Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, vành đai xanh trải dài 3.050 km bao quanh sa mạc Taklimakan đã hoàn thành vào ngày 28/11 sau khi trồng xong nhiều loại thảm thực vật ở huyện Yutian, rìa phía nam sa mạc, bao gồm Populus euphratica (thường được gọi là "cây dương sa mạc"), sacsaoul và liễu đỏ. 

Sa mạc Taklimakan có diện tích 337.600 km2 và chu vi 3.046 km, khiến nó trở thành sa mạc lớn nhất ở Trung Quốc và là sa mạc trôi dạt lớn thứ hai thế giới. Các sa mạc nhiều cát như Taklamakan chủ yếu là các cồn cát làm gió thổi và thường xuyên có gió cát, có thể ảnh hưởng đến thời tiết, nông nghiệp và sức khỏe con người.

Việc bao quanh sa mạc Taklamakan ở khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương ở tây bắc Trung Quốc, một khu vực có diện tích bằng nước Đức, nhằm mục đích ngăn ngừa bão cát và bảo vệ cơ sở hạ tầng địa phương, cũng như thúc đẩy các cơ hội kinh tế trong khu vực.

Theo tờ Xinjiang Daily, sa mạc này có lượng mưa trung bình hàng năm khoảng 50 mm, trong khi tỷ lệ bốc hơi vượt quá 2.500 mm.

Có ba thách thức để hoàn thành vành đai xanh. Thách thức lớn nhất là kích thước sa mạc. Nó bao phủ khoảng 76% diện tích sa mạc ở Tân Cương và khoảng 49% diện tích sa mạc quốc gia. Trong số này, diện tích cồn cát di động là khoảng 258.400 km2 và phần cao nhất của cồn cát có thể tới khoảng 300 mét, tương đương với một tòa nhà chọc trời 100 tầng.

Thứ hai, khí hậu khô và lượng mưa khan hiếm khiến nỗ lực tái trồng rừng trở nên khó khăn hơn. Thách thức thứ ba là bão bụi hình thành từ cát.

Phải mất hơn 40 năm để bao bọc hoàn toàn sa mạc bằng vành đai xanh. Đến cuối năm 2023, vành đai xanh dài 2.761 km đã kết nối các ốc đảo rải rác, chỉ còn lại phần cuối cùng, đầy thử thách nhất.

Đoạn đường cuối cùng này, dài khoảng 285 km, chạy qua phần phía nam của sa mạc và phải đối mặt với nguy cơ gió cát nghiêm trọng nhất. Kể từ năm nay, Tân Cương đã thực hiện các biện pháp khoa học và có mục tiêu để thu hẹp khoảng cách này.

Bên cạnh vành đai xanh, nhiều nỗ lực đã được thực hiện để thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp cát, chẳng hạn như trồng cây thung dung và các loại cây trồng khác, nhằm mang lại lợi ích cho người dân địa phương.

Ông Tuhti Rahman, Giám đốc Cục Lâm nghiệp và đồng cỏ khu vực Tân Cương, cho biết vành đai này hoạt động như một rào cản sinh thái và sẽ đảm bảo sự ổn định của sản xuất nông nghiệp, cải thiện môi trường sống đô thị và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Tân Cương.

Dự án kiểm soát sa mạc Taklimakan là một phần của Chương trình rừng vành đai bảo vệ ba miền Bắc của Trung Quốc (TSFP), chương trình trồng rừng lớn nhất thế giới nhằm giải quyết tình trạng sa mạc hóa. TSFP được triển khai vào năm 1978 và dự kiến ​​hoàn thành vào năm 2050.

Từ năm 1978, Trung Quốc đã mở rộng diện tích trồng rừng thêm 32 triệu ha theo TSFP. Diện tích trồng rừng theo chương trình này dự kiến ​​sẽ bao phủ hơn 4 triệu km2 trên 13 vùng cấp tỉnh vào năm 2050, chiếm 42,4% tổng diện tích đất của cả nước.

Vào tháng 6/2023, Trung Quốc đề xuất biến TSFP thành "Vạn lý trường thành xanh" hoàn chỉnh và không thể phá vỡ.

Trong 46 năm qua, tỷ lệ che phủ rừng của các khu vực bao phủ TSFP đã tăng từ 5,05% lên 13,84%. Việc kiểm soát sa mạc hóa và xói mòn đất đã đạt tiến bộ, trong khi khoảng 30 triệu ha đất nông nghiệp đã được bảo vệ.

Một cư dân Tân Cương 57 tuổi đã đi 20 km để chứng kiến ​​việc hoàn thành vành đai xanh, nói rằng "hàng rào xanh này chắc chắn sẽ mang lại mùa màng cho gia đình ông trong tương lai", tờ Xinjiang Daily đưa tin.

Hoài Phương (theo SCMP, Tân Hoa Xã, Thời báo Hoàn cầu)