Bàn về tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam để có cái nhìn khách quan nhất

Thứ sáu, 24/03/2023 19:33 PM - 0 Trả lời

(CLO) Sáng nay 24/3, tại Hà Nội, Viện Nhân học Văn hóa tổ chức Tọa đàm khoa học Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam, bàn về những vấn đề sơ khởi đầu tiên của tín ngưỡng thờ Mẫu.

Tín ngưỡng thờ Mẫu (hay còn thường được gọi là Đạo Mẫu), một tín ngưỡng dân gian Việt tiêu biểu nhất vẫn còn tồn tại và phát triển. Cho tới nay, Đạo Mẫu đã được nghiên cứu tương đối đa dạng trên nhiều phương diện, cách tiếp cận, rồi cả địa bàn nghiên cứu khác nhau. Tuy nhiên, tín ngưỡng thờ Mẫu vẫn còn gợi ra rất nhiều chiều kích còn tồn nghi để cùng khám phá, suy ngẫm và minh giải.

Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Đỗ Lai Thúy, Viện trưởng Viện Nhân học Văn hóa cho biết: "Nguồn gốc, tín ngưỡng thờ Mẫu là một tín ngưỡng bản địa bắt nguồn từ xa xưa, mang âm tính (tôn thờ người phụ nữ, người mẹ), đồng thời nhận nhiều ảnh hưởng tới từ Saman giáo, Đạo giáo, rồi cho tới thời phong kiến một số Mẫu thần đã được lịch sử hóa trở thành đối tượng thờ cúng. Câu chuyện nguồn gốc của tín ngưỡng thờ Mẫu sẽ dẫn dắt chúng ta về sâu kín hơn trong một thứ vô thức tập thể, liên quan đến nguồn cội dân tộc".

ban ve tin nguong tho mau o viet nam de co cai nhin khach quan nhat hinh 1

Các diễn giả chia sẻ tại tọa đàm khoa học với chủ đề "Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam".

"Trong cuộc sống bon chen xô bồ của xã hội, khoảnh khắc xuất thần của các cô đồng, họ như trở thành một con người khác, sống một cuộc sống khác, hoàn toàn khác với con người xương thịt mà mình đang sống, nó cũng chứa nhiều điều và áp lực. Nghệ thuật của Đạo Mẫu cũng rất lớn, đây là nghệ thuật tổng hợp kết hợp rất nhiều âm nhạc làm say đắm lòng người mang tính chất tâm linh để chúng ta bàn luận", PGS.TS Đỗ Lai Thúy nói thêm. 

Tín ngưỡng thờ Mẫu có một nghi lễ điển hình nhất, đó chính là nghi lễ hầu đồng. Các nghiên cứu mang tính chất mô tả về hầu đồng như một hiện tượng thực hành tâm linh, đã có nhiều, song chưa tác giả nào đề cập đến lộ trình hình thành từ lúc khởi thủy đến khi trở thành nghi lễ lên đồng của người Việt (gắn liền với nguồn gốc của tín ngưỡng thờ Mẫu).

Người ta chỉ mới nhận thấy con đường của nghi lễ hầu đồng vượt qua khỏi định kiến bị coi như là một hình thức mê tín dị đoan không được chấp thuận. Hay nhìn nhận nghi lễ hầu đồng từ khía cạnh tinh thần, nhưng với tư cách là một biện pháp trị liệu và chữa lành tinh thần, tạo ra một thực tại khác nơi giải tỏa những căng thẳng và rối loạn trong đời sống hàng ngày, thì có lẽ chưa ai từng nghĩ nhiều tới.

ban ve tin nguong tho mau o viet nam de co cai nhin khach quan nhat hinh 2

Một tiết mục hầu đồng biểu diễn tại tọa đàm sáng nay.

Để biết rõ hơn về giá trị của thờ Mẫu, ThS, Nhà Nghiên cứu văn hóa tâm linh Đàm Lan chia sẻ: “Tín ngưỡng thờ Mẫu là đỉnh cao trong nghệ thuật tín ngưỡng thờ Nữ thần và thờ Mẫu thần của người Việt. Nó thể hiện tâm tư, tình cảm, trí tuệ, đạo đức của người Việt Nam, phản ánh nhận thức của người Việt Nam về nhân sinh quan và thế giới quan.

