Phát biểu với báo giới sau cuộc hội đàm tại Ukraine, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết ông rất lo ngại về tình hình tại nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, kêu gọi các bên thu hồi khí tài quân sự và binh sĩ tại khu vực đó.

Sau cuộc hội đàm tại thành phố Lviv, miền Tây Ukraine, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết ông, ông Guterres và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã thảo luận về việc xây dựng bầu không khí tích cực để hồi sinh các cuộc đàm phán hòa bình với Nga diễn ra tại Istanbul vào hồi tháng 3.

Trong một thỏa thuận do LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, hai bên gần đây đã đạt được thỏa thuận để Nga dỡ bỏ lệnh phong tỏa các chuyến hàng ngũ cốc của Ukraine và xuất khẩu đã bắt đầu trở lại.

Thổ Nhĩ Kỳ đã duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Nga, một đối tác thương mại quan trọng, và tìm cách hòa giải cuộc xung đột đã kéo dài 6 tháng qua. "Cá nhân tôi, tôi tin tưởng rằng chiến tranh cuối cùng sẽ kết thúc tại bàn đàm phán. Ông Zelenskyy và ông Guterres có cùng quan điểm về vấn đề này", Erdogan nói. 

Trong khi cuộc thảo luận đang diễn ra, 17 người thiệt mạng và 42 người bị thương sau hai cuộc tấn công riêng biệt của Nga nhằm vào thành phố Kharkiv lớn ở đông bắc Ukraine - thống đốc khu vực này cho biết hôm thứ Năm.

Cũng trong ngày thứ Năm, ít nhất 4 vụ nổ đã xảy ra gần một sân bay quân sự lớn của Nga trên bán đảo Crimea do Moscow kiểm soát, ba nguồn tin địa phương cho biết. Ukraine đã ám chỉ rằng họ đã dàn dựng các vụ nổ khác trong 10 ngày qua tại các cơ sở khác của Nga ở Crimea.

Tổng thư ký LHQ Guterres nhắc lại lời kêu gọi phi quân sự hóa xung quanh nhà máy hạt nhân. "Cơ sở này không được sử dụng như một phần của bất kỳ hoạt động quân sự nào. Thay vào đó, cần có thỏa thuận khẩn cấp để thiết lập lại cơ sở hạ tầng dân sự thuần túy của Zaporizhzhia và đảm bảo an toàn cho khu vực", ông nói.

Nga cho biết họ có thể đóng cửa cơ sở này - một động thái mà Kiev cho rằng sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra thảm họa hạt nhân. Nga trước đó đã bác bỏ lời kêu gọi quốc tế về một khu phi quân sự xung quanh nhà máy hạt nhân, nơi hiện vẫn đang được vận hành bởi các kỹ sư Ukraine nhưng dưới sự kiểm soát của Nga.

Ukraine cáo buộc Nga sử dụng nhà máy này làm lá chắn cho các lực lượng của họ tiến hành các cuộc tấn công vào các thành phố do Ukraine quản lý, điều mà Nga phủ nhận.

Ông Zelenskyy cho biết sau cuộc gặp với ông Guterres hôm thứ Năm rằng họ đã thống nhất các thông số về một chuyến công tác dự kiến của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế tới nhà máy này.

Ông nói thêm: “Nga nên rút ngay lập tức và vô điều kiện lực lượng của mình khỏi nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, cũng như ngừng bất kỳ hành động khiêu khích và pháo kích nào”.

Nga cho biết mục tiêu của họ ở Ukraine là phi quân sự hóa đất nước láng giềng và bảo vệ những người nói tiếng Nga trên vùng đất mà Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng lịch sử thuộc về Nga.

Mai Anh (theo Reuters)