Cách đây tròn 70 năm sau, chiến thắng Điện Biên Phủ, Hiệp định Geneva được ký kết, đất nước tạm thời bị chia ra hai miền nam-bắc, dự kiến chờ 2 năm sẽ tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Vĩ tuyến 17 được xác định là ranh giới hai miền.

Thi hành các điều khoản của Hiệp định Geneva, ngày 25/8/1954, tại Hồ Xá (Vĩnh Linh), đại diện quân đội Pháp đã ký vào biên bản bàn giao vùng phía bắc vĩ tuyến 17 cho phái đoàn ta và rút quân về bờ nam sông Bến Hải, đánh dấu bước ngoặt quan trọng của lịch sử. Ngày 25/8/1954 đã trở thành ngày truyền thống của quê hương Vĩnh Linh.

Lúc này, Vĩnh Linh là huyện duy nhất của tỉnh Quảng Trị được giải phóng nhưng lại bị cắt một phần bao gồm toàn bộ xã Vĩnh Liêm, một phần xã Vĩnh Sơn thuộc phía nam khu phi quân sự với số dân 13.267 người và 351 đảng viên của ta phải ở lại bám đất, bám dân hoạt động trong lòng địch. 

Đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã phá hoại Hiệp định Geneva chia cắt lâu dài đất nước, biến miền nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự để tấn công miền bắc xã hội chủ nghĩa. Cả Vĩnh Linh trở thành tọa độ của bom đạn, của hủy diệt; biết bao đau thương, mất mát mà người Vĩnh Linh phải chịu đựng khi mỗi người dân phải gánh chịu 7 tấn bom đạn trong suốt những năm tháng đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền bắc.

Vượt lên tất cả mọi hy sinh, mất mát, khó khăn, thử thách, với ý chí “không có gì quý hơn độc lập tự do”, quân và dân Vĩnh Linh đã tỏ rõ gan vàng dạ sắt, một tấc không đi, một ly không rời. Ở nơi đầu cầu giới tuyến, lũy thép Vĩnh Linh vẫn vững vàng, giữ cho lá cờ vinh quang của Tổ quốc luôn kiêu hãnh tung bay trên đỉnh cột Hiền Lương, giữ cho mạch máu bắc-nam ngày đêm thông suốt nối liền hậu phương với tiền tuyến lớn anh hùng.

Chương trình "Vĩ tuyến 17 – Khát vọng hòa bình” bao gồm hai phần chính: Phần lễ và Chương trình nghệ thuật chính luận.

Phần nghệ thuật có 5 chương gồm “Vết cắt Bến Hải”, “Cuộc chia ly màu đỏ” và “Câu hò bên bến Hiền Lương”…Chương trình được dàn dựng kỳ công cùng âm thanh, ánh sáng được thiết kế đặc biệt với hy vọng thông qua nghệ thuật, khán giả sẽ có cái nhìn cụ thể hơn, ấn tượng và đầy cảm xúc, để “Vĩ tuyến 17” sẽ được kể tiếp câu chuyện hòa bình cho những thế hệ tương lai.

Điểm nhấn của chương trình là 2 vở kịch ngắn “Chung một màu da” và “Chúng ta là người nhà”, do tác giả, nhà báo Trần Đăng Tuấn viết kịch bản.

Nhân dịp này, Quỹ Hạt giống Việt - Báo Nhân Dân phối hợp với các doanh nghiệp, nhà tài trợ trao tặng 10 căn nhà cho các gia đình có công với Cách mạng tại địa bàn huyện Vĩnh Linh. Đồng thời, Báo Nhân Dân phối hợp trao 500 suất quà cho các gia đình chính sách có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn ở Vĩnh Linh; trao 200 suất học bổng cho các em học sinh nghèo hiếu học tại tỉnh Quảng Trị; trao 300 triệu đồng ủng hộ quân dân dân đảo Cồn Cỏ. Bên cạnh đó, Truyền hình Nhân Dân phối hợp trao tặng 200 chiếc xe đạp cho các cháu học sinh tại 3 xã miền núi của huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.

H.Anh