Niềm tin và kỳ vọng vào tân lãnh đạo

Trong bức tâm thư, gia đình của nạn nhân Ngô Huyền Trung Thiết ở thôn Sa Động, xã Bảo Ninh, TP Đồng Hới, Quảng Bình đã tường thuận lại vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng xảy ra vào tối 23/9/2017 tại xã Bảo Ninh, Đồng Hới, Quảng Bình. Sau khi tập trung đưa nạn nhân là Ngô Huyền Trung Thiết đi cấp cứu tại Bệnh viện Trung ương Huế, đến ngày 26/9/2017, đại diện gia đình đã gửi tờ trình đến Công an TP. Đồng Hới cung cấp thông tin vụ tai nạn. Nhưng phải đến sau 1 tháng khi xảy ra sự việc thì mới có cán bộ của Công an TP. Đồng Hới (Quảng Bình) đến gặp gia đình để làm việc.

Lý giải về việc này, tại thông báo số 403 của Công an TP. Đồng Hới ngày 14/6/2018 cho rằng, việc chậm trễ là do vụ tai nạn giao thông xảy ra từ đêm 23/9/2017, đến ngày 26/9/2017 đại diện gia đình anh Thiết mới có tờ trình gửi Công an TP. Đồng Hới cung cấp thông tin vụ tai nạn, nên quá trình xác minh gặp nhiều khó khăn.

Sau vụ tai nạn giao thông, anh Ngô Huyền Trung Thiết được Trung tâm giám định Y khoa – Pháp y tỉnh Quảng Bình kết luận tỷ lệ thương tật 98%.

Nhiều tài liệu có cơ sở pháp lý, như đơn yêu cầu khởi tố của bị hại, đơn của người làm chứng (xác nhận Tý và Tuấn là người trực tiếp gây tai nạn), đơn đề nghị cấm xuất cảnh… được chính gia đình anh Ngô Huyền Thao sớm cung cấp đến cơ quan điều tra. Điều khó hiểu là, trong khi cơ quan công an chưa có kết luận về vụ việc nhưng những người có liên quan trong vụ tai nạn giao thông trên xuất cảnh, mà Công an TP. Đồng Hới lại không áp dụng các biện pháp ngăn chặn.

Sau khi Đào Tý và Hoàng Viết Tuấn là những người liên quan trực tiếp đến vụ tai nạn giao thông được xuất cảnh, ngày 6/12/2018, Cơ quan cảnh sát điều tra công an TP. Đồng Hới mới ra quyết định khởi tố vụ án hình sự số 07 đối với vụ vi phạm quy định điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, quy định tại Điều 202 Bộ Luật hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009).

Đến ngày 22/8/2019 (sau 8 tháng ra quyết định khởi tố), Công an TP. Đồng Hới lại ra quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án hình sự với lý do “Thời hạn điều tra đã hết mà chưa xác định bị can” do ông Từ Hồng Lâm, Thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP. Đồng Hới ký.

Bày tỏ tâm tư nguyện vọng của mình, anh Ngô Huyền Thao - anh trai của nạn nhân Ngô Huyền Trung Thiết mong muốn tân Giám đốc Công an tỉnh Quảng Bình sẽ lật lại vụ án, yêu cầu xem xét lại quá trình giải quyết vụ tai nạn giao thông từ gần 5 năm về trước, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng đối với nạn nhân là Ngô Huyền Trung Thiết với những tình tiết rất đơn giản, rõ ràng, có thể kết luận ngay người gây tai nạn nhưng đến nay vẫn chưa thể giải quyết. Nguyên nhân dẫn tới vụ án kéo dài xuất phát từ sự vô cảm, thiếu trách nhiệm và có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm của Công an thành phố Đồng Hới.

Cần lật lại vụ án bị ‘chìm xuồng’ gần 5 năm!

Liên quan đến vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng này, trao đổi với phóng viên báo Nhà báo và Công luận, Luật sư Phạm Quang Vinh và Luật sư Phạm Văn Lượng - Văn phòng Luật sư Tùng Anh (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) nhận định: Quá trình giải quyết đơn tố giác tội phạm và yêu cầu khởi tố, sau nhiều đơn thư yêu cầu, khiếu nại, đề nghị của phía gia đình bị hại và sau vài lần tổ chức cho hai bên hòa giải thương lượng, vào ngày 06/12/2018, tức gần 15 tháng sau đơn tố giác (26/9/2017) và hơn 6 tháng sau đơn yêu cầu khởi tố vụ án 1/6/2018), Cơ quan CSĐT Công an TP. Đồng Hới mới cho kết quả bước đầu là ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự theo quy định tại của BLHS 1999 “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện Giao thông đường bộ”. Quyết định khởi tố vụ án được ban hành sau khi hai người bị tố cáo là Đào Tý và Hoàng Viết Tuấn đã “cao chạy xa bay” sang tận Hàn Quốc.

