NASA trong nhiều năm đã ưu tiên phát hiện các tiểu hành tinh lớn hơn nhiều và có mức độ đe dọa tồn tại cao hơn nhiều so với 2023 BU - tảng đá vũ trụ nhỏ cách bề mặt Trái Đất 3.541 km, gần hơn cả một số vệ tinh.

Nếu tiếp cận với Trái đất, nó sẽ bị nghiền nát trong bầu khí quyển, và chỉ có những mảnh vỡ nhỏ có thể chạm tới đất liền. Các vật thể có kích thước như vậy rất khó phát hiện cho đến khi chúng tiến gần với Trái Đất hơn, phức tạp hóa các nỗ lực phòng chống.

Theo ước tính của NASA, tần suất một tảng đá có kích thước 5 mét nhắm vào Trái Đất là khoảng mỗi năm một lần và tảng đá có kích thước 50 mét là khoảng một nghìn năm một lần.

Nhưng với khả năng hiện tại, các nhà thiên văn học không thể nhìn thấy các tảng đá nhỏ như vậy cho tới vài ngày trước khi vụ va chạm diễn ra.

“Chúng tôi không biết vị trí của hầu hết các tiểu hành tinh có thể gây ra sự tàn phá cục bộ đến khu vực", ông Terik Daly, một nhà khoa học vũ trụ tại Phòng thí nghiệm Vật lý Ứng dụng Johns Hopkins cho biết.

Theo Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, thiên thạch dài khoảng 20 mét phát nổ vào năm 2013 trên bầu trời Chelyabinsk, Nga là sự kiện 100 năm mới có một lần. Nó tạo ra một sóng xung kích làm vỡ hàng chục nghìn cửa sổ và gây thiệt hại tương đương 33 triệu đô la Mỹ. Không ai nhìn thấy thiên thạch này trước khi nó xâm nhập vào bầu khí quyển của Trái Đất.

"Có bao nhiêu mối nguy hiểm tự nhiên mà chúng ta thực sự có thể tác động và ngăn chặn với một tỷ đô la? Không có nhiều", ông Daly, người có công việc tập trung vào việc bảo vệ Trái Đất khỏi các tiểu hành tinh nguy hiểm, cho biết.

Một trong những nâng cấp lớn của NASA sẽ là NEO Surveyor, một kính viễn vọng trị giá 1,2 tỷ đô la Mỹ đang được phát triển, sẽ phóng cách Trái Đất gần một triệu dặm và giám sát một vùng rộng lớn các tiểu hành tinh. Nó hứa hẹn sẽ mang tới một lợi thế đáng kể hơn so với các kính viễn vọng trên mặt đất, vốn bị cản trở bởi ánh sáng ban ngày và bầu khí quyển của Trái Đất.

Kính viễn vọng mới đó sẽ giúp NASA đạt được mục tiêu do Quốc hội Mỹ giao vào năm 2005: Phát hiện 90% tổng số lượng tiểu hành tinh dự kiến lớn hơn 140m hoặc những tiểu hành tinh đủ lớn để có tác động tới bề mặt Trái đất.

“Với Surveyor, chúng tôi thực sự tập trung vào việc tìm kiếm một tiểu hành tinh có thể gây ra một ngày kinh hoàng cho loài người", bà Amy Mainzer, giám sát viên của NEO Surveyor cho biết.

Việc phát hiện tiểu hành tinh đã trở nên quan trọng hơn vào năm ngoái sau khi NASA chủ động đâm một tàu vũ trụ có kích thước bằng chiếc tủ lạnh vào một tiểu hành tinh để kiểm tra khả năng đánh bật một tảng đá không gian nguy hiểm tiềm tàng khỏi quá trình va chạm với Trái Đất.

Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh kép (DART) đã thành công, cũng là lần đầu tiên ghi dấu một phương pháp phòng thủ không gian. "NEO Surveyor có tầm quan trọng hàng đầu, đặc biệt sau thành công của DART", ông Daly nói.

Hoàng Nam (theo Reuters)