Lãi suất tăng, tiền ùn ùn vào ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước đã công bố dữ liệu tiền gửi khách hàng vào hệ thống tổ chức tín dụng đến cuối tháng 10/2022.

Theo đó, tổng tiền gửi tại hệ thống ngân hàng đã đạt hơn 11,42 triệu tỷ đồng, tăng 5.766 tỷ đồng so với cuối tháng 9. Trong đó, động lực chính đến từ nhóm khách hàng dân cư, còn tiền từ nhóm khách hàng doanh nghiệp lại giảm sâu.

Cụ thể, tiền gửi của khách hàng doanh nghiệp giảm tới 15.811 tỷ đồng trong tháng 10 xuống còn hơn 5,76 tỷ đồng.

Trong khi đó, tiền gửi dân cư tăng 21.577 tỷ đồng lên hơn 5,66 triệu tỷ đồng. Đây cũng mức tăng hàng tháng cao nhất kể từ tháng 7.

Trước đó, mặc dù vẫn có tăng trưởng trong các tháng của quý 3 nhưng mức tăng đã chậm lại rõ rệt so với đầu năm, chẳng hạn như trong tháng 9 chỉ tăng thêm hơn 1.400 tỷ đồng.

Có thể thấy, tiền ùn ùn “chảy” vào hệ thống ngân hàng trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm liên tục lập các kỷ lục mới từ tháng 9/2022. Còn những kênh đầu tư truyền thống khác như chứng khoán, vàng, bất động sản lại có nhiều thời điểm “lao dốc”.

Cụ thể, sau “bước chạy đà” từ tháng 9, đến tháng 12, lãi suất huy động tại hệ thống ngân hàng đã vượt qua mốc 10%/năm. Thậm chí, có nơi đạt “đỉnh” lên đến 13,25%/năm. “Mức đỉnh” tăng gần gấp đôi khiến tiết kiệm trở thành kênh đầu tư hấp dẫn nhất.

Trong khi đó, thị trường chứng khoán “chao đảo”, có thời điểm chỉ số VN-Index “thủng mốc” 1.000 điểm. Hiện tại, dù VN-Index đã lấy lại được mốc này nhưng nỗi lo lạm phát vẫn là nguyên nhân khiến kênh đầu tư này chứa đựng rủi ro rất lớn.

Thị trường bất động sản thậm chí còn bê bết hơn khi không ít dự án giảm giá tới 50% mà vẫn không có người mua hàng. Nguyên nhân đến từ việc không ít nhà đầu tư chờ giá… giảm sâu hơn nữa mới bắt đáy. Còn với những người sẵn sàng tâm lý tham gia thị trường lại gặp rào cản vốn. Dòng vốn vào bất động sản bị siết chặt khiến nhà đầu tư khó tiếp cận với vốn vay.

Thị trường vàng cũng lộ rõ nhiều dấu hiệu bất ổn. Chỉ trong vài ngày giữa tháng 12, giá vàng thế giới khi thì tăng thẳng đứng, lúc thì “rơi tự do”.

Chính vì vậy, bất chấp việc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo hệ thống ngân hàng phải giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp, gửi tiết kiệm vẫn được xem là kênh hút khách nhất trong những ngày cuối năm 2022 và đầu năm 2023.

Thanh khoản chứng khoán "teo tóp"

Trong báo cáo 9 tháng đầu năm, Tổng cục Thống kê cho biết tính đến ngày 16/9/2022, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 6.437 nghìn tỷ đồng, giảm 17,1% so với cuối năm 2021.

Trong tháng 9/2022, giá trị giao dịch bình quân đạt 16.394 tỷ đồng/phiên, giảm 12% so với tháng trước. Tính chung 9 tháng năm 2022, giá trị giao dịch bình quân đạt 22.743 tỷ đồng/phiên, giảm 14,5% so với bình quân năm trước.

Bước sang tháng 10, Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE) cho biết thanh khoản thị trường cổ phiếu tháng 10 ghi nhận giá trị giao dịch bình quân phiên đạt trên 11.449 tỷ, giảm 14,53% so với tháng 9.

Bước sang tháng 11, giá trị giao dịch vẫn giảm nhưng ghi nhận đà giảm rất nhẹ xuống khoảng 11.443 tỷ đồng.

Còn trên sàn Hà Nội, theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), thanh khoản trên thị trường trong tháng 10/2022 tiếp tục giảm mạnh. Tổng giá trị giao dịch đạt hơn 20 nghìn tỷ đồng.

Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt hơn 60 triệu cổ phiếu/phiên, giá trị giao dịch đạt hơn 963 tỷ đồng/phiên, giảm 12,7% về khối lượng giao dịch và 32% về giá trị giao dịch so với tháng trước.

Khác với sàn TP HCM, trong tháng 11, sàn Hà Nội ghi nhận sự bùng nổ. Giá trị giao dịch đạt hơn 98,18 nghìn tỷ đồng. Tính bình quân, giá trị giao dịch đạt hơn 4.459 tỷ đồng/phiên, tăng 56,5% so với tháng trước. Dù vậy, đà tăng này chưa thể bù đắp được cho đà sụt giảm trước đó.

Tháng 12 chưa kết thúc nhưng vẫn có thể thấy giá trị giao dịch bình quân theo ngày trên sàn TP HCM đang tăng mạnh so với tháng 11, đạt 13.947 tỷ đồng/phiên, tăng đáng kể so với con số 11.443 tỷ đồng của tháng 11/2022 nhưng giảm sâu so với con số 27.000 tỷ đồng của tháng 12/2021.

Vì vậy, có thể thấy thanh khoản năm 2022 vẫn sụt giảm sâu so với 2021.