Không chỉ các hãng xe, mà ngay cả chủ sở hữu trạm xăng cũng đang bày tỏ sự bất mãn. Trong khi đó, Nissan tìm kiếm đối tác mới, còn các hãng xe châu Âu cảnh báo về một năm đầy khó khăn phía trước.

Với nền tảng kinh doanh trong các lĩnh vực như khách sạn, thực phẩm và giáo dục tư nhân, nhiều người từng kỳ vọng nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump sẽ mang lại lợi ích cho giới doanh nghiệp.

Tuy nhiên, thực tế đang chứng minh điều ngược lại khi chính quyền Tổng thống Trump bất ngờ ra lệnh đóng băng ngay lập tức chương trình triển khai trạm sạc xe điện do chính phủ liên bang tài trợ. Động thái này đã khiến nhiều doanh nghiệp rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan và kêu gọi chính quyền xem xét lại quyết định.

Đóng băng quỹ NEVI: Hàng loạt dự án bị ảnh hưởng

Chương trình cơ sở hạ tầng xe điện quốc gia (NEVI) là một phần trong Đạo luật Giảm lạm phát 2022, được Quốc hội Mỹ phê duyệt nhằm mở rộng mạng lưới trạm sạc nhanh trên toàn quốc. Tuy quá trình triển khai diễn ra không nhanh như kỳ vọng, nhưng đây vẫn là một bước tiến quan trọng để mở rộng cơ sở hạ tầng phục vụ xe điện.

Chương trình này vốn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cấp vốn theo từng bang, hợp tác với các công ty điện lực và xin cấp phép địa phương - tất cả những quy trình có thể kéo dài đáng kể.

Dù tiến độ còn chậm, NEVI vẫn đang từng bước phát huy hiệu quả và trở thành trụ cột trong kế hoạch phát triển mạng lưới sạc xe điện của nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, quyết định đóng băng chương trình của chính quyền Tổng thống Trump đã khiến nhiều bên phản đối kịch liệt.

Theo Reuters, một nhóm đại diện các nhà sản xuất ô tô và công ty cung cấp dịch vụ sạc xe điện đã gửi yêu cầu tới Bộ Giao thông Vận tải Mỹ, kêu gọi khôi phục ngay chương trình cơ sở hạ tầng trị giá 5 tỷ USD.

Hiệp hội Vận tải Điện, với các thành viên gồm General Motors, Toyota, Stellantis, EVGo, Walmart và nhiều công ty khác, cho biết chính quyền cần nhanh chóng khôi phục chương trình để đảm bảo sự ổn định cho các bang và doanh nghiệp đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng này.

Không chỉ các hãng xe, ngay cả các doanh nghiệp kinh doanh nhiên liệu truyền thống cũng bị ảnh hưởng. Nhiều trạm xăng tại Mỹ đã đầu tư lắp đặt trạm sạc xe điện để đón đầu xu hướng mới. Điều này hoàn toàn hợp lý, bởi trạm xăng vốn nằm ở những vị trí thuận tiện cho việc di chuyển đường dài, và người dùng đã quen với việc dừng chân tại đây. Hiện tại, nhiều doanh nghiệp đã bỏ ra hàng triệu USD để mở rộng hạ tầng sạc xe điện, và họ không muốn chứng kiến kế hoạch này bị đình trệ.

Theo trang tin The Trucker, Hiệp hội các nhà cung cấp nhiên liệu Mỹ (NATSO và SIGMA) đã lên tiếng về quyết định của Cục Quản lý Đường cao tốc Liên bang (FHWA) khi tạm dừng phê duyệt các kế hoạch triển khai trạm sạc tại các bang. Ông David Fialkov, Phó Chủ tịch phụ trách các vấn đề chính phủ của NATSO và SIGMA, cho biết:

"Chương trình NEVI đã giúp thúc đẩy các trạm xăng và trạm dừng xe tải lắp đặt trạm sạc nhanh hiện đại. Tuy nhiên, ở một số bang, chương trình lại được triển khai kém hiệu quả, khiến trạm sạc hoặc chưa được xây dựng, hoặc đặt ở những vị trí không hợp lý".

Ông cũng bày tỏ hy vọng chính quyền sẽ cân nhắc lại thay vì loại bỏ hoàn toàn chương trình này. Hiện tại, một số bang đã bắt đầu tạm dừng giải ngân quỹ NEVI. Theo đài WXYZ tại Detroit, bang Michigan đã ngừng tiếp nhận đơn xin tài trợ cho đợt hai của chương trình NEVI và đang phối hợp với chính phủ liên bang để xác định số phận của các hợp đồng đang chờ xử lý. Các chủ xe điện tại bang này cũng bày tỏ sự thất vọng khi kế hoạch mở rộng trạm sạc bị gián đoạn.

Giới chuyên gia nhận định sự thay đổi chính sách liên tục đang khiến ngành công nghiệp ô tô rơi vào tình trạng bất ổn. Nhiều học giả pháp lý cũng cho rằng việc đơn phương dừng tài trợ chương trình NEVI có thể vi phạm pháp luật, và một số quyết định tương tự của chính quyền Trump trước đó đã bị tòa án liên bang ngăn chặn.

Ngành ô tô châu Âu đối mặt năm 2025 đầy thách thức

Không chỉ các hãng xe tại Mỹ, ngành công nghiệp ô tô châu Âu cũng đang đứng trước một năm đầy khó khăn với hàng loạt thách thức từ thuế quan, lãi suất cao, sự sụt giảm của các chương trình hỗ trợ xe điện và tình trạng trì trệ trong phát triển hạ tầng trạm sạc.

Cổ phiếu Porsche lao dốc sau khi hãng cảnh báo lợi nhuận có thể suy giảm do phải đầu tư đồng thời vào động cơ đốt trong, hybrid và xe điện. Hãng xe thể thao Đức cho biết sẽ phải chịu khoản chi phí lên tới 800 triệu euro trong năm nay để phát triển các mẫu xe mới, từ đó làm giảm tỷ suất lợi nhuận.

Tương tự, Volvo cũng lên tiếng cảnh báo về sự cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là từ các hãng xe Trung Quốc. Trong khi đó, BMW vẫn giữ chiến lược phát triển song song cả động cơ xăng, hybrid và xe điện.

Ông Jochen Goller, thành viên hội đồng quản trị BMW, nhận định: "Sẽ là ngây thơ nếu tin rằng quá trình điện hóa diễn ra theo một chiều. Đây sẽ là một hành trình đầy biến động".

Điều này lý giải vì sao các hãng xe đang tìm kiếm sự ổn định trong quy định của chính phủ – một yếu tố then chốt quyết định chiến lược phát triển sản phẩm và đầu tư dài hạn của ngành công nghiệp ô tô.

Có thể chương trình NEVI còn nhiều điểm cần cải thiện, nhưng không ai phủ nhận rằng việc cắt giảm đầu tư vào cơ sở hạ tầng sạc xe điện có thể khiến Mỹ tụt lại phía sau so với các đối thủ như Trung Quốc. Liệu có cách nào triển khai hiệu quả hơn? Câu trả lời vẫn còn bỏ ngỏ.

Hải Hà (Theo InsideEVs Global)