Trong xu thế phát triển công nghệ, hiện nay nhiều cơ quan báo chí trong nước đang xây dựng và hướng tới ứng dụng các công nghệ mới để nâng cao hiệu quả hoạt động báo chí. Nhiều tòa soạn đã sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để theo dõi sự kiện, trích xuất thông tin và xác định xu hướng độc giả, nhằm đáp ứng nhu cầu, thị hiếu độc giả.

Để hiểu rõ hơn về tình hình ứng dụng trí tuệ nhân tạo ở một số cơ quan báo chí hiện nay như thế nào, Báo Nhà báo và Công luận đã có buổi trò chuyện với ông Phùng Tấn Cường, Phó giám đốc Quan hệ khách hàng tại khu vực Việt Nam – tập đoàn Netcore xung quanh vấn đề này.

- Ông đánh giá như thế nào về việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ở một số cơ quan báo chí trong nước hiện nay?

Mỗi tờ báo sẽ có cách ứng dụng riêng, xuất phát từ thị yếu và nội dung sản xuất tác phẩm báo chí của mỗi cơ quan cũng khác nhau. Để ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo có thể tờ báo sẽ thay đổi toàn bộ giao diện, hệ thống để lựa chọn đưa những tin phù hợp xu hướng.

Vì thế việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo ở các cơ quan báo chí cũng rất đa dạng. Công nghệ này mất nhiều thời gian nghiên cứu và triển khai hơn, nó không giống như công nghệ làm marketing, chạy quảng cáo.

Như tại báo Tuổi Trẻ chúng tôi đã thử nghiệm rất nhiều, chúng tôi mở nhiều kênh để tiếp cận bạn đọc, trong đó có cấp quyền để bạn đọc tiếp tục theo dõi những tin tức của báo hay không.

AI sẽ hiểu được bạn đọc có đang xem báo lâu hay không để gửi thông báo đăng ký nhận tin tức mới tiếp theo. Bạn đọc có thể nhận tin nóng qua email và từ đây mình sẽ xây dựng hệ thống các kênh tương tác cung cấp cho bạn đọc những tin tức đang được mọi người quan tâm, chú ý tới, có nhiều lượt đọc, chia sẻ.

Chúng tôi thấy rằng bạn đọc cũng rất tò mò và hứng thú với cách tiếp cận thông tin mới này. Từ việc ứng dụng công nghệ, có thể chuyển từ bạn đọc ẩn danh sang định danh, đo đếm phân tích được. Điều này mở ra cơ hội, khả năng tương tác, đưa ra những sản phẩm báo chí đáp ứng yêu cầu của người dùng.

- Về phía tòa soạn, biên tập viên các cơ quan báo chí khi ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo sẽ giúp ích gì thưa ông?

Công nghệ này giúp biên tập viên đánh giá lại được mức độ định danh của bài viết, đánh giá khả năng tương tác của bạn đọc, biết được với những tin bài có sức hấp dẫn không. Công nghệ AI của tập đoàn Netcore chúng tôi đang hướng tới là gia tăng sự tương tác của bạn đọc, khi bạn đọc vào đọc trang báo họ nhận được các nội dung tin tức khác nhau, chứ không phải cùng giao diện cùng một nội dung khá giống nhau.

Lúc này họ có các trải nghiệm không bị nhàm chán và cảm thấy rằng mình được quan tâm, tờ báo này dành riêng cho chính họ, những người thích trải nghiệm, thích sự khác lạ, khám phá. Đó cũng là việc ứng dụng công nghệ AI mà chúng tôi đang hướng tới.

Một tờ báo có hàng trăm, hàng nghìn bài viết, nhưng bạn đọc không thể đọc hết hàng trăm bài viết ấy, họ chỉ quan tâm đến một vài thông tin cần thiết nhất. Công nghệ AI đưa ra những bài viết mà bạn đọc quan tâm từ đó họ sẽ dành nhiều thời gian hơn.

Khi bạn đọc dành nhiều thời gian cho báo, cho đọc online thì báo càng có nhiều cơ hội để tiếp cận bạn đọc hơn. Phóng viên, biên tập viên sẽ biết được bạn đọc muốn có nội dung thông tin kiểu như thế nào. Công nghệ và nội dung báo liên tục bổ trợ qua lại cho nhau.