Chức năng chính của thờ Mẫu là thờ mẹ biển (sinh nở, bao bọc, bào chữa, chăm nuôi, dưỡng giục). Không có một tín ngưỡng nào trên thế giới có những nghi lễ mang tính chất vòng đời của con người, hướng con người và hướng niềm tin của con người vào cuộc sống nhân sinh như tín ngưỡng thờ Mẫu. Đặc sắc của nghệ thuật nghi lễ hầu đồng là nghệ thuật sân khấu tâm linh hóa, nên tôi rất mong muốn quả bá nhiều hơn đến công chúng nghệ thuật đặc sắc”. 

Bên cạnh đó, ở phương diện biểu đạt nghệ thuật, thì nghi lễ hầu đồng đã trở thành một hình thức diễn xướng khá hoàn chỉnh và đặc sắc, với ca vũ, trang phục, đạo cụ, các vai… Buổi tọa đàm khoa học đã giải đáp các vấn đề về trình diễn lên đồng đích thực, ý nghĩa trình diễn tâm linh. 

Các diễn giả đều đồng ý rằng Thờ Mẫu là một tín ngưỡng dân gian thuần Việt có bề dày lịch sử lâu đời. Thông qua các truyền thuyết, câu chuyện lịch sử cùng những nghi lễ và lễ hội, đặc biệt trong hình thức diễn xướng vô cùng độc đáo, Đạo Mẫu thực sự là một bảo tàng sống của văn hóa truyền thống, cần thiết được lưu truyền.

Tín ngưỡng thờ Mẫu xưa là kế thừa, tín ngưỡng ngày nay là phát huy. Trong khuôn khổ của hội thảo khoa học đã nêu lên vấn đề cần kế thừa như nào, cần phát huy ra sao, để tín ngưỡng  thờ Mẫu vẫn giữ được bản sắc và phù hợp với sự phát triển của xã hội đương đại.

Hình ảnh tại tọa đàm khoa học với chủ đề "Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam"

ban ve tin nguong tho mau o viet nam de co cai nhin khach quan nhat hinh 3

Toàn cảnh buổi tọa đàm khoa học với chủ đề "Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam".

ban ve tin nguong tho mau o viet nam de co cai nhin khach quan nhat hinh 4

Khách mời tham dự tọa đàm khoa học với chủ đề "Tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam".

ban ve tin nguong tho mau o viet nam de co cai nhin khach quan nhat hinh 5

ThS, nhà nghiên cứu văn hóa tâm linh Đàm Lan chia sẻ tại tọa đàm.

Tin và ảnh: Trung Nguyễn - Thu Trang 

Tin mới

Thanh Hóa: Khai mạc Hội báo Xuân Ất Tỵ 2025

Thanh Hóa: Khai mạc Hội báo Xuân Ất Tỵ 2025

(CLO) Ngày 6/2, tại huyện Thọ Xuân, Hội Nhà báo tỉnh Thanh Hóa phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, UBND huyện Thọ Xuân tổ chức khai mạc Hội báo Xuân Ất Tỵ 2025 với chủ đề “Báo chí Thanh Hoá hướng tới 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam”.

Công tác hội
Bộ GD&ĐT quán triệt triển khai thực hiện chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030 và tầm nhìn 2045

Bộ GD&ĐT quán triệt triển khai thực hiện chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030 và tầm nhìn 2045

(CLO) Chiều 6/2, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã tổ chức Hội nghị quán triệt triển khai thực hiện Kết luận số 91-KL/TW, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045.

Giáo dục
Chọn kịch bản CPI bình quân năm 2025 tăng khoảng 4,15% so với năm 2024

Chọn kịch bản CPI bình quân năm 2025 tăng khoảng 4,15% so với năm 2024

(CLO) Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đề nghị chọn kịch bản CPI bình quân năm 2025 tăng khoảng 4,15% so với năm 2024 để quyết liệt triển khai các giải pháp thực hiện. Đồng thời, yêu cầu các bộ ngành trên cơ sở chức năng nhiệm vụ được giao xây dựng kịch bản điều hành giá của mặt hàng quản lý theo từng quý, gửi cho Bộ Tài chính, Tổng cục Thống kê để tổng hợp, tham mưu cho Chính phủ các biện pháp điều hành khả thi nhất.

