Từ những năm 2014, Chủ tịch Tập Cận Bình đã đưa ra mục tiêu cách mạng hóa việc tiêu thụ, cung cấp, công nghệ và hệ thống năng lượng của Trung Quốc, đồng thời tăng cường hợp tác năng lượng quốc tế. Bên cạnh đó, ông cũng đã nhiều lần cảnh báo về an ninh năng lượng trong hai năm qua, đặc biệt khi nước này đang phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng quyền lực tái diễn.

Trung Quốc đang tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) - bao gồm các bến nhập khí và cơ sở lưu trữ. Bằng những động thái tích cực này sẽ giúp quốc gia đông dân nhất thế giới đảm bảo các hợp đồng mua nhiên liệu dài hạn hơi và bán số LNG dư thừa trong bối cảnh lo ngại về an ninh năng lượng ngày càng tăng.

Anne-Sophie Corbeau, nhà nghiên cứu của Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu tại Đại học Columbia, cho biết: “Trung Quốc là một trong những quốc gia có danh sách dài các thiết bị đầu cuối LNG đang được xây dựng”. Trong khi một số đang được xây dựng hoàn toàn mới, nhiều nhà ga hiện tại đang được mở rộng.

Cuối tháng trước, một tàu sân bay từ Qatar đã chuyển 210.000 mét khối LNG tới một bể chứa tại Cảng Năng lượng Xanh Diêm Thành ở phía đông tỉnh Giang Tô, bắt đầu hoạt động của cơ sở dự trữ LNG lớn nhất Trung Quốc, theo chính quyền địa phương chia sẻ. Cảng LNG mới là một ví dụ về việc Diêm Thành thực hiện triệt để chiến lược an ninh-năng lượng của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Bắc Kinh dự định xây dựng 34 bến tiếp nhận LNG ven biển và bổ sung thêm công suất tiếp nhận trị giá 224 tỷ mét khối vào năm 2035, gấp đôi công suất hiện tại của đất nước, theo dự thảo kế hoạch do Bộ Giao thông Vận tải đưa ra vào năm 2019.

Theo các số liệu chính thức, đến cuối năm 2021, Trung Quốc có 22 bến LNG đang hoạt động với tổng công suất tiếp nhận là 92,27 triệu tấn.

Theo kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của đất nước cho giai đoạn 2021-25 về các hệ thống năng lượng hiện đại, việc tăng cường xây dựng các cơ sở lưu trữ khí đốt như các thiết bị đầu cuối LNG là một trong những chìa khóa để cải thiện tính linh hoạt trong việc cung cấp năng lượng của Trung Quốc.

Trung Quốc là một quốc gia lớn và đã gây dựng cho riêng mình một thị trường khí đốt rất lớn - có thể là quy mô của Liên minh châu Âu vào năm 2022 - vì vậy việc có nhiều thiết bị đầu cuối LNG là rất hợp lý. Trong đó, để cung cấp cho các khu vực khác nhau, điều hợp lý là phải có khá nhiều công suất LNG trải rộng khắp cả nước, có nhiều điểm đầu vào hơn và cung cấp tốt hơn cho các khu vực khác nhau.

Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nhà nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới vào năm 2021 và các công ty Trung Quốc đã ký số lượng hợp đồng dài hạn kỷ lục với các nhà cung cấp trong hai năm qua, nhiều hợp đồng từ Mỹ.

Khí tự nhiên cũng đang được coi là một loại nhiên liệu chuyển tiếp khi Bắc Kinh nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào than đá, đạt mức phát thải carbon cao nhất vào năm 2030 và trung hòa với carbon vào năm 2060.

Theo Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, nhà hoạch định kinh tế hàng đầu của nước này, Trung Quốc sẽ nâng tỷ trọng khí đốt tự nhiên trong tiêu thụ năng lượng nội địa từ dưới 10% hiện nay lên 15% vào năm 2030.

Năm ngoái, Trung Quốc đã nhập khẩu 78,93 triệu tấn LNG, chiếm khoảng 30% lượng khí đốt tự nhiên được tiêu thụ trong nước.

Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển Sinopec, nhập khẩu LNG của Trung Quốc sẽ tăng 10% hàng năm cho đến năm 2030.

Mặc dù Trung Quốc đã tăng cường cơ sở hạ tầng LNG của mình trong những năm gần đây, công suất bổ sung vẫn rất quan trọng, vì sản xuất phải được điều chỉnh theo mùa để đáp ứng các mức nhu cầu khác nhau, đặc biệt là trong những tháng lạnh nhất, theo báo cáo hồi tháng 5 của Sàn giao dịch Năng lượng Quốc tế Thượng Hải.

Theo Corbeau, năng lực nhập khẩu LNG thường vượt quá khả năng nhập khẩu thực tế. Tại Nhật Bản, năng lực tái cấp khí LNG cao hơn gấp đôi tổng lượng nhập khẩu của họ. Khí đốt đôi khi cũng có tính thời vụ, thường các quốc gia sẽ tăng nhập khẩu hơn trong mùa đông vì thế nổi tiếng là quốc gia đông dân nhất thế giới, Trung Quốc hiện có nhu cầu tiêu thụ điện năng rất cao vào mùa đông.

Các nhà phân tích cho biết, khả năng lưu trữ LNG lớn hơn tại các bến tiếp nhận - đặc biệt là ở các khu vực ngoại quan, nơi khí nhập khẩu có thể được lưu trữ mà không phải trả thuế - cũng sẽ cho phép các công ty Trung Quốc tham gia nhiều hơn vào thương mại LNG toàn cầu bằng cách tăng quy mô tái xuất khẩu.

Trước nhu cầu trong nước đối với các sản phẩm năng lượng đang giảm dần trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn hoành hành ở quốc gia này, các công ty năng lượng Trung Quốc đã bán lại lượng LNG dư thừa trên thị trường quốc tế để tận dụng sự chênh lệch giá giữa các hợp đồng dài hạn và giá giao ngay tăng cao do chiến tranh Ukraine.

Kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra, Nga dường như không thể bán LNG sang châu Âu. Tuy nhiên, cũng chưa phải "bó tay"khi Nga là nhà xuất khẩu LNG "tiềm năng" của Trung Quốc.

Từ đầu năm đến nay, các công ty Trung Quốc đã bán 4 triệu tấn LNG ra thị trường quốc tế. Con số này chiếm khoảng 7% lượng tiêu thụ khí đốt của châu Âu trong nửa đầu năm. Tập đoàn JOVO của Trung Quốc, một nhà môi giới LNG, cho biết họ đã bán lô hàng LNG trị giá tới 100 triệu USD cho một khách hàng châu Âu.

Tập đoàn lọc dầu lớn nhất Trung Quốc, Sinopec Group, cũng cho biết họ đã chuyển LNG dư thừa ra thị trường quốc tế. Theo truyền thông địa phương, Sinopec đã bán 45 chuyến hàng LNG, tương đương khoảng 3,15 triệu tấn.

Trong 8 tháng đầu năm nay, Trung Quốc đã tái xuất lượng LNG kỷ lục trị giá 164 triệu USD sang châu Âu - bao gồm Tây Ban Nha, Pháp và Malta - và thêm 284 triệu USD LNG sang Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan. Ngược lại, Trung Quốc chỉ xuất khẩu LNG trị giá 7 triệu USD vào năm ngoái.

Lê Na (Theo SCMP)