Dù còn nhiều thách thức, nhưng từ hoạt động của Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam cũng như công tác phối hợp từ các cấp Hội Nhà báo địa phương cho thấy những nỗ lực không nhỏ để tiến dần tới sự bắt nhịp với dòng chảy của chuyển đổi số báo chí.

Nội dung mới, cập nhật, đáp ứng xu thế của công nghệ

Trên thực tế, đối với đội ngũ phóng viên, việc bồi dưỡng nghiệp vụ cần bắt đầu từ đổi mới tư duy cho họ, giúp họ nhận thức đầy đủ yêu cầu đặt ra đối với người làm báo trong quá trình chuyển đổi số, tiếp đó giúp họ nâng cao khả năng sử dụng thành thạo các công cụ số, hiểu sâu về nhu cầu của công chúng báo chí và cách thức tiếp cận với công chúng trong thời đại số… Nắm bắt được điều này, Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam đã thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm cập nhật những xu hướng báo chí hiện đại cho hội viên, nhà báo.

Bà Nguyễn Thị Hải Vân - Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho biết: Để đáp ứng với yêu cầu của các cấp Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí trong thời kỳ chuyển đổi số, Trung tâm đã thay đổi và tổ chức hình thức giảng dạy trực tiếp sang trực tuyến - kết hợp giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến cho phù hợp với từng nội dung, bắt kịp và hội nhập với xu thế đổi mới của giáo dục hiện đại. Trung tâm cũng đã phối hợp chặt chẽ với Hội Nhà báo địa phương chuẩn bị kỹ các phương tiện kỹ thuật và hướng dẫn các học viên làm quen với hình thức học mới. Ngoài ra, trên nền tảng số, Trung tâm cũng đã cùng với các giảng viên kiêm nhiệm thiết kế bài giảng điện tử hấp dẫn và sinh động; làm các video bài giảng, tổ chức các hoạt động kết nối, tạo nhóm lớp để tương tác, giúp các học viên hứng thú với phương pháp học tập mới nhằm từng bước chuyển đổi trong việc học của các hội viên…

Đặc biệt, Ban Lãnh đạo Trung tâm luôn xác định “Chuyển đổi số, truyền thông đa phương tiện, là xu hướng tất yếu của sự phát triển của báo chí hiện đại”. Chính vì vậy, bên cạnh việc tổ chức các lớp học về các kỹ năng cơ bản về báo chí, Trung tâm cũng tổ chức nhiều khóa với nội dung mới, cập nhật, đáp ứng xu thế của công nghệ làm báo hiện đại như làm báo đa phương tiện, sản xuất bài long-form, e-magazine, podcast, đồ họa động cho báo điện tử, tòa soạn hội tụ, làm báo di động, sử dụng mạng xã hội trong tác nghiệp, livestream trong tác nghiệp báo chí…

Bên cạnh đó, Trung tâm đã và đang tổ chức, xây dựng kho dữ liệu về báo chí, về các bài giảng nghiệp vụ để tạo điều kiện cho giảng viên, học viên chủ động tiếp cận với các kiến thức báo chí mà mình quan tâm để cập nhật những kiến thức và kỹ năng mới. Cho đến nay, số lượng truy cập trang web của Trung tâm không ngừng tăng. Các khóa học “Đào tạo giảng viên” cũng luôn được Trung tâm đặc biệt quan tâm nhằm củng cố và bổ sung thêm các giảng viên - là những nhà báo trẻ, vững tay nghề và am hiểu công nghệ, đang công tác tại các cơ quan báo chí trở thành lực lượng giảng viên cho Trung tâm. Các giảng viên được đào tạo đã tham gia làm giảng viên cho các khóa học của Trung tâm. Đội ngũ giảng viên mới được Trung tâm chú trọng nhiều vào lĩnh vực chuyển đổi số để bắt kịp xu hướng phát triển của báo chí, đáp ứng được nhu cầu hội viên và của các cơ quan báo chí.

“Có thể nói rằng, việc bồi dưỡng và bồi dưỡng nghiệp vụ liên tục sẽ giúp lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí được trau dồi, cập nhật kiến thức, kỹ năng quản lý số, tổ chức sản xuất và phát hành nội dung báo chí trên nền tảng số, đáp ứng nhu cầu thiết thực của hội viên và của các cơ quan báo chí” - Giám đốc Trung tâm Hải Vân nhấn mạnh.

Nối dài tinh thần đổi mới trong bồi dưỡng nghiệp vụ

6 tháng đầu năm, trong hoạt động sơ kết trong từng Cụm, từng cấp Hội Nhà báo có thể nhìn thấy rõ những thành tích nổi bật, trong đó điểm nhấn về bồi dưỡng nghiệp vụ là rất rõ nét. Các đơn vị đều thấy được việc cần thiết phải bồi dưỡng, trau dồi kỹ năng nghiệp vụ nên những tháng đầu năm, nhiều cơ quan báo chí, các cấp Hội Nhà báo địa phương đã chủ động cử phóng viên tham dự các khoá học về chuyển đổi số do Trung tâm tổ chức hoặc chủ động đề nghị tổ chức riêng khoá bồi dưỡng về chủ đề này cho hội viên, nhà báo.

