Nguy cơ vướng vòng lao lý?

Viện Kiểm sát Nhân dân TP.HCM vừa ban hành cáo trạng truy tố ra tòa án để xét xử đối với ông Tất Thành Cang (cựu Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM), Trần Công Thiện (cựu Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng Tân Thuận) cùng tám đồng phạm về tội vi phạm về quy định quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí theo khoản 3 Điều 219 BLHS. Đây là vụ án thứ hai ông Cang phải hầu toà sau sai phạm tại SADECO.

Theo cáo trạng, dự án Khu dân cư Phước Kiển diện tích 32 ha. Tháng 8/2016, Công ty Quốc Cường Gia Lai có văn bản số 088 đề nghị hợp tác đầu tư với tỷ lệ 75:25 hoặc xin nhận chuyển nhượng 100% dự án khu dân cư Phước Kiển. Căn cứ nội dung công văn này, ông Trần Công Thiện (bị can, cựu thành viên HĐTV kiêm Tổng Giám đốc) chỉ đạo Nguyễn Xuân Tùng (bị can, là Trưởng phòng Kinh tế Tổng hợp) thuê Công ty TNHH Kiểm toán & Dịch vụ tin học TP.HCM thẩm định và đã ban hành Chứng thư thẩm định giá số 04.

Công ty Tân Thuận sau đó chỉ căn cứ duy nhất vào giá trong Chứng thư thẩm định giá này để thống nhất đơn giá hợp tác với Công ty Quốc Cường Gia Lai là 1.950.000 đồng/m2, theo tỷ lệ 30%-70%.

Ngày 5/6/2017, ông Trần Công Thiện, đại diện Công ty Tân Thuận ký hợp đồng số 203, sau đó tiếp tục ký 3 phụ lục hợp đồng kèm theo, chuyển nhượng quyền sử dụng diện tích 324.970,6 m2 đất trị giá 419 tỷ đồng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai (do bà Nguyễn Thị Như Loan làm đại diện) với giá 1.290.000 đồng/m2. Cáo trạng nêu, việc chuyển nhượng này đã gây thất thoát tài sản của Nhà nước số tiền 202 tỷ đồng.

Tại dự án Khu dân cư Ven Sông, năm 2008, Công ty Tân Thuận ký hợp đồng số 22 với Công ty Hoàng Anh Gia Lai, theo tỉ lệ 55:45 để đầu tư xây dựng dự án Khu cao ốc căn hộ - thương mại. Đến năm 2012, Công ty Hoàng Anh Gia Lai chuyển nhượng 45% vốn góp này cho công ty con là Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển nhà Hoàng Anh (Công ty Hoàng Anh). Cuối năm 2015, Công ty Hoàng Anh chuyển nhượng 45% vốn góp này cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.

Ngày 15/12/2015, Công ty Quốc Cường Gia Lai có Văn bản số 15 đề nghị Công ty Tân Thuận chuẩn bị tài sản thế chấp để vay vốn đầu tư triển khai dự án hoặc chuyển nhượng tiếp cho Công ty Quốc Cường Gia Lai 55% vốn góp của Công ty Tân Thuận theo Hợp đồng hợp tác kinh doanh số 22 để Công ty Quốc Cường Gia Lai triển khai dự án.

Ngày 23/11/2017, UBND TP.HCM ban hành Quyết định số 6171 chấp thuận chủ trương cho chuyển nhượng một phần dự án tại khu dân cư Ven Sông. Đến ngày 28/11/2017, Công ty Tân Thuận ký Hợp đồng số 271 với Công ty Quốc Cường Gia Lai, với giá chuyển nhượng là 20.000.000 đồng/m2. “Phi vụ” chuyển nhượng kết thúc, Nhà nước thiệt hại 532 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, Cơ quan an ninh điều tra đã ban hành quyết định tách hành vi và tài liệu liên quan trong vụ án hình sự để tiếp tục điều tra, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân thuộc UBND TP.HCM trong việc ban hành Quyết định 6171 (ngày 23/11/2017) cho phép Công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng Tân Thuận chuyển nhượng một phần dự án Khu dân cư Ven Sông sang Công ty Quốc Cường Gia Lai.

