Có hay không hành vi “bao che” cho vi phạm?

Như báo Nhà báo và Công luận đã thông tin; công trình vi phạm trật tự xây dựng tại số 1, ngõ 32/101/9/8, phưỡng Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, TP.Hà Nội) đã thi công xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp giấy phép xây dựng mới.

Ngày 2/10/2023, Chủ tịch UBND phường Mễ Trì Nguyễn Trường Sinh có thông báo số 1589/TB-UBND nêu rõ, ông Lê Duy Huấn và bà Nguyễn Thị Thúy xây dựng nhà sai so với Giấy phép xây dựng số 110/GPXD đã được UBND quận Nam Từ Liêm cấp.

Hành vi vi phạm hành chính (tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp giấy phép xây dựng mới) của ông Lê Duy Huấn thuộc trách nhiệm của cán bộ, công chức phụ trách xây dựng phường chưa giám sát chặt chẽ để xảy ra vi phạm.

Đến ngày 25/10/2023, Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm Nguyễn Thanh Bình đã ký Quyết định số 3295/QĐ-CCXP về cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả công trình vi phạm trật tự xây dựng tại ngõ 32/101/9/8, phưỡng Mễ Trì.

Yêu cầu buộc phá dỡ phần công trình xây dựng vi phạm, thời gian thực hiện là 15 ngày kể từ ngày nhận được Quyết định.

Tuy nhiên không hiểu vì sao những vi phạm không được xử lý dứt điểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân quanh khu vực.

Đáng nói, đây là công trình được cấp giấy phép xây dựng mới, không phải trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo. Nhưng chủ đầu tư lại “tận dụng” toàn bộ kết cấu của công trình nhà 3 tầng cũ (móng, cột, tường) để xây chồng thêm nhiều tầng.

Nhiều người dân quan ngại, liệu công trình có đảm bảo an toàn, khả năng chịu lực và xảy ra lún nứt, hư hỏng cho các công trình xung quanh thì trách nhiệm của chủ đầu tư, địa phương ở đâu?

Cần xử lý nghiêm minh, kiên quyết

Trao đổi với PV báo Nhà báo và Công luận, Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật cho biết, hiện tình trạng công trình xây dựng xây dựng không đúng với giấy phép xây dựng được cấp diễn ra ngày càng phức tạp, thậm chí còn ảnh hướng tới các công trình lân cận khác...

Đáng chú ý là nhiều công trình vẫn chưa được xử lý triệt để, gây bức xúc cho người dân và khó khăn trong công tác quản lý của chính quyền địa phương.

Theo khoản 4, 10 Điều 12 Luật Xây dựng hợp nhất năm 2020, pháp luật nghiêm cấm các hành vi trong đó bao gồm: Xây dựng công trình không đúng với giấy phép xây dựng đã được cấp; vi phạm quy định về an toàn lao động, tài sản, phòng, chống cháy, nổ, an ninh, trật tự và bảo vệ môi trường trong xây dựng.

Do đó việc xây dựng công trình không đúng với giấy phép xây dựng được cấp gây ảnh hướng tới các công trình lân cận được xem là hành vi vi phạm pháp luật.

Tùy vào tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi mà người vi phạm có thể bị xử lý vi phạm hành chính thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự và bồi thường thiệt hại (nếu có).

Khoản 5, 6 Điều 16 Nghị định số 16/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, về vi phạm quy định về trật tự xây dựng thì tổ chức vi phạm có thể bị xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng gây lún, nứt hoặc hư hỏng công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình lân cận hoặc gây sụp đổ hoặc có nguy cơ gây sụp đổ công trình lân cận nhưng không gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của người khác như sau:

Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ; phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác; phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp giấy phép xây dựng mới như sau: Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ; phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác; phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Đồng thời, tổ chức vi phạm còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm (mà hành vi vi phạm đã kết thúc). Trường hợp đang thi công mà chưa hoàn thành thì ngoài bị phạt tiền còn phải tuân theo trình tự, thủ tục theo Điều 81 Nghị định này.

Đối với cá nhân vi phạm thì mức phạt tiền bằng 1/2 lần tổ chức vi phạm.

Nếu hành vi trên có đủ yếu tổ cấu thành tội phạm thì có thể xử lý theo Điều 298 Bộ luật Hình sự hợp nhất năm 2017 quy định về tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng (không áp dụng với pháp nhân thương mại).

Người phạm tội có thể chịu mức phạt thấp nhất là phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến cao nhất là 15 năm tù giam. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Về trách nhiệm của cơ quan quản lý, Luật sư Diệp Năng Bình thông tin, trong quá trình thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, theo khoản 2 Điều 73 Luật Xử lý vi phạm hành chính hợp nhất năm 2022 quy định về thi hành quyết định xử phạt hành chính, UBND các cấp phải có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra việc chấp hành quyết định xử phạt của chủ công trình vi phạm.

Thông báo kết quả thi hành xong quyết định cho cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính của Bộ Tư pháp, cơ quan tư pháp địa phương.

Nếu quá thời hạn của quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà chủ công trình vi phạm không chấp hành thì bị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

“Cơ quan quản lý cần xử lý nghiêm minh, kiên quyết, tăng nặng mức xử phạt hơn nữa đối với những sai phạm này...”, Luật sư Diệp Năng Bình nhấn mạnh.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin./.