Nhà báo Trương Văn Chuyển - Chủ tịch Hội Nhà báo TP. Cần Thơ chia sẻ: “Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển ồ ạt của công nghệ thông tin, bùng nổ mạng xã hội, gần đây là sự xuất hiện của Chat GPT, đã tác động mạnh mẽ đến tất cả các ngành, lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có báo chí - truyền thông. Chúng tôi luôn xác định, mỗi cơ quan báo chí, nhà báo phải tiếp cận để tạo ra được những sản phẩm truyền thông tương thích với nền tảng kỹ thuật, công nghệ cao, đáp ứng nhu cầu tiếp nhận thông tin của công chúng hiện đại.

Thời gian qua, Hội Nhà báo TP. Cần Thơ đã tập trung bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí theo xu hướng: giúp đội ngũ làm báo tiếp cận phương thức làm báo dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất sản phẩm báo chí.

Chính vì vậy, Hội Nhà báo TP. Cần Thơ đã tích cực phối hợp với Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ Báo chí - Hội Nhà báo Việt Nam, các nhà báo, các chuyên gia ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh tổ chức các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí.

Đa số các lớp bồi dưỡng các chuyên đề nghiệp vụ báo chí theo xu hướng báo chí hiện đại, như: Ngôn ngữ và tư duy hình ảnh trong truyền hình, kỹ năng kể câu chuyện bằng hình ảnh, kỹ năng làm báo mạng điện tử, kỹ năng làm báo đa phương tiện, kỹ năng biên tập báo in sang báo mạng điện tử, khai thác mạng xã hội trong tác nghiệp báo chí, tổ chức và quản lý tòa soạn đa phương tiện, phóng sự phát thanh hiện đại, kỹ năng phỏng vấn, kỹ năng thực hiện chương trình phát thanh hiện đại và phát thanh trực tiếp, thực hiện tin, bài truyền hình trên điện thoại di động thông minh, kỹ năng đồ họa thông tin cho báo in, kỹ năng dẫn chương trình phát thanh, truyền hình tương tác”…

Không chỉ vậy, Hội Nhà báo TP. Cần Thơ với vị trí trung tâm Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ tổ chức các khóa bồi dưỡng cho những người làm báo trong phạm vi thành phố, mà còn liên kết, mở rộng với các tỉnh thành bạn trong khu vực để phát huy hiệu quả. Theo đó, Hội Nhà báo TP. Cần Thơ đã tổ chức và phối hợp tổ chức được một số lớp tập huấn với những loại hình báo chí và thể loại báo chí khác nhau cho các hội viên đang công tác tại các cơ quan báo chí ở Cần Thơ, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Ngược lại, Hội Nhà báo TP. Cần Thơ cũng tạo điều kiện cho hội viên - nhà báo của các cơ quan báo chí tại Cần Thơ tham gia các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí ngoài thành phố.

Công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ tại Hội Nhà báo Kiên Giang cũng có nhiều nỗ lực. Nhà báo Đoàn Hồng Phúc - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Kiên Giang cho biết: “Cùng với việc phối hợp với Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức tập huấn nghiệp vụ báo chí cho các hội viên, nhà báo chuyên nghiệp, Hội Nhà báo tỉnh đã cử cán bộ Hội giúp các địa phương, các ban ngành cấp tỉnh tham gia 07 lớp tập huấn nghiệp vụ báo chí tại thành phố Phú Quốc, huyện An Biên, Giang Thành, Giồng Riềng, Vĩnh Thuận, Ban Dân tộc tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh… có gần 400 cán bộ tại các địa phương này tham gia. Nội dung tập huấn tập trung các chuyên đề “Nhận diện tin giả, tin sai, và kiểm chứng nguồn tin trên mạng xã hội”, và các chuyên đề về kỹ năng viết tin bài báo chí cơ bản; các thể loại phóng sự, phỏng vấn trên báo phát thanh; kỹ năng, kinh nghiệm viết bài người tốt việc tốt phục vụ cho cuộc thi viết về những điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước trên địa bàn tỉnh Kiên Giang...”

Có thể nói, trong bối cảnh hiện nay, công tác bồi dưỡng nghiệp vụ đang gặp nhiều thách thức. 6 tháng đầu năm, các lớp học, lớp tập huấn chưa được tổ chức nhiều ở các địa phương nhưng các lớp học chú trọng báo chí đa nền tảng, kỹ năng số hóa và ứng dụng báo chí dữ liệu, các kỹ năng quản lý tòa soạn và xu hướng phát triển của các tòa soạn trong kỷ nguyên số… chính là nỗ lực không nhỏ để hòa chung vào dòng chảy của tinh thần bắt nhịp và đổi mới.

Sông Mây