Thực phẩm thay thế thịt từ đậu nành sắp chạm mốc 16 tỷ USD

Thị trường thực phẩm thay thế thịt dựa trên đậu nành được dự báo sẽ mở rộng mạnh mẽ, từ khoảng 6,3 tỷ USD trong năm 2025 lên tới 16,8 tỷ USD vào năm 2035, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm ước đạt 10,3%.

Sự thay đổi trong thói quen ăn uống, tiến bộ công nghệ trong mô phỏng kết cấu và hương vị, cùng với chú trọng hơn vào yếu tố bền vững đang thúc đẩy một giai đoạn chuyển đổi sâu trong ngành thực phẩm thực vật.

Xu hướng này được củng cố bởi nhiều yếu tố. Trước hết, sản phẩm thay thế thịt làm từ đậu nành ngày càng được người tiêu dùng chấp nhận rộng rãi, từ kênh bán lẻ đến nhà hàng ăn nhanh, nhờ cảm giác quen thuộc và tiện lợi.

Các loại burger làm từ đậu nành được đánh giá sẽ tiếp tục giữ vị thế chủ đạo, chiếm khoảng 31% cơ cấu sản phẩm vào năm 2025 nhờ sức phổ biến ở cả kênh bán lẻ và nhà hàng ăn nhanh, được khuếch trương bởi những thương hiệu lớn trên thị trường.

Vùng Nam Á nổi lên như một động lực tăng trưởng quan trọng. Ấn Độ được dự báo sẽ dẫn đầu tăng trưởng toàn cầu với tốc độ khoảng 14,1% mỗi năm, theo sau là Trung Quốc với mức tăng xấp xỉ 13,4%.

Sự tăng trưởng ở hai quốc gia này xuất phát từ nhu cầu protein ngày càng cao, năng lực chế biến đậu nành mở rộng và ở một số khu vực đã bắt đầu xuất hiện mức giá tương đương với thịt truyền thống.

Khẩu vị và kết cấu sản phẩm vẫn là yếu tố quyết định. Nhiều khảo sát cho thấy người tiêu dùng ưu tiên hương vị và cảm giác thịt khi ăn hơn cả yếu tố khác, nên các nhà sản xuất đang tập trung cải tiến nguyên liệu và công nghệ để mô phỏng cấu trúc cơ nguyên khối của thịt.

Thành phần protein thực vật có cấu trúc như Textured Vegetable Protein, viết tắt TVP, được xem là thành phần chủ lực nhờ tính linh hoạt, dễ tạo dạng ở nhiều hình thái như băm, miếng hay dải sản phẩm. Các chuỗi cung ứng theo chiều dọc của những doanh nghiệp lớn giúp TVP tiếp cận hiệu quả hơn tới dây chuyền chế biến.

Sản phẩm ăn liền làm từ đậu nành đang chiếm ưu thế trong ứng dụng tiêu dùng. Các bữa ăn chế biến sẵn dựa trên đậu nành được ưa chuộng vì giữ được kết cấu sau khi chế biến nhanh và có chi phí hợp lý khi tái tạo, nên dự báo chiếm tỷ trọng lớn trong nhu cầu tiêu thụ. Những thương hiệu lớn ở mảng thực phẩm chế biến sẵn đang khai thác lợi thế này để mở rộng danh mục sản phẩm.

Bối cảnh cạnh tranh trong ngành rất sôi động, với sự tham gia của cả doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới và những tập đoàn đã có tên tuổi.

Các công ty dẫn đầu như Beyond Meat, Impossible Foods và MorningStar Farms tiếp tục khẳng định vị thế với các sản phẩm burger và vụn thịt làm từ đậu nành.

Ở châu Âu, những tên tuổi như Quorn Foods, The Vegetarian Butcher và VBites phát triển mạnh nhờ các dòng sản phẩm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng ăn chay linh hoạt và những khách hàng chú trọng đạo đức tiêu dùng.

Các hãng như Amy's Kitchen và Tofurky duy trì vị thế ở kênh đông lạnh, trong khi một số nhà đổi mới như Prime Roots và Redefine Meat thử nghiệm phương pháp lên men đậu nành hoặc công nghệ in 3D để tạo kết cấu mới.

Đối mặt với biến động nguyên liệu và chi phí chế biến, nhiều doanh nghiệp lớn đã tối ưu hóa chuỗi cung ứng bằng cách lấy nguyên liệu tại các vùng sản xuất phù hợp.

Những động thái này giúp giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh. Các bước đi gần đây trên thị trường gồm kế hoạch mở rộng sang châu Âu của Impossible Foods với sản phẩm burger làm từ đậu nành và việc ra mắt các dạng cô đặc protein đậu nành mới của Bunge, tăng hàm lượng protein và chất xơ nhằm cải thiện hiệu năng sản phẩm.

Trong bối cảnh tăng trưởng chung, sự khác biệt theo vùng địa lý đang định hình thế trận cạnh tranh. Ở những thị trường trưởng thành như Mỹ, Vương quốc Anh và Đức, tăng trưởng có phần chậm hơn do bão hòa thị trường và sự quan tâm chặt chẽ hơn tới thành phần sản phẩm.

Ngược lại, ở Ấn Độ và Trung Quốc, động lực tăng mạnh đến từ sự thay đổi trong chế độ ăn và năng lực sản xuất mở rộng. Những doanh nghiệp có lợi thế sẽ là những đơn vị đảm bảo được nguồn đậu nành rõ ràng về nguồn gốc, thiết lập được quan hệ gia công và phân phối vững chắc, đồng thời có khả năng điều chỉnh công thức để giảm natri mà vẫn giữ giá thành hợp lý.

Khi nhận thức của người tiêu dùng về lợi ích sức khỏe và tác động môi trường của tiêu thụ thịt truyền thống gia tăng, thị trường thay thế thịt từ đậu nành được đánh giá sẽ tiếp tục đổi mới và mở rộng.

Khả năng chinh phục khẩu vị, giữ mức giá cạnh tranh và minh bạch trong nguồn gốc nguyên liệu sẽ là yếu tố then chốt quyết định vị trí lãnh đạo trong một ngành đang thay đổi nhanh chóng.