Cơ quan an ninh điều tra cũng xem xét, làm rõ trách nhiệm của bà Nguyễn Thị Như Loan - Tổng Giám đốc Công ty Quốc Cường Gia Lai trong việc nhận chuyển nhượng 2 dự án Khu dân cư Phước Kiển và Khu dân cư Ven Sông từ Công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng Tân Thuận.

Tính tới cuối 2021, bà Nguyễn Thị Như Loan và người thân trong gia đình nắm giữ tổng cộng 151,6 triệu cổ phiếu QCG, tương đương 55,1% vốn điều lệ công ty. Bà Nguyễn Thị Như Loan hiện là Tổng Giám đốc, trong khi ông Lại Thế Hà là chủ tịch HĐQT. Bà Loan và 2 con gái nắm giữ phần lớn cổ phần QCG, trong khi đó, ông Lại Thế Hà và ông Nguyễn Quốc Cường (Cường Đôla) nắm một tỷ lệ rất nhỏ, không đáng kể.

Tranh chấp với Sunny Island chưa có hồi kết

Nguy cơ vướng vòng lao lý của bà Nguyễn Thị Như Loan xảy ra trong bối cảnh Quốc Cường Gia Lai vẫn đang luẩn quẩn trong vụ tranh chấp kéo dài nhiều năm với đối tác Sunny Island. Cụ thể, trong BCTC hợp nhất kiểm toán, Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn UHY nêu vấn đề nhấn mạnh đến thuyết minh số 34.2, mô tả khoản nợ tiềm tàng liên quan đến kết quả vụ kiện mà công ty đang khởi kiện CTCP đầu tư Sunny Island tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC).

QCG cho biết, theo yêu cầu của VIAC, công ty đã chấp hành và có phản biện, đơn giải trình nội dung tại phiên xét xử ngày 4/11/2021, ngày 14/1/2022 và ngày 4/6/2022. Đến ngày lập báo cáo tài chính bán niên, VIAC vẫn chưa có phán quyết về vụ tranh chấp này.

Tóm tắt về vụ tranh chấp giữa Sunny và QCG thì vào tháng 3/2017, hai đơn vị đã ký với nhau Hợp đồng hứa mua và hứa bán liên quan đến Dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển tại huyện Nhà Bè, TPHCM. Theo hợp đồng, Sunny sẽ phải chuyển cho QCG số tiền 4.800 tỷ đồng theo lộ trình được quy định trong hợp đồng và QCG có nghĩa vụ chuyển nhượng phần đất tương ứng với số tiền đã nhận.

Tuy nhiên, mâu thuẫn xảy ra khi Sunny chỉ giải ngân đến 2.882 tỷ đồng thì dừng lại. Trước động thái của Sunny, sau khi quá hạn chuyển tiền, QCG đã nộp đơn khởi kiện lên VIAC để giải quyết tranh chấp. Mong muốn của QCG là trả lại toàn bộ 2.882 tỷ đồng đã nhận từ Sunny, đổi lại phía Sunny phải chuyển nhượng lại toàn bộ phần đất đã nhận.

Trong khi VIAC vẫn chưa có kết luận chính thức, Sunny lại bất ngờ có động thái nộp đơn tố cáo QCG lên Công an TPHCM về hành vi gian dối chiếm đoạt số tiền 2.882 tỷ đồng. Theo Sunny, vào thời điểm ký kết hợp đồng hứa mua hứa bán, QCG thông tin rằng đã đền bù giải phóng mặt bằng được 92% diện tích dự án, tương ứng 84 ha. Tuy nhiên, sau khi nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà QCG giao, phía Sunny nhận thấy diện tích đền bù thực tế chỉ đạt 64,2 ha.