Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh nội dung này trong phát biểu tại phiên khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 (AMM 53), sáng 9/9, tại Hà Nội.

Với tinh thần “Từ tầm nhìn đến hành động”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định, trong 10 năm qua, Cộng đồng ASEAN đã từng bước thành hiện thực. Chặng đường đầu đã hoàn thành, tạo nền tảng quan trọng cho tiến trình xây dựng Cộng đồng.

ASEAN đã từng bước phát huy vai trò trung tâm trong định hình cấu trúc khu vực rộng mở và bao trùm, minh bạch và dựa trên luật lệ. Bước sang thập kỷ thứ 6, ASEAN đang bước vào giai đoạn tăng tốc, đẩy mạnh xây dựng Cộng đồng, vừa vươn tầm phát huy vai trò và vị thế ở khu vực, vừa tích cực đóng góp cho các nỗ lực vì hòa bình, ổn định và phát triển của cộng đồng quốc tế.

“Chúng ta đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ trong cách thức vận hành của hệ thống các quan hệ quốc tế. Vai trò của luật pháp quốc tế và các thể chế đa phương chịu nhiều thách thức. Xu thế chính trị cường quyền, toan tính vị kỷ và tính bất định trong hành xử của các quốc gia có chiều hướng gia tăng. Tiến trình toàn cầu hóa, liên kết khu vực, tự do hóa kinh tế phần nào bị chững lại. Cùng với đó là những diễn biến phức tạp của các vấn đề toàn cầu, nổi lên là dịch COVID-19 trong năm 2020”, Phó Thủ tướng cho biết.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu rõ: Tỉnh táo trước thách thức, chủ động trong ứng phó, gắn kết trong hành động, ASEAN đã đoàn kết, kiên định với các mục tiêu, chung tay đẩy lùi dịch bệnh. Quyết tâm này của ASEAN đã được thể hiện qua Tuyên bố Tầm nhìn về một ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng tại Cấp cao ASEAN 36 vừa qua.

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho hay, các Bộ trưởng Ngoại giao sẽ cùng nhau trao đổi các biện pháp cụ thể triển khai chỉ đạo của Cấp cao ASEAN 36, tiếp tục giữ vững hợp tác và liên kết khu vực, vững vàng vượt qua thử thách, khó khăn, thực hiện thành công các mục tiêu đề ra và định hướng phát triển lâu dài cho ASEAN cho giai đoạn tiếp theo.

Với mong muốn đưa các tiểu vùng trong ASEAN theo kịp và gắn chặt với tiến trình phát triển chung của Cộng đồng, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh trông đợi những ý kiến đóng góp và trao đổi quý báu từ các quan chức cao cấp ASEAN tại Phiên họp đặc biệt của Hội đồng Điều phối ASEAN về Phát triển tiểu vùng trong khuôn khổ Hội nghị lần này.

Xác định nguy cơ dịch COVID-19 còn thường trực, Phó Thủ tướng cho biết: Hội đồng Điều phối ASEAN sẽ thảo luận sâu rộng về thúc đẩy hiệu quả các nỗ lực và sáng kiến ứng phó COVID-19 của ASEAN.

Để giảm thiểu hệ quả từ những biến động phức tạp của môi trường chiến lược khu vực và quốc tế, để duy trì ổn định tình hình, tập trung ứng phó dịch bệnh, các nước thành viên sẽ trao đổi về phương hướng phát triển của các diễn đàn như: Cấp cao Đông Á (EAS) nhân kỷ niệm 15 năm hình thành, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) với giai đoạn hợp tác và chương trình hành động mới 2020-2030, tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ hợp tác với các Đối tác theo các khuôn khổ ASEAN+1, ASEAN+3, để các cơ chế này có thể phát huy tốt nhất vai trò của mình trong bối cảnh mới.

Theo Phó Thủ tướng, ASEAN sẽ tiếp tục tham gia đóng góp và phát huy vai trò trong các nỗ lực duy trì hòa bình, an ninh quốc tế. Đối thoại cấp Bộ trưởng giữa ASEAN và các Đối tác nhằm khuyến khích vai trò của phụ nữ trong hòa bình và an ninh bền vững dịp này là đóng góp thiết thực của ASEAN triển khai Nghị quyết 1325 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về Phụ nữ, hòa bình và an ninh.

Đối với các vấn đề trên Biển Đông, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, ASEAN sẽ kiên định với lập trường nguyên tắc, nhấn mạnh kiềm chế, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982, thúc đẩy đối thoại, tăng cường xây dựng lòng tin, không quân sự hóa, không làm phức tạp tình hình.

ASEAN kiên định thúc đẩy triển khai đầy đủ, nghiêm túc và nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển UNCLOS 1982.

Phó Thủ tướng khẳng định, để chủ động trong định hướng phát triển cho tương lai, các quốc gia ASEAN sẽ cùng nhau trao đổi và bàn thảo về cách thức xây dựng một tầm nhìn mới cho Cộng đồng ASEAN sau năm 2025, đảm bảo kế thừa các thành tựu đạt được và giúp ASEAN thích ứng hiệu quả với những cơ hội và thách thức ở những thập kỷ tiếp theo.

Thế Vũ