(NB&CL) Mặc dù năm học mới đã bắt đầu được 2 tháng, song lạm thu vẫn là chủ đề khiến nhiều phụ huynh quan tâm và bức xúc. Điều khó hiểu là lạm thu đã trở thành “vấn nạn” từ nhiều năm nay, dư luận nói đến nhiều, lãnh đạo các trường, các phòng, sở GD-ĐT cũng đã “có nhiều động thái”, nhưng đến nay, lạm thu vẫn là “vấn nạn” chưa có giải pháp giải quyết rốt ráo.

Ban đại diện phụ huynh… “thủ phạm” của nạn lạm thu?

Nhằm tránh tình trạng lạm thu, ngành GD-ĐT đã có văn bản quy định rõ, công khai minh bạch từng khoản thu tiền trường, đồng thời yêu cầu các trường phải chia nhỏ các khoản thu để giảm bớt gánh nặng cho phụ huynh. Tuy nhiên, căn nguyên gốc rễ của nạn lạm thu lại được cho là đến từ chính… ban đại diện phụ huynh. Những bức xúc của phụ huynh, nhiều người bảo nên thông qua Ban đại diện Hội phụ huynh học sinh. Nhưng không ai muốn qua họ cả. Bởi thực tế, họ chính là “cánh tay nối dài” của nhà trường trong việc lạm thu. Khi tham gia Ban phụ huynh, không ít người đã có toan tính lợi ích cho con em mình trong đó. Và nhiều người trong Ban phụ huynh lại có điều kiện kinh tế khá giả nên nói đến tiền họ không ngại. Thậm chí, họ còn là người thuyết phục các phụ huynh trong lớp tích cực đóng góp hơn.

Một phụ huynh giấu tên có con học tại một trường Mầm non trên địa bàn thành phố Hà Nội cho biết: “Tôi cho con học ở đây đến nay đã được 2 năm, những năm trước không hề có những khoản thu như: Tết trung thu, Hallowen, Noel... nhưng nhà trường vẫn tổ chức cho các con hết sức chu đáo. Năm nay, lại có một vài phụ huynh nói là đại diện cho Ban phụ huynh toàn trường vận động đóng góp những khoản trên. Khi các phụ huynh khác thắc mắc thì họ nói rằng, những khoản thu này sẽ giúp cho những chương trình dành cho các con được đầy đủ hơn, hay hơn, hấp dẫn hơn những năm trước vì nhà trường không đủ điều kiện để tổ chức cho các con một chương trình hoành tráng như các con mong muốn”.

Chị Nguyễn Thanh Vân (Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Vô lý thì vô lý thật đấy nhưng một mình tôi làm sao có thể lên tiếng chống lại cả một tập thể được. Nếu muốn chống lại, các phụ huynh khác cũng phải dám nói ra ý kiến của cá nhân mình. Nhưng mọi người đều không dám lên tiếng vì sợ rằng con em mình sẽ bị ảnh hưởng, sợ con em mình bị trù dập nên phải chấp nhận thôi. Vả lại, chúng tôi thấy câu chuyện này đã trở thành quy luật rồi! Năm nào cũng thấy nói ầm ầm nhưng rồi đâu vẫn vào đấy, có thay đổi được gì đâu!”.

Lạm thu... làm sao để ngăn chặn?

Năm học 2016-2017, Hà Nội áp dụng tăng học phí theo lộ trình quy định của Chính phủ. Qua đó, mức tăng học phí tại các trường mầm non, phổ thông công lập lên tới 33% so với năm học trước. Sau khi áp dụng mức học phí mới, Sở GD-ĐT Hà Nội đã có công văn về việc hướng dẫn tăng cường công tác quản lý thu chi đầu năm học 2016-2017. Công văn quy định và hướng dẫn thu – chi các khoản như học phí, các khoản thu học phí, các khoản thu tự nguyện, quy định về đồng phục...

Nhưng đó mới chỉ là những giải pháp bề nổi. Để giải quyết rốt ráo “vấn nạn” này nguyên nhân dẫn đến tình trạng lạm thu không chỉ là ở biện pháp xử lý chưa đủ mạnh tay của các địa phương  mà còn là việc Ban Phụ huynh “tiếp tay” cho nhà trường, là việc nhiều phụ huynh chưa dám đưa ra tiếng nói của mình để chống lại “lạm thu”. Thử hỏi, nếu không ai dám nói thì tình trạng này sẽ diễn ra đến bao giờ? Và liệu rằng, các cơ quan chức năng có thể vào cuộc giải quyết được không khi mà bản thân phụ huynh có con em đang theo học còn chưa dám nhìn nhận ra vấn đề?

Để ngăn chặn tình trạng lạm thu nhất là vào thời điểm giá cả leo thang như hiện nay thì cần phải có sự vào cuộc của các cấp, các ngành có liên quan. Nhà trường cần phải công khai những khoản thu, chi để phụ huynh nắm rõ. Cùng với đó, ngoài những khoản thu bắt buộc thì những khoản thu xã hội hoá phải bắt nguồn từ tinh thần tự nguyện và số tiền đó phải được sử dụng đúng mục đích. Điều đặc biệt quan trọng để đẩy lùi vấn nạn lạm thu rất cần sự đồng lòng, nhất trí cao từ các bậc phụ huynh. Ban phụ huynh học sinh cần phải phát huy được vai trò của mình, và họ phải là người đại diện cho toàn thể những phụ huynh khác dám nói lên tâm tư, nguyện vọng của bản thân mình cũng như của cả một tập thể lớp.

Bích Việt