, hạn chế thấp nhất chi phí, nghiên cứu phương án kỹ thuật thi công cầu, hầm qua các khu vực các địa hình phức tạp.

Quá trình triển khai dự án, quy hoạch nhà ga sẽ ảnh hưởng phạm vi rộng cần đảm đảm bảo các điều kiện ổn định nơi ở, duy trì hoạt động sản xuất cho doanh nghiệp, người dân, nhất là các khu vực khu công nghiệp Đông Phố Mới.

Kết luận cuộc họp, ông Trịnh Xuân Trường, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đề nghị đơn vị tư vấn tính toán phương án xây dựng hướng tuyến đảm bảo các yếu tố kỹ thuật đề có điều kiện nâng cao tốc độ, đáp ứng yêu cầu phát triển trong tương lai.

Hướng tuyến phải đảm bảo kết nối tốt với các tuyến cao tốc đã được quy hoạch, kết nối với các khu công nghiệp, khu du lịch, sân bay, kết nối Đông Tây với các tỉnh lân cận.

Tỉnh Lào Cai nhất trí với phương án đề xuất bố trí 5 nhà ga của đơn vị tư vấn, đồng thời đề nghị phương án quy hoạch các nhà ga phải có diện tích đủ rộng để đáp ứng dư địa phát triển dài hạn.

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cũng đã yêu cầu các sở, ngành liên quan của tỉnh phối hợp với đơn vị tư vấn, cung cấp thông tin cần thiết về quy hoạch, kế hoạch của địa phương phục vụ xây dựng hướng tuyến tốt nhất.

Các ngành, các địa phương tuyên truyền đến nhân dân về tầm quan trọng của dự án, tạo đồng thuận khi triển khai công tác giải phóng mặt bằng. Đối với tuyến đường sắt cũ khổ 1m hiện tại có yếu tố lịch sử đặc biệt cũng phải nghiên cứu, tính toán tiếp tục hoạt động ra sao khi có tuyến đường sắt mới.

Phạm Ngọc Triển