Tin tức
Giá vàng bất ngờ giảm trước ngày vía Thần Tài, người dân vẫn xếp hàng bán 'chốt lời'

Giá vàng bất ngờ giảm trước ngày vía Thần Tài, người dân vẫn xếp hàng bán "chốt lời"

(CLO) Sau những ngày vàng tăng giá liên tục, đến chiều nay (6/2), giá vàng đã bắt đầu giảm. Với tâm lý lo ngại sau ngày vía Thần Tài vàng sẽ giảm tiếp, nhiều người dân đã xếp hàng chờ đợi tại tiệm vàng để bán.

Đời sống
Bắt tạm giam đối tượng phóng hỏa đốt nhà khiến mẹ ruột bỏng nặng

Bắt tạm giam đối tượng phóng hỏa đốt nhà khiến mẹ ruột bỏng nặng

(CLO) Ngày 6/2, thông tin từ Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Cà Mau cho biết, đã khởi tố, bắt tạm giam Phan Tấn Sơn (SN 1980, trú tại xã Hòa Thành, TP Cà Mau) để điều tra về hành vi "giết người". 

Vụ án
Bắt hai đối tượng giết người vì mượn tiền không cho

Bắt hai đối tượng giết người vì mượn tiền không cho

(CLO) Ngày 6/2, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Tiền Giang cho biết, vừa phối hợp Công an tỉnh Bến Tre bắt giữ Trần Nguyễn Hữu Thắng (SN 1999) và Nguyễn Chí Linh (SN 2002, cùng trú tại huyện Mỏ Cày Nam, Bến Tre) để điều tra về hành vi giết người.

Vụ án
Đầu năm du xuân đến Địa Tạng Phi Lai Tự, ngôi chùa đẹp như chốn tiên cảnh ở Hà Nam

Đầu năm du xuân đến Địa Tạng Phi Lai Tự, ngôi chùa đẹp như chốn tiên cảnh ở Hà Nam

(CLO) Nằm ẩn mình giữa những dãy núi trùng điệp, bao quanh là rừng thông xanh ngát, chùa Địa Tạng Phi Lai (Hà Nam) hiện lên như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp, luôn thu hút đông đảo giới trẻ đến check-in vào mỗi dịp đầu xuân.

Du lịch
Dự báo thời tiết ngày 7/2: Bắc Bộ rét đậm, có mưa tuyết và băng giá

Dự báo thời tiết ngày 7/2: Bắc Bộ rét đậm, có mưa tuyết và băng giá

(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn, ngày 7/2, không khí lạnh mạnh sẽ ảnh hưởng đến khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, trời chuyển rét đậm. Do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường nên khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ có mưa rải rác. Vùng núi cao có khả năng xảy ra mưa tuyết và băng giá, có nơi dưới 3 độ.

Môi trường và cuộc sống
Tiết lộ thời điểm Hà Nội công bố môn thi thứ 3 vào lớp 10 công lập

Tiết lộ thời điểm Hà Nội công bố môn thi thứ 3 vào lớp 10 công lập

(CLO) Nhiều tỉnh chọn Ngoại ngữ làm môn thi thứ 3 trong tuyển sinh lớp 10 nhưng Hà Nội vẫn chưa công bố phương án thi lớp 10, tránh học lệch.

Giáo dục
Thanh Hoá: Dòng người chật kín trong ngày đầu tiên mở 'cổng trời' Am Tiên

Thanh Hoá: Dòng người chật kín trong ngày đầu tiên mở "cổng trời" Am Tiên

(CLO) Ngày 06/2/2025 (tức ngày 9/1 âm lịch) là ngày đầu tiên mở "cổng trời" Am Tiên, hàng nghìn du khách đã trở về cõi thiêng này để cầu mong sức khỏe, may mắn, bình an, một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Đời sống văn hóa
'Sống lại' không gian chợ quê tại Lễ hội Động Tiên

"Sống lại" không gian chợ quê tại Lễ hội Động Tiên

(CLO) Ngày 6/2, huyện Hàm Yên (tỉnh Tuyên Quang) đã tổ chức Lễ hội Động Tiên - Chợ quê năm 2025. Đây không chỉ là một sự kiện văn hóa - tín ngưỡng mang đậm dấu ấn của đồng bào các dân tộc huyện Hàm Yên mà còn là dịp để khẳng định bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất nơi đây.

