Nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với nhiều khó khăn trong năm 2024, và các số liệu kinh tế gần đây là minh chứng rõ ràng. Tỷ lệ lạm phát tiêu dùng tháng 11 chỉ đạt 0,2% so với cùng kỳ năm ngoái - mức thấp nhất trong năm tháng qua. Mặc dù kỳ vọng của các nhà phân tích cũng không cao, chỉ ở mức tăng 0,5%, nhưng con số thực tế vẫn thấp hơn dự báo.

Lạm phát cơ bản, loại bỏ giá thực phẩm và nhiên liệu biến động, chỉ tăng nhẹ lên 0,3% so với mức 0,2% của tháng 10. Trong khi đó, giá thịt lợn tăng 13,7% và giá rau tươi tăng 10%, gây áp lực lớn lên ngân sách hộ gia đình.

Lạm phát giá sản xuất cũng không khả quan hơn. Chỉ số giá sản xuất (PPI) giảm 2,5% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng giảm thứ 26 liên tiếp. Mặc dù mức giảm này ít nghiêm trọng hơn dự báo giảm 2,8%, nó vẫn cho thấy những thách thức lớn.

Giá các kim loại màu giảm 7,1%, nhiên liệu và năng lượng giảm 6,5%, trong khi nguyên liệu hóa học giảm 5%. Tình trạng này phản ánh áp lực nặng nề mà các ngành công nghiệp chủ chốt đang phải đối mặt.

Các biện pháp kích thích kinh tế chưa hiệu quả

Mặc dù có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế “khoảng 5%”, Trung Quốc vẫn gặp khó khăn trong việc vượt qua tình trạng suy thoái bất động sản kéo dài, sức tiêu dùng trong nước yếu và căng thẳng thương mại với Mỹ ngày càng leo thang.

Kể từ cuối tháng 9, Bắc Kinh đã triển khai hàng loạt biện pháp như cắt giảm lãi suất, nới lỏng các quy định mua nhà và bơm thanh khoản vào thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, kết quả thu được rất hạn chế. Lạm phát tiêu dùng vẫn gần như không thay đổi, trong khi giảm phát giá sản xuất ngày càng sâu.

Gốc rễ vấn đề nằm ở lĩnh vực bất động sản đang lao đao - nguồn tài trợ chính cho ngân sách chính quyền địa phương. Để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ, Bắc Kinh đã công bố gói cứu trợ 1,4 nghìn tỷ USD vào tháng 11, nhằm giảm bớt áp lực tài chính lên các chính quyền địa phương.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế, trong đó có các nhà phân tích từ Morgan Stanley, cảnh báo rằng chương trình này cần mở rộng hơn nữa. Hiện tại, nợ từ các công cụ tài chính của chính quyền địa phương (LGFV) đã chiếm gần một nửa GDP của Trung Quốc.

Chính sách tài khóa và tiền tệ đối mặt nhiều thách thức

Bắc Kinh đang dự kiến mở rộng thâm hụt ngân sách thêm 1,4 điểm phần trăm để tài trợ cho các khoản vay của chính phủ trung ương. Đến tháng 10, thâm hụt ngân sách đã tăng lên 3,8% do phát hành trái phiếu đặc biệt, vượt xa mục tiêu 3% mà chính phủ đặt ra hồi tháng 3.

Tại một cuộc họp Bộ Chính trị gần đây, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cam kết áp dụng chính sách tài khóa “chủ động hơn” và chính sách tiền tệ “nới lỏng một cách vừa phải” để kích thích tiêu dùng nội địa. Đồng thời, họ cũng nhấn mạnh việc ổn định thị trường bất động sản và chứng khoán, cũng như triển khai các biện pháp chống chu kỳ “không truyền thống”.

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang

Bên cạnh các vấn đề nội tại, Trung Quốc còn phải đối mặt với một vòng căng thẳng thương mại mới với Mỹ. Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố áp thuế 60% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, một động thái có thể làm tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Đáp lại, Bắc Kinh đã áp đặt hạn chế xuất khẩu đối với các nguyên liệu sử dụng trong công nghệ cao và quân sự. Mặc dù căng thẳng gia tăng, ông Trump vẫn khẳng định rằng ông duy trì liên lạc với Chủ tịch Tập Cận Bình. Trong một cuộc phỏng vấn với NBC, ông Trump cho biết: “Tôi đã có thỏa thuận với Chủ tịch Tập, và tôi rất hòa hợp với ông ấy”.

Khủng hoảng bất động sản và nợ nần chồng chất

Thị trường bất động sản của Trung Quốc vẫn là điểm nóng, với giá nhà chững lại khiến các chính quyền địa phương gặp khó khăn vì nguồn thu từ bán đất giảm sút. Gói cứu trợ 1,4 nghìn tỷ USD được kỳ vọng sẽ giúp giảm áp lực, nhưng các nhà phân tích của Morgan Stanley cho rằng đây chỉ là giải pháp tạm thời.

Nợ LGFV được coi là “quả bom hẹn giờ” và cần phải mở rộng thêm các chương trình hoán đổi nợ. Sự sụp đổ trong lĩnh vực bất động sản không chỉ là một vấn đề về nhà ở mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chi tiêu của người tiêu dùng. Với việc ngày càng ít người mua nhà, các ngành liên quan như xây dựng và bán lẻ cũng chịu ảnh hưởng lớn.

Triển vọng kinh tế và những kỳ vọng tương lai

Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương dự kiến tổ chức từ ngày 11-12/12 sẽ đặt nền tảng cho các kế hoạch tài khóa trong năm tới. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc dự kiến giữ mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức “khoảng 5%” tương tự năm nay. Tuy nhiên, với bối cảnh kinh tế hiện tại, việc duy trì được mục tiêu khiêm tốn này cũng là một thách thức không nhỏ.

Trung Quốc cũng đang đối mặt với những chỉ trích liên quan đến việc hạn chế xuất khẩu công nghệ. Động thái này, được cho là để trả đũa các lệnh trừng phạt từ Mỹ, có thể làm leo thang cuộc chiến công nghệ giữa hai quốc gia.

Trong khi đó, với việc Tổng thống Trump bổ nhiệm những nhân vật có lập trường cứng rắn với Trung Quốc vào các vị trí quan trọng, con đường phía trước chắc chắn sẽ không dễ dàng.

Hà Linh (Theo Cryptopolian)