Chính sách zero-COVID của Trung Quốc đang gây căng thẳng ngày càng tăng đối với hoạt động kinh doanh, với một số nhà phân tích cảnh báo nền kinh tế của quốc gia này có thể tăng trưởng thực sự trong năm 2022 chỉ trong phạm vi 3%, kém hơn Mỹ.

Việc đóng cửa kéo dài hơn một tháng ở Thượng Hải là tâm điểm của sự gián đoạn kinh tế. Các ca nhiễm mới đang giảm, nhưng hơn 40% cư dân vẫn bị cấm rời khỏi nhà, làm gián đoạn công tác hậu cần. Trong lĩnh vực sản xuất, các đơn đặt hàng mới và sản lượng giảm, trong khi thời gian mua sắm các bộ phận và nguyên liệu thô kéo dài đã gây thiệt hại.

Hiệu ứng đang dần được cảm nhận bên ngoài Trung Quốc. Các công ty nước ngoài cũng đang phải xoay xở để đối phó với tình hình.

Các công ty Nhật Bản đã cảm nhận được tác động trong nhiều ngành công nghiệp. Yaskawa Electric, một nhà cung cấp robot công nghiệp lớn, đã đóng cửa nhà máy biến tần ở Thượng Hải kể từ đầu tháng 4, buộc nhân viên phải ở nhà.

Sản xuất ở Nhật Bản cũng bắt đầu bị ảnh hưởng. “Tác động nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì bạn có thể tưởng tượng”, một giám đốc điều hành Subaru cho biết. Sự gián đoạn đối với hoạt động mua sắm phụ tùng từ Trung Quốc đã buộc nhà sản xuất ô tô này phải đóng cửa ba nhà máy của Nhật Bản, bao gồm cả nhà máy chính ở tỉnh Gunma, trong hai ngày kể từ thứ Năm.

Không chỉ sản xuất, thương mại cũng đang gặp khó khăn. Fast Retailing có khoảng 860 cửa hàng Uniqlo ở Trung Quốc đại lục. Gần đây, từ 130 đến 140 cửa hàng, bao gồm 86 cửa hàng ở Thành phố Thượng Hải, đã tạm thời đóng cửa do COVID-19.

Seven-Eleven cũng có khoảng 140 trong số 1.300 cửa hàng ở Trung Quốc đại lục, hầu hết tất cả đều ở Thượng Hải, một số ít ở Bắc Kinh và các sân bay. Tất cả đã đóng cửa vào thứ Năm.

Hôm thứ Bảy, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc đã công bố Chỉ số Mua hàng Sản xuất và Chỉ số Hoạt động Kinh doanh Phi Sản xuất cho tháng Tư. Khu vực sản xuất thấp hơn 2,1 điểm so với tháng trước ở mức 47,4, trong khi khu vực phi sản xuất thấp hơn 6,5 điểm ở mức 41,9.

Cả hai đều giảm xuống dưới 50 trong tháng thứ hai liên tiếp, cho thấy rằng nền kinh tế đã “thu hẹp”. Cả hai đều đang xuống thấp nhất kể từ tháng 2 năm 2020, khi COVID-19 lần đầu tiên bắt đầu lây lan mạnh mẽ.

Trong lĩnh vực phi sản xuất, hầu hết các chỉ số điều kiện kinh doanh đối với lĩnh vực dịch vụ, bao gồm bán lẻ, thực phẩm và đồ uống, nhà nghỉ và giải trí, đều giảm xuống dưới mốc 50. Bất động sản cũng ế ẩm và thị trường tiếp tục trầm lắng do đưa ra các quy định chặt chẽ hơn nhằm hạn chế bong bóng kể từ năm ngoái.

Các quy định xã hội nghiêm ngặt để đối phó với COVID-19 đang được mở rộng. Tại Bắc Kinh, du khách phải xuất trình bằng chứng âm tính của xét nghiệm PCR trong vòng 48 giờ khi vào các điểm du lịch và khách sạn trong những ngày lễ lớn từ thứ Bảy đến thứ Tư.

Ở các khu vực xa trung tâm, một số thành phố đóng cửa sau khi chỉ tìm thấy một người nhiễm bệnh. Đội ngũ lãnh đạo của chủ tịch Tập Cận Bình, có thành tích chính trị trong việc trấn áp COVID-19, kiên quyết tuân thủ chính sách không COVID và các chính quyền địa phương, sợ bị trừng phạt, không ngần ngại áp đặt các hạn chế.

Giá tài nguyên cao hơn do chiến tranh ở Ukraine cũng gây áp lực lên thu nhập. Các doanh nghiệp đang phải đối mặt với ba vấn đề là nhu cầu giảm, nguồn cung bị gián đoạn và chi phí cao, đang gây ra tình trạng thiếu vốn và ngày càng gia tăng sự không chắc chắn về tương lai.

Một cuộc khảo sát hồi tháng 4 của Trường Kinh doanh Cheung Kong, chủ yếu nhắm vào các công ty tư nhân nhỏ hơn, cho thấy ngày càng có nhiều doanh nghiệp dự đoán doanh số và lợi nhuận giảm. Các công ty có thể trở nên miễn cưỡng thuê công nhân mới và thực hiện đầu tư.

Bank of America đã hạ triển vọng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc cho năm 2022 xuống còn 4,2% do các hạn chế của COVID. Người ta ước tính rằng nếu tình hình xấu đi, chẳng hạn như các đợt đóng cửa rộng hơn, thì tăng trưởng sẽ chậm lại còn 3,5%.

Ngược lại, giới lãnh đạo của Trung Quốc vẫn lạc quan. Ban lãnh đạo Trung Quốc hôm thứ Sáu xác nhận chính sách tuân thủ mục tiêu tăng trưởng 5,5%.

Một thành viên của Hội đồng Nhà nước, cơ quan tương đương với chính phủ Trung Quốc, cho biết: “Ban lãnh đạo đang chỉ đạo nền kinh tế được nâng cao để tốc độ tăng trưởng năm nay không thấp hơn tốc độ của Mỹ”. Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự báo tăng trưởng kinh tế ở mức 4,4% đối với Trung Quốc và 3,7% đối với Mỹ trong năm nay.

Nếu nền kinh tế Trung Quốc suy thoái hơn nữa và tăng trưởng tụt hậu so với Mỹ thì đây sẽ là lần đầu tiên kể từ năm 1976.

Đây là tình huống mà chính phủ của ông Tập, vốn đang thách thức quyền lực tối cao của nước Mỹ, muốn tránh. Bắc Kinh đang cố gắng thúc đẩy nền kinh tế bằng cách tăng tốc đầu tư cơ sở hạ tầng và các biện pháp khác.

Huy Hoàng (Theo Nikkei)