Đời sống văn hóa
Động cơ đằng sau lời kêu gọi kiểm soát Gaza của ông Trump là gì?

Động cơ đằng sau lời kêu gọi kiểm soát Gaza của ông Trump là gì?

(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến dư luận dậy sóng khi tuyên bố Mỹ sẽ "tiếp quản" và "sở hữu" Dải Gaza, đồng thời muốn đẩy người dân Palestine đến các quốc gia lân cận.

Thế giới 24h
Trai làng Triều Khúc giả gái, nhảy điệu múa 'con đĩ đánh bồng' đầy ấn tượng

Trai làng Triều Khúc giả gái, nhảy điệu múa 'con đĩ đánh bồng' đầy ấn tượng

(CLO) Đã thành thông lệ, vào mùng 9 Tết Âm lịch hàng năm, Lễ hội truyền thống làng Triều Khúc (Hà Nội) lại được tổ chức thu hút hàng nghìn người dân và khách thập phương tới tham dự. Điểm nhấn đặc sắc của Lễ hội chính là màn trai giả gái đeo trống nhảy điệu “con đĩ đánh bồng” đầy ấn tượng.

Đời sống văn hóa
Iran: Các lệnh trừng phạt đang làm bất ổn thị trường dầu

Iran: Các lệnh trừng phạt đang làm bất ổn thị trường dầu

(CLO) Iran cảnh báo lệnh trừng phạt mới của Mỹ có thể đẩy xuất khẩu dầu về 0, làm chao đảo thị trường năng lượng toàn cầu.

Kinh tế vĩ mô
Thu Trang lần đầu tiên 'vượt mặt' Trấn Thành trong mùa phim Tết 2025

Thu Trang lần đầu tiên 'vượt mặt' Trấn Thành trong mùa phim Tết 2025

(CLO) Lần đầu tiên phim của Trấn Thành không còn độc chiếm rạp chiếu khi "Nụ hôn bạc tỷ" của Thu Trang tăng tốc với số suất chiếu và lượng vé bán ra trong ngày chính thức vượt qua đối thủ.

Giải trí
Toyota công bố nhà máy Lexus EV tại Thượng Hải: Bước tiến mới trong ngành xe điện

Toyota công bố nhà máy Lexus EV tại Thượng Hải: Bước tiến mới trong ngành xe điện

(CLO) Toyota vừa thông báo sẽ xây dựng một nhà máy sản xuất xe điện (EV) tại Thượng Hải, Trung Quốc, nhằm phát triển mẫu xe điện hoàn toàn mới dưới thương hiệu Lexus.

Xe
Bình Luận

Tin khác

Thanh Hoá: Dòng người chật kín trong ngày đầu tiên mở 'cổng trời' Am Tiên

Thanh Hoá: Dòng người chật kín trong ngày đầu tiên mở "cổng trời" Am Tiên

(CLO) Ngày 06/2/2025 (tức ngày 9/1 âm lịch) là ngày đầu tiên mở "cổng trời" Am Tiên, hàng nghìn du khách đã trở về cõi thiêng này để cầu mong sức khỏe, may mắn, bình an, một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.

Đời sống văn hóa
'Sống lại' không gian chợ quê tại Lễ hội Động Tiên

"Sống lại" không gian chợ quê tại Lễ hội Động Tiên

(CLO) Ngày 6/2, huyện Hàm Yên (tỉnh Tuyên Quang) đã tổ chức Lễ hội Động Tiên - Chợ quê năm 2025. Đây không chỉ là một sự kiện văn hóa - tín ngưỡng mang đậm dấu ấn của đồng bào các dân tộc huyện Hàm Yên mà còn là dịp để khẳng định bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất nơi đây.

