(CLO) Theo kết quả khảo sát vừa được Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) công bố, có đến 44% người tiêu dùng lựa chọn phương án im lặng và bỏ qua sự việc, dù biết là mình đang bị xâm phạm quyền lợi. Thái độ “thờ ơ với quyền lợi của mình” này chính là một trong những nguyên nhân dung túng những hành vi kinh doanh bất hợp pháp.

Theo kết quả khảo sát được tiến hành với 3.000 người tiêu dùng (NTD) tại 12 tỉnh, thành phố trên cả nước, hơn một nửa số NTD (56%) tham gia khảo sát đã từng bị xâm phạm quyền lợi trong khoảng thời gian từ 2011 – 2015, trong đó có 44% số người được hỏi chọn phương án im lặng và bỏ qua vụ việc.

Trong đó, nhóm hàng hóa, dịch vụ được NTD phản ánh đã từng bị xâm phạm quyền lợi trong thời gian qua gồm: Thực phẩm, nước giải khát (19,69%); Đồ điện tử, gia dụng (13,05%); Hàng hóa tiêu dùng hàng ngày (12,88%); Điện thoại, viễn thông (9,17%); Du lịch, nhà hàng (5,6%); Y tế, chăm sóc sức khỏe (5,29%).

Đa phần NTD phản ánh bị xâm phạm quyền lợi khi chất lượng không đảm bảo; bị quấy rối thông qua tiếp thị, quảng cáo trái ý muốn; gian lận về đo lường; gian lận về xuất xứ; gian lận về thời hạn sử dụng; không cung cấp hóa đơn, chứng từ mua hàng; không thực hiện đầy đủ trách nhiệm bảo hành …

Mặc dù có 70% số NTD được hỏi có biết đến Luật Bảo vệ quyền lợi NTD và 71% số người trả lời biết các quyền lợi cơ bản của NTD nhưng vẫn có tới có tới 44% số người được hỏi chọn phương án “im lặng và bỏ qua sự việc” khi bị xâm phạm quyền lợi. Các lý do chủ yếu được đưa ra như: giá trị tranh chấp nhỏ; cho rằng thủ tục khiếu nại, khiếu kiện tới cơ quan có thẩm quyền phức tạp; cho rằng đơn vị kinh doanh sẽ không giải quyết; vì không biết đến quy định pháp luật có liên quan hoặc không biết đến cơ quan, tổ chức hỗ trợ giải quyết khiếu nại.

Tuy nhiên, biết đến Luật Bảo vệ quyền lợi NTD là một chuyện nhưng quan trọng là có khả năng thực hiện quyền đó trong thực tế hay không. Qua kết quả công bố, có thể nói, NTD mới nhận thức được chứ chưa biết làm thế nào để bảo vệ quyền của mình cả.

Theo ông Phan Thế Thắng, Phó Trưởng phòng Bảo vệ quyền lợi NTD (Cục Quản lý cạnh tranh), kết quả khảo sát đã thể hiện đúng thực trạng thị trường tiêu dùng cũng như các khiếu nại chủ yếu của NTD hiện nay, trong đó vấn đề an toàn thực phẩm, chất lượng, chế độ bảo hành đồ điện tử gia dụng, điện thoại, viễn thông… gây rất nhiều bức xúc cho NTD.

Đại diện Cục Quản lý cạnh tranh cho biết việc phân tích nguyên nhân và các nhận định, ý kiến của NTD sẽ là cơ sở để cải thiện hiệu quả việc thực hiện công tác bảo vệ quyền lợi NTD trong thời gian tới.

Tuy nhiên, vấn đề chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy từ kết quả này đó chính là việc NTD cần phải quyết liệt hơn nữa trong bảo vệ quyền lợi của chính bản thân mình và cơ quan quản lý Nhà nước rõ ràng cần cải thiện để tăng lòng tin của NTD vào công tác này.

Bên cạnh đó, cần áp dụng quy trình tiên tiến vào cơ chế giải quyết khiếu nại để những người nghèo, vùng sâu vùng xa yếu thế hơn có thể tiếp cận và xây dựng cơ chế khiếu nại tập thể, nâng cao nhận thức về trách nhiệm của NTD vì mục tiêu tiêu dùng bền vững trong tương lai.

Thanh Tân