Ông Sunak cho biết bên ngoài Số 10 Phố Downing rằng ông đã thông báo cho Vua Charles III về cuộc bầu cử hiếm hoi của Vương quốc Anh vào mùa hè, trong bối cảnh Đảng Bảo thủ của ông phải đối mặt với khó khăn để kéo dài 14 năm nắm quyền.

Phát biểu trong cơn mưa như trút, ông Sunak nói: “Bây giờ là thời điểm để Vương quốc Anh lựa chọn tương lai của mình”. Ông cảnh báo rằng nếu cử tri bỏ phiếu cho Đảng Lao động, Vương quốc Anh sẽ “có nguy cơ quay trở lại tình thế ban đầu”. Nhưng ông thừa nhận: “Tôi không thể và sẽ không khẳng định rằng mọi thứ chúng tôi đã làm đúng”.

Ông Sunak trước đó đã được yêu cầu tổ chức bầu cử trước tháng 1 năm 2025, song phản đối những lời kêu gọi nêu cụ thể về kế hoạch của mình. Tuy nhiên, tỷ lệ lạm phát giảm, được công bố trước đó vào thứ Tư, đã tạo cơ sở cho thông báo của ông.

Động thái này được hoan nghênh bởi Đảng Lao động, do Keir Starmer lãnh đạo và đang nổi lên mạnh mẽ trong các cuộc thăm dò dư luận. Ông Starmer cho biết sau thông báo của ông Sunak rằng đây là “cơ hội để thay đổi theo hướng tốt đẹp hơn - tương lai của bạn, cộng đồng của bạn, đất nước của bạn”.

Trong bài phát biểu của mình, ông Sunak cho rằng COVID-19 và cuộc chiến ở Ukraine khiến Vương quốc Anh chịu bất ổn về kinh tế và đối mặt với “thời kỳ thử thách nhất kể từ Thế chiến II”.

Việc ngày càng thất thế trước Đảng Lao động được cho rằng là lý do ông Sunak bất ngờ công bố việc tổng tuyển cử sớm, nhằm hy vọng cứu vãn được tình hình, tránh để Đảng Bảo thủ chấm dứt 14 năm nắm quyền.

Ông là thủ tướng thứ 5 của Đảng Bảo trong thời gian trên, sau khi kế nhiệm bà Liz Truss, người đã kết thúc nhiệm kỳ chỉ 6 tuần sau khi bắt đầu và làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng tài chính tại Vương quốc Anh.

Đảng của ông Sunak có thể sẽ đặt nỗ lực giải quyết vấn đề di cư bất hợp pháp làm trọng tâm trong chiến dịch của mình, gần đây đã lên kế hoạch trục xuất một số người xin tị nạn đến Rwanda theo một đạo luật đã được thông qua.

Trong khi đó, Đảng Lao động sẽ tập trung vào việc cải thiện tình trạng giá cả tăng vọt, dịch vụ chăm sóc sức khỏe quá tải và đồng thời tận dụng các vụ bê bối trong giới lãnh đạo Đảng Bảo thủ trước đây.

Đảng Bảo thủ dưới thời cựu Thủ tướng Boris Johnson đã thắng cách biệt trong cuộc tổng tuyển cử gần nhất trên toàn Vương quốc Anh vào tháng 12/2019. Tuy nhiên, ông Johnson đã phải từ chức sau một loạt vụ bê bối, khiến Vương quốc Anh trải qua tới 3 đời Thủ tướng chỉ trong vòng gần 5 năm qua, cùng với bà Liz Truss và ông Rishi Sunak.

Cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra vào thứ Năm, ngày 4 tháng 7 tại tất cả 650 khu vực bầu cử của Vương quốc Anh và việc kiểm phiếu sẽ diễn ra trong đêm. Đảng nào vượt qua mốc 326 trước sẽ giành chiến thắng.

Một chính quyền mới của Vương quốc Anh sẽ được thành lập ngay khi mốc đó được vượt qua và nắm quyền ngay lập tức, trước khi chờ sự chấp thuận mang tính biểu tượng của Vua Charles III.

Hoàng Anh (theo CNN, Reuters)