Những đứa trẻ mang tên Angela

Hibaja Maai sinh con chỉ 3 ngày sau khi đến nước Đức. Chị đã chạy trốn khỏi những quả bom ở Syria, băng qua những vùng nước đen kịt Địa Trung Hải trên một chiếc thuyền ọp ẹp với cái thai trong bụng. Khi dừng chân tại Hy Lạp, một bác sĩ đã thúc giục chị hay quay lại, nhưng chị vẫn tiếp tục, để tiếp tục vượt qua qua Macedonia, Serbia, Hungary rồi Áo. Chỉ sau khi đến bờ biển Bavaria của nước Đức, chị mới cảm thấy yên tâm và sớm sinh hạ đứa con trong bụng mình.

“Đó là một bé gái,” bác sĩ nói khi đặt đứa trẻ vào tay chị. Suy nghĩ lúc đó của chị không có gì khác ngoài việc đặt tên cho đứa trẻ là Angela, theo tên của vị thủ tướng Đức để thầm cảm ơn bà.

“Chúng ta hãy đặt tên nó là Angela”, chị nói với chồng của mình, người chỉ kịp đoàn tụ với gia đình ngay trước khi cô bé Angela chào đời vào ngày 1/2/2016.

“Angela Merkel đã cứu sống chúng tôi”, Maai nói trong một cuộc phỏng vấn gần đây tại quê hương mới Wulfrath, miền tây bắc nước Đức. “Bà ấy đã cho chúng tôi một mái nhà, cho con cái chúng tôi một tương lai. Chúng tôi yêu bà ấy như một người mẹ”.

Thủ tướng Angela Merkel sẽ từ chức sau khi người thay thế được chọn trong cuộc bầu cử nước Đức vào ngày 26/9 tới. Cho đến nay, sau 16 năm điều hành quốc gia công nghiệp hùng mạnh này, việc chào đón hơn một triệu người tị nạn từ Syria, Iraq, Afghanistan và các nơi khác trong các năm 2015 và 2016 lại được xem như quyết định quan trọng nhất và được ca ngợi nhất của bà.

Nó đã thay đổi châu Âu, thay đổi nước Đức, và hơn hết là thay đổi cuộc sống của hàng triệu người. Đó là món nợ đã được ghi nhận bởi những gia đình tị nạn. Rất nhiều người đã đặt tên con của họ theo tên bà ấy để tỏ lòng biết ơn.

Thủ tướng Merkel không có con riêng. Nhưng trên nước Đức hiện tại, có rất nhiều đứa trẻ mang tên hoặc họ của bà.  Đó có thể là Angela, Angie, Merkel và thậm chí cả là Angela Merkel.

Mùa thu năm 2015 là một khoảnh khắc phi thường của lòng trắc ẩn và sự cứu rỗi. Nhiều người Đức gọi đó là “chuyện cổ tích mùa thu”. Nhưng nó cũng gây ra nhiều sự hận thù, tạo ra cả một làn sóng phẫn uất trong lòng những người theo chủ nghĩa dân túy ở Đức. Thậm chí, một đảng cực hữu còn lọt vào quốc hội Đức lần đầu tiên kể từ Thế chiến thứ hai.

Ngày nay, lực lượng biên phòng châu Âu đang sử dụng vũ lực chống lại người di cư. Các trại tị nạn trong tình trạng chật chội. Một số nhà lãnh đạo châu Âu thậm chí còn trả tiền cho Thổ Nhĩ Kỳ và Libya để ngăn chặn những người vượt biên cố sang nước họ. Mới đây thôi, sau cuộc rút lui hỗn loạn của quân đội Mỹ khỏi Afghanistan, một số nước châu Âu đã nhanh chóng khẳng định, những người tị nạn sẽ không được chào đón tại lục địa già.

Gerald Knaus, chủ tịch Sáng kiến ​​ổn định Châu Âu, người đã cố vấn không chính thức cho bà Merkel về vấn đề di cư trong hơn một thập kỷ qua cho biết: “Có hai câu chuyện ở đây: Một câu chuyện thành công và một câu chuyện thất bại. Merkel đã làm điều đúng đắn ở Đức. Nhưng bà ấy đã thất bại trong các vấn đề khác ở châu Âu”.

“Thiên thần hộ mệnh” Angela

Sau khi chạy trốn khỏi chiến tranh, tra tấn và sự hỗn loạn ở Syria, cặp vợ chồng Mhmad và Widad hiện sống ở thành phố Gelsenkirchen, miền tây nước Đức. Trong phòng khách ở tầng ba của mình, một tấm hình cận cảnh khuôn mặt tươi cười của bà Merkel luôn hiện diện tại đây.

