Nhiều lợi ích

Trong xu hướng phát triển ngày càng mạnh mẽ của công nghệ thông tin cũng như các giao dịch điện tử như hiện nay, việc triển khai HĐĐT và HĐĐT có mã xác thực của cơ quan thuế sẽ góp phần giảm thiểu các thủ tục giấy tờ, tạo thuận tiện cho người nộp thuế cũng như đáp ứng nhu cầu cải cách hành chính trong công tác quản lý của cơ quan nhà nước.

HĐĐT là tập hợp các thông điệp dữ liệu điện tử về bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, được khởi tạo, lập, gửi, nhận, lưu trữ và quản lý bằng phương tiện điện tử. Đặc điểm của HĐĐT là chỉ có 1 liên duy nhất, thay vì 3 liên như hóa đơn giấy trước đây. HĐĐT cũng có thể chuyển đổi sang hóa đơn giấy để chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hoá hữu hình trong quá trình lưu thông và chỉ được chuyển đổi một lần.

Các dữ liệu có thể được dễ dàng tìm thấy và xử lý nhanh chóng; thuận tiện cho việc hạch toán kế toán; đối chiếu dữ liệu, kê khai, nộp thuế. Bên cạnh đó, sử dụng HĐĐT sẽ tăng tính an toàn cho hóa đơn vì có thể sao chép thành nhiều bản, tránh được các rủi ro, thất lạc, hư hỏng hóa đơn; nếu mất có thể yêu cầu cấp lại hóa đơn. Đồng thời, việc sử dụng HĐĐT sẽ hạn chế và ngăn ngừa tình trạng giả mạo hóa đơn, bảo vệ uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Đại Trí, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết: Theo ước tính sơ bộ của Tổng cục Thuế, doanh nghiệp sử dụng hóa đơn giấy trung bình phải bỏ chi phí trên 1.000 đồng/hóa đơn. Với số lượng 4 tỷ hóa đơn/năm thì chi phí mỗi năm các doanh nghiệp phải bỏ ra lên đến hơn 4.000 tỷ đồng. Nếu dùng hóa đơn điện tử thay cho hóa đơn giấy thì số tiền doanh nghiệp có thể tiết kiệm được lên tới khoảng trên 3.000 tỷ đồng/năm.

Việc sử dụng HĐĐT mang lại nhiều lợi ích lớn cho cả cơ quan thuế và doanh nghiệp. Với số lượng 4 tỷ hóa đơn giấy trong một năm khổng lồ như hiện nay thì việc lưu trữ không hề dễ dàng. Tuy nhiên, hóa đơn điện tử được lưu trữ hay vận chuyển được thực hiện trên hệ thống máy tính, do đó việc bảo quản và sử dụng được hiệu quả và dễ dàng hơn, tiết kiệm được rất nhiều về thời gian và chi phí cho doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. Lợi ích lớn nhất mà cơ quan thuế có được từ việc áp dụng hóa đơn điện tử đó là việc hình thành cơ sở dữ liệu về hóa đơn phục vụ cho công tác quản lý thuế, kiểm tra, đối chiếu, rà soát cũng như kịp thời phát hiện những hành vi gian lận.

Đến hết tháng 6/2017, đã có khoảng 2.700 DN với 300 triệu HĐĐT được ghi nhận. Lộ trình tiếp theo là phải đưa HĐĐT phủ sóng rộng hơn tiến tới thay thế hóa đơn giấy.

Doanh nghiệp lo ngại

Mặc dù, những hiệu quả do HĐĐT đem lại, nhưng vẫn có nhiều doanh nghiệp (DN) tỏ ra “thờ ơ”, thậm chí “lo ngại” nếu bắt buộc phải sử dụng HĐĐT.

Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng Ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - cho biết: Các DN lo ngại mức độ áp dụng công nghệ thông tin, liệu có phù hợp không? Ngay điều tra các DN tại 63 tỉnh, thành phố, một trong các điều DN đánh giá là một trong những hạn chế khi áp dụng kê khai thuế qua mạng là tình trạng cuối kỳ thường nghẽn, tạo ra khó khăn nhất định có thể gây thiệt hại cho DN.

Điểm lo ngại thứ hai là kết nối đồng bộ giữa các cơ quan quản lý Nhà nước khác nhau, giữa cơ quan thuế, thị trường, hải quan, ngân hàng, đây là yêu cầu rất quan trọng, nếu hệ thống kết nối giữa các cơ quan quản lý Nhà nước không tốt, phân mảnh, DN sẽ thiệt hại trực tiếp đầu tiên.

Thứ ba là về chi phí, với DN doanh thu ít họ cũng lo ngại, việc trả chi phí cao hằng năm cho tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng đến hóa đơn sẽ tạo gánh nặng chi phí. DN mong muốn có phương án bảo đảm phù hợp hơn.

Thứ tư là về lộ trình, theo phương án dự thảo Nghị định đang đưa ra, từ 1/1/2018 áp dụng ngay với DN lớn.

Các DN băn khoăn có nên giãn lộ trình, thực hiện từng bước với quan điểm thận trọng. Họ cũng lo ngại, yêu cầu về  thanh tra, kiểm tra đáp ứng như thế nào? Rủi ro có thể có, cơ quan soạn thảo cần dự trù hết các rủi ro có thể phát sinh trong quá trình áp dụng.

Đề cập đến vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Vụ Chính sách thuế, Tổng Cục Thuế (Bộ Tài Chính) cũng cho biết, lộ trình áp dụng hóa đơn điện tử từ 1/1/2018. Tuy nhiên, việc áp dụng không phải trên đại bộ phận doanh nghiệp mà chỉ yêu cầu ngay với những doanh nghiệp đã áp dụng hoá đơn điện tử, doanh nghiệp có rủi ro cao. Đối với những doanh nghiệp sử dụng hóa đơn tự in, ngành thuế hỗ trợ để thực hiện, dự kiến từ 1/7/2018 mới phải áp dụng hóa đơn điện tử.❏

Sơn Nam