Phản ánh với Quốc hội, cử tri thành phố Hải Phòng nêu tình trạng người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam đầu tư, kinh doanh và thu mua đất đai gần các khu vực trọng yếu về quốc phòng, an ninh hiện nay là “rất đáng ngại”.

Chia sẻ về mối quan tâm của cử tri, Bộ Quốc phòng cho biết, các doanh nghiệp (DN) Trung Quốc trong quá trình hoạt động cơ bản chấp hành đúng pháp luật Việt Nam.

Tuy nhiên, có tình trạng một số DN đưa lao động người Trung Quốc sang làm việc nhập cảnh dưới hình thức du lịch; sử dụng lao động Trung Quốc không khai báo, đăng ký theo quy định; có DN không có tư cách pháp nhân tuyển dụng lao động người nước ngoài nhưng vẫn tuyển dụng.

Có DN đầu tư “núp bóng”, lấy danh nghĩa DN Việt Nam hoạt động trong các lĩnh vực du lịch, nuôi trồng, chế biến, thu mua hải sản nhưng thực chất việc điều hành, quản lý do người Trung Quốc đảm nhiệm.

Một số DN dưới vỏ bọc kinh doanh, sản xuất nhưng đã có hoạt động tội phạm công nghệ cao, sản xuất ma túy, xảy ra ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Phú Yên, Kon Tum. Có DN trốn thuế, gây ô nhiễm môi trường như đã xảy ra ở Hà Tĩnh, Hải Phòng.

Đặc biệt, rất đáng lo ngại là có tình trạng người Trung Quốc mua đất có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh.

Báo cáo của Bộ Quốc phòng cho thấy, từ năm 2011-2015, trên địa bàn khu vực biên giới biển TP. Đà Nẵng có 134 lô, 1 thửa đất liên quan đến cá nhân, DN người Trung Quốc đang sở hữu, “núp bóng” sở hữu và thuê của UBND thành phố Đà Nẵng tại các vị trí dọc các khu đô thị ven biển.

Tình trạng này xảy ra cả ở ven tường rào sân bay Nước Mặn, đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, thuộc phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn. Tương tự, bất động sản tại khu đô thị ở các phường Phước Mỹ, Thọ Quang, quận Sơn Trà cũng có sự sở hữu của người Trung Quốc.

Về những cá nhân người Trung Quốc sở hữu đất tại khu vực trọng yếu của Việt Nam, Bộ Quốc phòng cho biết có 2 trường hợp từ năm 2011-2015 đã đầu tư tiền cho 8 người (trong đó 6 người Việt gốc Hoa) đứng tên mua 84 lô đất với diện tích khoảng 20.000 m2 với giá trị giao dịch khoảng trên 100 tỷ đồng.

Cụ thể là ông Liang Zhipei (Lương Chí Bồi), sinh năm 1975, quốc tịch Trung Quốc, từng là Kế toán trưởng, nay là Trưởng bộ phận giám sát công trình Công ty TNHH ĐT&PT Silver Shores, trụ sở phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn; ông Chiu Cheng Tai (A Chiu), sinh năm 1959, người Đài Loan (Trung Quốc), Phó Giám đốc Công ty TNHH Pu Fong, trụ sở tại phường Thọ Quang, quận Sơn Trà.

7 DN có yếu tố Trung Quốc cũng sở hữu một số lô đất ven biển và thuê đất 50 năm được Bộ Quốc phòng liệt kê, gồm: Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Nguyên Thịnh Vượng năm 2014 đã nhận quyền sử dụng đất đối với 10 lô đất trên mặt đường Hoàng Sa.

Công ty TNHH Thương mại du lịch và dịch vụ SiiverPark, đứng tên mua 4 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn; Công ty TNHH Silver Sea Triệu Nghiệp đứng tên sử dụng 2 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn.

Công ty TNHH Thương mại Du lịch & Dịch vụ Hoàng Gia Trung sử dụng 13 lô đất mặt đường Võ Nguyên Giáp; Công ty TNHH MTV Golden Wynn Đà Nẵng sử dụng 1 lô đất ở mặt đường Hoàng Sa.

Công ty TNHH Thương mại - Du lịch và dịch vụ V.N. Holiday, DN đã chuyển nhượng mua lại từ các cá nhân, DN Việt Nam sở hữu 20 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Công ty TNHH SILVER SHORES Hoàng Đạt, được UBND TP. Đà Nẵng cho thuê 200.000 m2 đất, thời gian thuê 50 năm (đến ngày 21/6/2056) đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 21/3/2017.

Để sở hữu các lô đất ở TP. Đà Nẵng, Bộ Quốc phòng chỉ ra, người Trung Quốc đã thành lập DN liên doanh với Việt Nam. Theo đó, ban đầu người Trung Quốc góp vốn thấp hơn người Việt Nam (người Việt Nam góp vốn chủ yếu bằng đất), DN sẽ do người Việt Nam điều hành. Sau một thời gian, bằng nhiều cách, người Trung Quốc tăng vốn giành quyền điều hành DN. Phía Việt Nam, do tài sản góp vốn là đất nên quyền sở hữu các lô đất rơi vào tay người Trung Quốc.

Hình thức thứ 2, theo Bộ Quốc phòng, là người Trung Quốc đầu tư tiền cho cá nhân người Việt Nam (chủ yếu người Việt gốc Hoa) để mua đất. Hiện cơ quan chức năng đã phát hiện một số trường hợp kinh tế khó khăn nhưng đứng tên sở hữu nhiều lô đất như ông Lý Phước Cang có 12 lô, ông Trác Ngọc Phúc có 10 lô...

“Hầu hết các lô đất đều ở vị trí các đường lớn, ven biển, đắc địa cho hoạt động kinh doanh và có ý nghĩa quan trọng trong khu vực phòng thủ”, báo cáo của Bộ Quốc phòng nêu.

Thừa nhận lo ngại của cử tri là có cơ sở, Bộ Quốc phòng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành và UBND TP. Đà Nẵng xác minh làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân xử lý theo pháp luật.

Bộ Quốc phòng cũng cho rằng để sở hữu các lô đất người Trung Quốc đã nghiên cứu, lợi dụng kẽ hở của Luật Đầu tư năm 2014 “việc góp vốn bằng đất để liên doanh thành lập doanh nghiệp” và công tác quản lý nhà nước ở các lĩnh vực đầu tư, đất đai.

Trước tình hình này, Bộ Quốc phòng đã báo cáo và đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố rà soát đánh giá tổng thể các dự án đầu tư của nước ngoài, nhất là dự án liên quan đến Trung Quốc tại khu vực biên giới, biển, đảo có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh; kịp thời phát hiện, điều chỉnh những bất cập của Luật Đầu tư, Luật Đất đai và cơ chế quản lý, cấp phép các hoạt động đầu tư nhằm hạn chế sơ hở không để cá nhân, DN Trung Quốc lợi dụng hoạt động.

Thế Vũ