Đời sống văn hóa
Trai làng Triều Khúc giả gái, nhảy điệu múa 'con đĩ đánh bồng' đầy ấn tượng

Trai làng Triều Khúc giả gái, nhảy điệu múa 'con đĩ đánh bồng' đầy ấn tượng

(CLO) Đã thành thông lệ, vào mùng 9 Tết Âm lịch hàng năm, Lễ hội truyền thống làng Triều Khúc (Hà Nội) lại được tổ chức thu hút hàng nghìn người dân và khách thập phương tới tham dự. Điểm nhấn đặc sắc của Lễ hội chính là màn trai giả gái đeo trống nhảy điệu “con đĩ đánh bồng” đầy ấn tượng.

Đời sống văn hóa
Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23: Tôn vinh các nhà thơ trên khắp các vùng miền tổ quốc

Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23: Tôn vinh các nhà thơ trên khắp các vùng miền tổ quốc

(CLO) Sáng 6/2/2025, tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức buổi họp báo thông tin về Ngày thơ Việt Nam lần thứ 23 năm 2025. Theo đó, sự kiện khai mạc sẽ chính thức diễn ra vào ngày rằm tháng Giêng năm Ất Tỵ (tức ngày 12/02/2025) tại thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

Đời sống văn hóa
Phát hiện bức chân dung ẩn bên dưới kiệt tác của Titian

Phát hiện bức chân dung ẩn bên dưới kiệt tác của Titian

(CLO) Các nhà nghiên cứu tại Cyprus đã phát hiện một bức chân dung ẩn giấu suốt hàng thế kỷ bên dưới bức tranh sơn dầu năm 1570 của bậc thầy Phục hưng Titian. Bức vẽ này hiện đang được trưng bày tại Limassol.

Đời sống văn hóa
Khởi động giai đoạn 2 dự án Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

Khởi động giai đoạn 2 dự án Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam

(CLO) Các dự án, công trình thuộc giai đoạn 2 dự án Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam cần tham khảo ý kiến các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong ngành bảo tàng.

Đời sống văn hóa
Sắp diễn ra show diễn đặc biệt nhân ngày Valentine tại Bảo tàng Hà Nội

Sắp diễn ra show diễn đặc biệt nhân ngày Valentine tại Bảo tàng Hà Nội

(CLO) Chương trình ca nhạc mang tên “True Love Seasons Show” sẽ diễn ra vào đêm 14/2, ngày Lễ Tình nhân tại Bảo tàng Hà Nội (Phạm Hùng, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội). Show diễn quy tụ những ngôi sao ca nhạc hàng đầu Việt Nam như Nghệ sĩ Nhân dân Tấn Minh, Diva Mỹ Linh.

Đời sống văn hóa
Lễ khai bút đầu xuân tại đền thờ thầy giáo Chu Văn An

Lễ khai bút đầu xuân tại đền thờ thầy giáo Chu Văn An

(CLO) Lễ khai bút xuân Ất Tỵ năm 2025 tại đền thờ thầy giáo Chu Văn An nhằm gìn giữ một phong tục đẹp, tôn vinh truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo của người Việt.

Đời sống văn hóa
Du khách trải nghiệm Lễ hội Xôi Phú Thượng lần thứ 8 năm 2025

Du khách trải nghiệm Lễ hội Xôi Phú Thượng lần thứ 8 năm 2025

(CLO) Ngày 5/2 (tức Mùng 8 Tết Âm lịch), tại đình làng Phú Gia (quận Tây Hồ, TP Hà Nội), Hội làng nghề truyền thống Xôi Phú Thượng phối hợp với Tiểu ban Quản lý di tích làng Phú Gia tổ chức Lễ hội Xôi lần thứ VIII năm 2025.

Đời sống văn hóa
Lễ hội Chùa Hương 2025: An toàn, văn minh, thân thiện và lành mạnh

Lễ hội Chùa Hương 2025: An toàn, văn minh, thân thiện và lành mạnh

Sau những ngày Tết Nguyên đán là thời điểm người dân hân hoan đi trảy hội khắp mọi miền, đây cũng là lúc công tác tổ chức, quản lý lễ hội cần được tăng cường, siết chặt hơn bao giờ hết. Để đảm bảo thành công cho mùa Lễ hội chùa Hương 2025, chính quyền huyện Mỹ Đức và ban tổ chức Lễ hội đã có nhiều sự đổi mới phù hợp với thực tiễn.

Đời sống văn hóa