Và, tròn 9 tháng sau kể từ ngày ra Quyết định khởi tố, vào ngày 06/08/2019, Công an TP. Đồng Hới lại ra quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án với lý do “Thời hạn điều tra đã hết mà chưa xác định bị can”.

Luật sư Phạm Văn Lượng nêu quan điểm: Trước hết, nếu đánh giá về thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố thì ở đây cơ quan có thẩm quyền đã không làm đúng quy định. Không phải ngẫu nhiên mà khác với BLTTHS năm 2003, BLTTHS năm 2015 có tới 8 Điều quy định về quy trình giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố (từ Điều 143 đến Điều 150). Việc quy định đầy đủ, chi tiết các điều luật tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, làm căn cứ để khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự một cách chính xác và hiệu quả.

Các quy định của BLTTHS nói trên được chi tiết hóa tại Thông tư liên tịch số 01/2017/TTLT- BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC. Theo khoản 1, khoản 2 Điều 147 BLTTHS 2015 và khoản 1, khoản 2 Điều 11 Thông tư liên tịch số 01/2017. Như vậy, nếu tính cả thời gian gia hạn thì tổng thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố là không quá 4 tháng kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Ở đây Cơ quan CSĐT Công an TP. Đồng Hới kéo dài thời gian lên đến gần 15 tháng (từ 26/9/2017 đến 06/12/2018), tức là vượt gần gấp 4 lần giới hạn của thời hạn mà pháp luật tố tụng hình sự đã quy định.

Trao đổi về việc Cơ quan CSĐT khởi tố vụ án khi 2 người bị tố giác gây tai nạn cho nạn nhân đã xuất cảnh ra nước ngoài, Luật sư Phạm Quang Vinh chia sẻ: “Điều 124 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 có quy định về biện pháp ngăn chặn “tạm hoãn xuất cảnh”. Đây là biện pháp ngăn chặn mới được bổ sung so với BLTTHS năm 2003. Điểm đặc biệt ở biện pháp ngăn chặn này so với các biện pháp ngăn chặn khác đó là có thể được áp dụng đối với bị can, bị cáo và còn được áp dụng đối với người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố khi có căn cứ xác định việc xuất cảnh của các đối tượng này có dấu hiệu bỏ trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ. Đây là quy định tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan tiến hành tố tụng trong các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án nhằm khắc phục tình trạng người phạm tội xuất cảnh, bỏ trốn ra nước ngoài, nhất là các trường hợp đang trong giai đoạn bị thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng, giai đoạn giải quyết tin báo, tố giác tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố như trước đây.

Áp dụng vào vụ án tai nạn giao thông gây hậu quả rất nghiêm trọng với thương tật hơn 98% cho nạn nhân mà dư luận đang bức xúc, thấy có nhiều vấn đề cần phải làm rõ trong việc không áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với Đào Tý và Hoàng Viết Tuấn:

Thứ nhất: Vụ án tuy thuộc dạng án truy xét, nhưng theo nội dung tố giác, cũng như các thông tin tài liệu và nhân chứng thì đối tượng gây ra tai nạn đã rõ ràng, đã được nêu đích danh là Đào Tý và Hoàng Viết Tuấn. Thứ hai: Phía nạn nhân đã gửi không ít đơn thư kêu cứu, khiếu nại, đề nghị – trong đó có nhiều đơn yêu cầu tạm hoãn xuất cảnh đối với Đào Tý và Hoàng Viết Tuấn. Thứ ba: Tại sao lại có sự trùng hợp là cả hai người nằm trong diện bị tình nghi, bị tố giác lại cùng xuất cảnh. Thứ tư: Thời gian để ra quyết định kéo quá dài, vi phạm nghiêm trọng về thời hạn theo quy định của pháp luật Tố tụng hình sự, dẫn đến quyết định khởi tố vụ án chỉ được ban hành sau khi kẻ tình nghi, bị yêu cầu khởi tố đã “cao bay xa chạy”, tạo ra tiền đề cho quyết định tạm đình chỉ điều tra vì quá thời hạn mà chưa làm rõ bị can”.

Như vậy, nhìn từ góc độ pháp luật và quá trình giải quyết vụ án ở giai đoạn điều tra khởi tố có thể thấy là chưa theo đúng nguyên tắc “Bảo đảm pháp chế xã hội chủ nghĩa trong tố tụng hình sự” được quy định tại Điều 7 BLTTHS 2015; đồng thời nếu căn cứ vào quy định tại điểm 0 khoản 1 Điều 4 thì có thể nói quá trình giải quyết vụ án của Cơ quan CSĐT của Công an TP. Đồng Hới có dấu hiệu vi phạm tố tụng nghiêm trọng” – Luật sư Phạm Quang Vinh kết luận.

Hy vọng, tân lãnh đạo Công an tỉnh Quảng Bình sẽ sớm có những động thái cương quyết để lật lại và xử lý nghiêm vụ việc này.

Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin./.

Trần Phong