Khi các giám đốc điều hành ngành ô tô đến Trung Quốc, họ thường ngạc nhiên trước số lượng xe điện (EV) tràn ngập trên đường phố, sự tiên tiến của chúng, và khả năng cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, khi nhà thiết kế ô tô kỳ cựu Anthony Lo đặt chân đến thị trường ô tô lớn nhất thế giới này, ông nhận thấy một điều khác biệt.

“Có rất nhiều mẫu xe mới khắp nơi, nhưng tôi không thể nhận ra chúng thuộc thương hiệu nào”, ông chia sẻ tại sự kiện Brainstorm Design của tạp chí Fortune tổ chức ở Macau vào thứ Năm vừa qua.

Đây là biểu hiện của một xu hướng đồng nhất hóa ngày càng rõ nét trên thị trường ô tô Trung Quốc. Các doanh nghiệp lớn nhỏ đang chạy đua tung ra các mẫu xe điện mới với tốc độ chóng mặt nhằm vượt lên trước đối thủ, thậm chí có thời điểm quy trình thiết kế xe điện diễn ra nhanh gấp đôi so với xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống (ICE).

Tuy nhiên, ông Lo cho rằng tốc độ phát triển này cũng mang đến những hệ quả tiêu cực: sự đồng nhất trong thiết kế. “Thời gian phát triển sản phẩm mới quá nhanh... và vì vậy, bạn không có đủ thời gian để thực sự sáng tạo ra những ý tưởng hoàn toàn mới”, ông nhận định. Thay vào đó, các nhà thiết kế thường nghĩ: “Hãy làm nhanh và chọn một hướng đi an toàn hơn”.

Áp lực sáng tạo từ tốc độ phát triển

Anthony Lo là một chuyên gia kỳ cựu trong lĩnh vực thiết kế ô tô, bắt đầu sự nghiệp tại hãng xe sang Lotus Cars (Anh) vào thập niên 1980. Sau đó, ông đã làm việc tại các tên tuổi lớn như Audi, Mercedes-Benz, General Motors, trước khi đảm nhận vai trò Phó Chủ tịch thiết kế ngoại thất của Renault, và sau đó là Giám đốc thiết kế của Ford.

Tháng 10 vừa qua, Tập đoàn ô tô BAIC - một công ty nhà nước Trung Quốc đã mời ông Lo giữ vai trò Giám đốc thiết kế. Tại sự kiện ngày thứ Năm, ông chia sẻ mong muốn mang kinh nghiệm quốc tế của mình đến với BAIC, giúp công ty đưa thương hiệu vươn xa khỏi biên giới Trung Quốc. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng nhịp độ phát triển xe mới tại đây “nhanh hơn nhiều so với những gì tôi từng quen thuộc”.

“Kỷ nguyên iPhone” của xe hơi

Xe điện, đặc biệt là xe điện của Trung Quốc đang dẫn đầu xu hướng thiết kế xe hiện đại, mang đến những kiểu dáng, tính năng và phần mềm tiên tiến chưa từng xuất hiện ở các thị trường như Bắc Mỹ hay châu Âu.

Một minh chứng cho điều này là cựu sếp của ông Lo, Giám đốc điều hành Ford, Jim Farley, người từng thừa nhận rằng mình đã thử lái mẫu SU7 - chiếc xe điện mới của Xiaomi, một hãng công nghệ Trung Quốc vốn nổi tiếng với smartphone.

Frank Wu, Giám đốc thiết kế của Jidu Auto, ví von sự chuyển đổi từ xe chạy xăng sang xe điện như bước ngoặt từ điện thoại phổ thông sang smartphone. “Chúng ta từng ngưỡng mộ các mẫu Nokia 8800 hay Motorola V70 với thiết kế cực kỳ ấn tượng”, ông nói. “Nhưng rồi những chiếc smartphone ra đời và thay thế tất cả. Chúng tôi đang cố gắng mang đến ‘kỷ nguyên iPhone’ của ngành ô tô, với trải nghiệm thông minh vượt trội”.

Jidu là liên doanh giữa hãng công nghệ Baidu và nhà sản xuất ô tô Geely, tập trung vào thiết kế xe, phát triển phần mềm và công nghệ lái xe thông minh cho xe điện. Baidu hiện cũng là một trong những nhà cung cấp dịch vụ taxi tự lái lớn nhất Trung Quốc, với 8 triệu lượt di chuyển tính đến cuối tháng 10.

Các nhà thiết kế của Jidu đang hướng tới những thiết kế “thuần túy nhất,” theo ông Wu, bao gồm việc loại bỏ tay nắm cửa truyền thống hay “gần như toàn bộ” nút bấm bằng nhựa trong xe. Thay vào đó, Jidu muốn áp dụng công nghệ nhận diện giọng nói, cho phép người lái đưa ra lệnh bằng lời một cách dễ dàng.

Thiết kế đơn giản nhưng đầy thách thức

Sự chuyển đổi sang xe điện đang thay đổi hoàn toàn diện mạo của các mẫu xe. Chẳng hạn, xe điện thường loại bỏ lưới tản nhiệt phía trước vì không cần hệ thống làm mát như xe động cơ đốt trong. Pin thường được đặt giữa các bánh xe, tạo nên dáng xe gần giống xe sang hơn là xe phổ thông.

“Xe hơi giờ đây đơn giản hơn nhiều về mặt thiết kế”, ông Lo cho biết. “Trước đây, các nhà thiết kế luôn mơ ước tích hợp các chi tiết một cách liền mạch, nhưng điều đó khá khó khăn với công nghệ sản xuất thời kỳ trước”.

Tuy nhiên, theo ông Wu, “thiết kế đơn giản lại khó hơn nhiều so với phức tạp”.

Ông Lo cũng nhận thấy sự hình thành của một “văn hóa xe hơi Trung Quốc” mới, nơi không gian nội thất xe trở thành “nơi bạn có thể làm việc hoặc thư giãn”. Ông chia sẻ: “Bạn có những chiếc ghế không trọng lực, thậm chí có thể tập yoga trong xe”.

Với sự sáng tạo đang diễn ra từng ngày, xe điện Trung Quốc không chỉ dừng lại ở việc chạy đua về công nghệ mà còn dần định hình lại cách con người nhìn nhận về chiếc ô tô trong tương lai.

Việt Hà (Theo Fortune)