Bộ trưởng Quốc phòng Ng Eng Hen hôm thứ Tư (28/2) thông báo Singapore sẽ mua 8 máy bay chiến đấu phản lực F-35A, nâng quy mô phi đội F-35 trong tương lai của Không quân Singapore (RSAF) lên 20 chiếc.

Thương vụ mua mua bán này diễn ra sau các đơn đặt hàng hiện có đối với 12 chiếc F-35B từ nhà sản xuất Lockheed Martin của Mỹ. F-35A dự kiến sẽ được giao vào khoảng năm 2030 trong khi F-35B, được đặt hàng vào năm 2020 và 2023, dự kiến sẽ tới Singapore lần lượt vào các năm 2026 và 2028.

Vậy chính xác thì F-35A sẽ mang lại điều gì? Và chúng khác biệt như thế nào so với những chiếc F-35B hiện đang được đặt hàng?

Sự bổ khuyết cần thiết

F-35A có thể bay xa hơn và mang theo nhiều vũ khí hơn F-35B. Nhưng trong khi F-35B có thể cất cánh ở khoảng cách rất ngắn và thực hiện hạ cánh thẳng đứng, thì ngược lại F-35A cất cánh và hạ cánh theo cách thông thường.

Khả năng cơ động của F-35B rất có giá trị. Chúng sẽ tăng cường tính linh hoạt trong hoạt động của RSAF đồng thời đem giúp họ có thể tung ra đòn đáp trả ngay cả khi bị đối phương phá hủy các đường băng.

Tuy nhiên, những khả năng này phải trả giá. Phần cứng cho phép F-35B thực hiện cất cánh và hạ cánh chiếm không gian, làm giảm lượng nhiên liệu và vũ khí mà nó có thể mang theo.

Bộ Quốc phòng Singapore (RSAF) cho biết trong một thông cáo phát hành hôm thứ Năm: “F-35A - biến thể cất cánh và hạ cánh thông thường, có dung tích nhiên liệu bên trong cao hơn, cho phép nó có khả năng hoạt động lâu hơn so với biến thể B”.

“Không cần quạt nâng hiện có trên F-35B để cung cấp khả năng cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng, F-35A có thể mang tải trọng cao hơn, từ đó bổ sung cho những hạn chế của F-35B, và cung cấp RSAF tính linh hoạt cao hơn để đáp ứng nhu cầu hoạt động đa dạng”, thông báo nói rõ.

Trọng tải vũ khí của F-35A là 8.160 kg, trong khi F-35B có thể mang trọng tải 6.800 kg.

Tiến sĩ Peter Layton, một chuyên gia của Viện Lowy (Úc) cho biết: “Trọng tải lớn hơn có nghĩa là có thể mang nhiều tên lửa không đối không hơn, mang bom lớn hơn bên trong khoang - với bom nặng 2.000 pound (907 kg) thay vì bom 1.000 pound - và nhiều bom bên ngoài trên cánh hơn”.

Với dung tích nhiên liệu trong thân là 8.278 kg, F-35A có tầm hoạt động 2.200 km trong khi F-35B có thể mang theo 6.125 kg nhiên liệu bên trong, có tầm hoạt động 1.667 km.

Nhà phân tích cấp cao Euan Graham của Viện Chính sách Chiến lược Úc cho biết F-35A cũng rẻ hơn so với các biến thể F-35 khác vì nó "đơn giản hơn về mặt kỹ thuật".

Chính phủ Singapore không đưa ra con số chi tiết về chi phí mua máy bay. Tuy nhiên, theo người phát ngôn của chính phủ Mỹ, mức giá trung bình cho các máy bay F-35A giao từ năm 2023 đến năm 2025 được cho là khoảng 82,5 triệu USD.

Ngoài ra, chi phí bảo trì cho hai máy bay cũng khác nhau. Tiến sĩ Layton cho biết: “F-35B phức tạp hơn và tốn kém hơn để bảo trì, đồng thời có độ tin cậy và tính khả dụng thấp hơn”.

Giá trị của tải trọng bổ sung và tầm bay xa 

Theo tiến sĩ Layton, với khả năng bay lâu hơn trong khi mang theo nhiều vũ khí hơn, F-35A có thể đóng vai trò là lính canh đáng tin cậy và tuyến phòng thủ ở khoảng cách xa.

“F-35A có thể sắm vai trò của một 'con mắt tàng hình trên bầu trời', với năng sống sót cao, nó có thể liên kết dữ liệu các phát hiện radar về việc tiếp cận máy bay thù địch”, Tiến sĩ Layton cho biết.

Được biết, những chiếc F-35 sẽ thay thế phi đội F-16 cũ kỹ của Singapore, dự kiến sẽ nghỉ hưu từ giữa những năm 2030. Và lực lượng của RSAF trong tương lai sẽ bao gồm F-35A, F-35B và F-15SG. Cùng với nhau, các chiến đấu cơ này sẽ có thể thực hiện “toàn bộ nhiệm vụ cần thiết để bảo vệ bầu trời Singapore”, Trung tá Zhang Jianwei, người đứng đầu Văn phòng Dự án Máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo của RSAF, cho biết.

Ưu và nhược của việc có cả hai biến thể F-35 là gì?

Trở lại với bài phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Ng Eng Hen, khi người đứng đầu quân đội Singapore nói rằng F-35A sẽ "bổ sung" cho F-35B, các nhà phân tích quân sự cũng đồng tình rằng đây là lợi ích chính của việc RSAF có cả hai biến thể F-35.

Euan Graham của Viện Chính sách Chiến lược Úc nói rằng RSAF sẽ có thể tiếp tục vận hành những chiếc F-35B nếu đường băng mà F-35A sử dụng "không thể hoạt động". Trong khi đó, Tiến sĩ Layton nói rằng F-35B sẽ là "phương án dự phòng khả thi nếu các căn cứ không quân của Singapore ngừng hoạt động trong một thời gian ngắn".

Tiến sĩ Cynthia Cook, Giám đốc Nhóm Sáng kiến Công nghiệp-Quốc phòng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết Singapore sẽ là một trong số ít quốc gia vận hành hai biến thể F-35 và “điều này thể hiện vị thế của Singapore là một đối tác có năng lực cao".

Tuy nhiên, nhược điểm của việc sử dụng hai biến thể này là chi phí bảo trì có thể tăng lên. Tiến sĩ Cook nói: “Có đủ sự khác biệt giữa hai máy bay mà nhân viên bảo trì có thể cần được đào tạo bổ sung và sẽ có rất nhiều những bộ phận khác nhau cần quản lý tốt để sửa chữa một cách hiệu quả”.

Tiến sĩ Layton cũng đồng ý với nhận định này và nhấn mạnh rằng khung máy bay và động cơ của hai biến thể F-35 là khác nhau. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng RSAF vẫn có thể tiết kiệm được một số tiền vì cả hai biến thể F-35 đều có thiết bị điện tử tương tự và có thể dựa vào các thiết bị mô phỏng tương đồng.

Quang Anh