Thủ tướng đương nhiệm Ranil Wickremesinghe tuyên bố trước tiên ông sẽ tìm kiếm các nguồn thay thế trước khi mua thêm dầu thô từ Moscow trong khi các quốc gia phương Tây phần lớn đã ngừng nhập khẩu năng lượng của Nga để đáp trả các lệnh trừng phạt được áp đặt nhằm đáp trả cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Thứ 7 tuần trước, chia sẻ với hãng tin AP, ông Wickremesinghe cũng ám chỉ rằng, mặc dù số nợ của đất nước ngày càng tăng, ông có thể sẵn sàng chấp nhận sự hỗ trợ tài chính hơn nữa từ Trung Quốc.

Trong khi thừa nhận rằng tình hình hiện tại của Sri Lanka là "của riêng họ", ông nói rằng cuộc chiến ở Ukraine đang làm trầm trọng thêm tình hình vốn đã bất ổn của quốc gia này, bên cạnh đó tình trạng thiếu lương thực trầm trọng có thể kéo dài đến năm 2024. Ông nói thêm rằng Nga đã cung cấp lúa mì cho Sri Lanka.

Sri Lanka có khoảng 51 tỷ đô la nợ nước ngoài, nhưng đã trì hoãn các khoản thanh toán khoảng 7 tỷ đô la đến hạn trong năm nay.

Vì nợ nần chồng chất, đất nước này hiện không có tiền để nhập khẩu cơ bản, có nghĩa là người dân không thể mua được những thứ thiết yếu cơ bản như thực phẩm, nhiên liệu, thuốc men, thậm chí cả giấy vệ sinh và diêm.

Bên cạnh đó, tình trạng mất điện kéo dài là do tình trạng thiếu hụt nhiên liệu, và mọi người đã buộc phải chờ đợi nhiều ngày để nấu ăn bằng khí gas, sống trong màn đêm tối tăm.

Nước này đã mua khoảng 90.000 tấn xăng dầu của Nga cách đây hai tuần, theo Bộ trưởng Năng lượng.

Ông Wickremesinghe đã không trả lời trực tiếp những tin đồn như vậy, nói rằng ông không biết liệu có nhiều đơn đặt hàng hơn đang được thực hiện hay không. Tuy nhiên, ông nói rằng Sri Lanka đang rất cần xăng dầu và hiện đang cố gắng nhập xăng từ các nhà cung cấp thường xuyên của nước này ở Trung Đông.

Ông thừa nhận: “Đôi khi chúng tôi không biết mình đang mua dầu gì. "Chúng tôi chắc chắn đang xem Vịnh là nguồn cung cấp chính của chúng tôi."

Trong khi đó, giá dầu toàn cầu đã tăng vọt kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra vào cuối tháng 2. Trong khi Washington và các đồng minh cố gắng hạn chế hỗ trợ tài chính cho nỗ lực chiến tranh của Moscow, Nga đang giảm giá dầu thô của mình, khiến điều đó thực sự rất hấp dẫn đối với một số quốc gia.

Được biết, Sri Lanka, giống như một số quốc gia Nam Á khác, vẫn giữ quan điểm trung lập trong cuộc chiến tranh châu Âu.

Tính đến thời điểm hiện tại, Sri Lanka đã nhận được và tiếp tục liên hệ với nhiều quốc gia để được giúp đỡ - bao gồm cả Trung Quốc, quốc gia gây tranh cãi nhất, hiện là chủ nợ lớn thứ ba của quốc gia này.

Các nhà ngoại giao đối lập đã cáo buộc tổng thống và cựu thủ tướng nhận một loạt các khoản vay của Trung Quốc cho các dự án cơ sở hạ tầng kém chất lượng mà từ đó không tạo ra lợi nhuận, thay vào đó chỉ làm tăng thêm nợ của đất nước.

Các nhà phê bình cũng chỉ ra một cảng gặp khó khăn ở Hambantota, quê hương của cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa, được phát triển như một phần của các dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, cho rằng dự án đó tốn quá nhiều tiền và mang lại quá ít lợi ích cho nền kinh tế.

Thủ tướng nói rằng chính phủ của ông đã thảo luận với Trung Quốc về việc tái cơ cấu nợ. Bắc Kinh trước đó đã hứa sẽ cho nước này vay thêm tiền nhưng đã từ chối giảm nợ, có thể do lo ngại rằng những người đi vay khác có thể muốn được cứu trợ tương tự.

Ngoài ra, Sri Lanka cũng đang yêu cầu hỗ trợ tài chính từ Chương trình Lương thực Thế giới, chương trình có thể cử một nhóm đến nước này trong thời gian ngắn, và ông Wickremesinghe đang tính đến một gói giải cứu, cứu trợ của IMF.

Ông Wickremesinghe nhận định rằng cuộc khủng hoảng ở Sri Lanka là do nó “tự tạo ra”. Nhiều người đã đổ lỗi cho sự quản lý yếu kém của chính phủ, việc cắt giảm thuế sâu vào năm 2019, những sai lầm về chính sách đã tàn phá mùa màng và sự sụt giảm mạnh của ngành du lịch do đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cuộc chiến ở Ukraine, vốn đã đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu vào thế khó và đẩy giá nhiên liệu và thực phẩm lên mức không thể chi trả được, đã khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều.

Theo Thủ tướng, giá rau ở Sri Lanka đã tăng gấp ba lần, trong khi hoạt động canh tác, trồng lúa giảm gần một phần ba.

Tình trạng thiếu hụt đã gây hại cho cả người nghèo và tầng lớp trung lưu, gây ra nhiều tháng bất ổn. Khi lo sợ về nạn đói sắp xảy ra gia tăng, các bà mẹ đang phải chiến đấu để có sữa nuôi con của họ.

Ông Wickremesinghe nói rằng ông cảm thấy tồi tệ với tư cách là một công dân và một thủ tướng khi chứng kiến đất nước của mình phải gánh chịu hậu quả như vậy.

Lê Na (Theo AP)