Đó là những vấn đề được đưa ra tại hội thảo “Định hướng và đề xuất xây dựng các chính sách về quản lý toàn diện chất thải chăn nuôi phù hợp với điều kiện Việt Nam” vừa được tổ chức tại Quảng Ninh.
PGS.TS Nguyễn Văn Bộ, nguyên Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, cố vấn Dự án Hỗ trợ nông nghiệp các bon thấp, cho biết: Mỗi năm, 4 loại vật nuôi chính gồm lợn, gia cầm, bò, trâu thải ra khoảng 63 triệu tấn chất thải rắn và 63,7 triệu m3 chất thải lỏng (tương đương khoảng 1.877 ngàn tấn urea, 876 ngàn tấn supe lân đơn và 712 ngàn tấn kali clorua). Nhưng mới có 1/3 số này được sử dụng làm phân bón đáp ứng khoảng 25% nhu cầu.
Xây dựng chính sách quản lý toàn diện chất thải chăn nuôi
Quá trình điều tra tại 10 tỉnh cho thấy, nhu cầu thu gom chất thải rắn trong chăn nuôi để sử dụng làm phân bón hữu cơ tại Việt Nam rất cao. Thậm chí có hẳn một mạng lưới thu gom phân bò khô từ miền Trung vào ĐBSCL để bán cho các cơ ở sản xuất phân bón hữu cơ ở Tây Nguyên. Và hầu hết phân gia cầm đều được sử dụng làm phân bón.
Tại hội thảo cũng công bố, có một lượng lớn chất thải chăn nuôi xả ra môi trường gây ô nhiễm là do các trang trại sử dụng nhiều nước làm vệ sinh và làm mát cho lợn nhằm tiết kiệm lao động và giảm mùi hôi, dẫn đến chất thải chăn nuôi bị hoà loãng thành phân lỏng, không thể thu gom và chỉ còn cách xả thải ra môi trường, gây ô nhiễm cho nguồn nước.
Thông tin từ TS Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, nghiên cứu đánh giá của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO), để sản xuất và chế biến 1kg thịt lợn cần khoảng 5.700 lít nước. Như vậy, ngành chăn nuôi sẽ tạo ra tác động tiêu cực môi trường ghê gớm nếu không có biện pháp quản lý chất thải.
Ở Việt Nam, mật độ chăn nuôi lợn cao gấp 3 lần mật độ nuôi trung bình của thế giới. Do đó, cần nghiên cứu, xem xét việc đưa vào Luật Chăn nuôi quy định khoảng cách chăn nuôi; mật độ chăn nuôi và diện tích chăn nuôi phù hợp với số đất nông nghiệp để xử lý hết chất thải chăn nuôi.
Để tạo điều kiện cho phân bón phát triển, phục vụ sản xuất nông sản sạch, Bộ NN-PTNT cần xây dựng quy chuẩn về phân bón hữu cơ dạng rắn và lỏng.
Việc áp thuế bảo vệ môi trường trong chăn nuôi cũng cần được nghiên cứu, xem xét. Phải coi bảo vệ môi trường là một trong những chi phí đầu vào của sản xuất, có như vậy, ngành chăn nuôi mới phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, việc đào tạo, tập huấn, chuyển giao công nghệ sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh từ phân chuồng cũng chưa thực sự được quan tâm.
PV