Widad, người mẹ 35 tuổi nhưng có 6 người con, chia sẻ: “Bà ấy là thiên thần hộ mệnh của chúng tôi. Angela Merkel đã làm một điều to lớn, một điều thật đẹp đẽ, một điều mà các nhà lãnh đạo ở chính quốc gia của chúng tôi không làm cho chúng tôi”.

Angela cũng là cái tên mà chị Widad đặt cho đứa con được sinh ra trên nước Đức của mình. Giờ bé đã lên 5 tuổi. Là một cô bé linh hoạt với đôi mắt màu hạt dẻ to và những lọn tóc xếp tầng, Angela thích kể chuyện bằng tiếng Đức với 5 anh chị em của mình.

“Tôi hy vọng Angela lớn lên sẽ giống như bà Merkel: một người phụ nữ mạnh mẽ với trái tim rộng lớn”, Widad thầm mong ước.

Sự xuất hiện của gần một triệu người tị nạn đã làm rung chuyển nước Đức hồi những năm 2015, 2016. Song giống như nhiều người khác, Widad và gia đình chị đã được cấp quy chế bảo vệ vào năm 2017, cho phép họ ở lại và làm việc tại Đức. Trong ba năm, họ có thể nộp đơn xin nhập quốc tịch Đức.

Số liệu thống kê mới nhất của chính phủ cho thấy, những người nhập cư vào năm 2015 và 2016 đang hòa nhập vào xã hội Đức. Cứ hai người thì có một người có việc làm. Hơn 65.000 người đang học đại học hoặc học nghề. Ba phần tư sống trong căn hộ hoặc nhà riêng của mình, và nói rằng họ cảm thấy “được chào đón” hoặc “rất được chào đón”.

Trong đại dịch Covid-19, những người tị nạn đã may khẩu trang và tình nguyện đi mua sắm cho những người Đức cao tuổi bị cô lập ở nhà. Trong trận lũ lụt gần đây ở miền tây nước Đức, những người tị nạn đã lái xe đến các khu vực bị tàn phá để giúp đỡ và dọn dẹp.

Marwan Mohamed, một nhân viên xã hội ở Gelsenkirchen cho tổ chức từ thiện Công giáo Caritas cho biết: “Họ đến gặp tôi và nói rằng họ muốn trả lại một cái gì đó".

Di sản là tình yêu thương

Widad từng là một một giáo viên tiếng Anh ở Syria. Chị gần đây đã lấy bằng lái xe và đang học tiếng Đức để hy vọng sẽ được trở lại giảng dạy. Chồng của chị cũng đang bắt đầu học nghề thợ sửa ống nước. Hiện tại, gia đình họ nhận được khoảng 1.400 euro mỗi tháng từ trợ cấp của nhà nước.

Tất nhiên, không phải tất cả mọi người Đức đều đồng tình với quyết định mở cửa cho người tị nạn của bà Merkel trước đây. Cuộc khủng hoảng di cư đã gây ra phản ứng dữ dội, đặc biệt là ở Đông Đức, nơi chính là quê hương của bà.

Đây là nơi cô Berthe Mballa được định cư vào năm 2015, sau  khi chạy trốn bạo lực ở Cameroon. Cô đã được đưa đến thành phố Eberswalde, theo kế hoạch phân chia những người xin tị nạn ra khắp đất nước khi đó.

Kể từ khi định cư ở Eberswalde, Mballa đã bị xúc phạm trên đường phố và bị nhổ nước bọt trên xe buýt. Bà Merkel bị nhiều cử tri ở khu vực này ghét bỏ, song bà Mballa đã không ngần ngại đặt tên cho con trai mình, được sinh ra sau khi bà đến Đức là “Christ Merkel”. “Bởi vì Merkel là vị cứu tinh của tôi”, cô lý giải.

“Khi nó lớn hơn, tôi sẽ kể cho nó toàn bộ câu chuyện, về việc tôi đã gặp khó khăn thế nào, tôi đã phải chịu đựng ra sao, về việc tôi đến đây, hy vọng và tình yêu mà bà Merkel đã dành cho chúng tôi”.

Ngày nay, Đức và phần còn lại của châu Âu đã ngừng tiếp nhận người tị nạn. Các chính trị gia trong đảng của bà Merkel đã phản ứng với cuộc khủng hoảng nhân đạo mới đây ở Afghanistan bằng cách tuyên bố rằng: “Năm 2015 sẽ không lặp lại”.

“Ai sẽ lãnh đạo nước Đức?” anh Mhmad lo ngại. “Điều gì sẽ xảy ra với chúng ta khi bà ấy biến mất?”.

Song chị Mballa tin rằng, việc đặt tên Angela cho những đứa con mình là một cách để giữ cho di sản là tình yêu thương của bà Angela Merkel sẽ mãi tồn tại trên nước Đức.