- Theo ông khi ứng dụng công nghệ này, các cơ quan báo chí sẽ gặp những khó khăn như thế nào?

Khó khăn nhất là quá trình chuyển đổi từ ban đầu, lúc mới đầu tư tới lúc thu được kết quả sẽ lâu hơn và khác với lĩnh vực khác. Tôi lấy ví dụ nếu đầu tư trong lĩnh vực thương mại điện tử, nhiều loại hàng hóa khách hàng đang muốn mua được đưa ra để khách hàng lựa chọn, làm tăng tỷ lệ mua hàng, như thế dễ dàng đo được chỉ số về ứng dụng công nghệ AI, người dùng sản phẩm cảm thấy việc đầu tư công nghệ này là hoàn toàn xứng đáng vì dòng tiền sẽ được thu về qua doanh số.

Nhưng với báo chí, khi chưa triển khai các mô hình thu phí với bạn đọc, thì nguồn thu sẽ là mức độ hiển thị của các loại hình quảng cáo, thực hiện được các hợp đồng quảng cao của đối tác.

Vì vậy đánh giá được mức độ hiệu quả của AI trong giai đoạn này không phải là tiền kiếm được bao nhiêu. Mà chỉ có thể đo đếm từ khoản đầu tư mà tờ báo đã gia tăng được sự tương tác của bạn đọc bằng công nghệ AI như thế nào.

Bình thường người đọc chỉ đọc 1, 2 bài nhưng khi có sự hỗ trợ của AI họ sẽ tìm đọc 3, 4 bài và nhiều hơn. Tôi thấy thành công là giữ chân bạn đọc trên môi trường số càng lâu càng tốt. Đó cũng là điều mong đợi của nhiều tờ báo điện tử.

- Theo ông các cơ quan báo chí trong nước đang đứng trước thách thức như thế nào từ việc ứng dụng công nghệ nói chung và AI nói riêng?

Cơ chế vẫn là quan trọng nhất, các doanh nghiệp có công nghệ khi làm thử, làm mẫu thì đi đến ký kết hợp tác với nhau thì dễ dàng, nhưng việc hợp tác từ cơ quan quản lý nhà nước với đối tác là doanh nghiệp nước ngoài thì tốn rất nhiều thời gian.

Ngoài ra, tôi nghĩ còn các thách thức là thay đổi tự thân mỗi toà soạn. Trước kia chỉ có phóng viên, biên tập viên, nhưng giờ mỗi toà soạn cần có chuyên viên phân tích dữ liệu, nhân viên IT, tổ sản xuất...

Về mặt tích hợp công nghệ và triển khai sẽ không phức tạp vì có máy móc, đội ngũ kỹ thuật sẽ thực hiện, thời gian có thể từ mất từ 3 đến 6 tháng để ứng dụng. Khi chuyển giao công nghệ sau này có thể lại hỗ trợ liên tục, chứ không chỉ dừng lại ở việc chuyển giao cho các báo là xong. Việc này cũng đòi hỏi sự kiên trì, phối hợp với các báo.

- Ứng dụng công nghệ là việc lâu dài, bài bản và đồng bộ, khi triển khai AI, cơ quan báo chí sẽ tiếp tục làm những nhiệm vụ gì trong thời gian tiếp theo, thưa ông?

Sau khi hoàn thành các chương trình ứng dụng mang tính tương tác với bạn đọc, mình phải đảm bảo rằng sẽ tiếp tục đáp ứng được nhu cầu của bạn đọc về nội dung, tối ưu trải nghiệm của bạn đọc ngay trên website của báo.

Ứng dụng công AI sẽ là rất lãng phí nếu không tương tác với bạn đọc, cho nên cần ưu tiên triển khai phần tương tác với bạn đọc, khi bạn đọc thấy đó là thói quen đọc tốt, một trải nghiệm tốt.

Ngoài ra mỗi tòa soạn cần có nhiều thông tin hấp dẫn, đưa bạn đọc đến nhiều tin tức thú vị thì chúng tôi sẽ tôi ưu tiên trải nghiệm của bạn đọc, đó cũng là lộ trình chúng tôi những đơn vị chuyên về công nghệ muốn ứng dụng tạo ra sự phát triển bền vững cho cơ quan báo chí.

Xin cám ơn những chia sẻ của ông!