Theo nội dung vụ án, Lê Thị Loan (sn 1987) là con đẻ của bà Trương Thị H. Sau khi ly hôn chồng, Loan chuyển về sống cùng bố mẹ đẻ tại Hà Nam, và là người không có công việc ổn định, thuộc nhóm đối tượng cá biệt nghiện cờ bạc, lô đề. Vì bị mẹ là bà H mắng không chịu làm ăn, chỉ thích chơi bời, Loan đã lên kế hoạch sát hại mẹ ruột ngay trong đêm. Cụ thể, Lê Thị Loan đã đi mua xăng về cất giấu trong nhà vệ sinh, đợi đến khi cả nhà ngủ say, Loan đã ra vị trí dựng xe trước đó tự quay xe về hướng cổng nhằm mục đích để thuận lợi cho việc bỏ trốn. Chuẩn bị xong xuôi, Loan sử dụng số xăng đã mua, đổ vào chiếc xô nhựa đỏ và mang theo bật lửa vào trong nhà, nơi bà H. đang ngủ. Nhận thấy mẹ đã ngủ say không có khả năng chống cự, Loan đổ xăng xuống nền nhà, khu vực cánh cửa, bàn ăn và giường ngủ của bà H... Sau đó Loan dùng bật lửa châm lửa đốt rồi nhanh chóng lấy xe bỏ trốn khỏi hiện trường.

Giữa Loan và mẹ ruột vốn không có mâu thuẫn lớn. Vì thấy con gái chỉ ham chơi bà H. muốn nhắc nhở con tu chí làm ăn, có một công việc ổn định để đảm bảo cho cuộc sống. Tuy nhiên, Loan luôn cho rằng mẹ ghét bỏ mình do mình không làm ra tiền, còn những anh chị em khác cho bà H. tiền thì nhận được tình thương. Cũng từ mâu thuẫn đó mà Loan lạnh lùng ra tay sát hại mẹ ruột của mình.

Khi bị cơ quan điều tra bắt giữ, Lê Thị Loan vẫn giữ nguyên khuôn mặt không xúc cảm, thị khai rành rọt động cơ giết người trong ánh mắt uất hận.

Nghe những “lý giải” trơn tuồn tuột ấy, người ta không khỏi lạnh người. Có cảm giác, ẩn đằng sau hình hài nhỏ thó, khuôn mặt gầy nhẳng của Loan là một tâm hồn quỷ dữ. Bởi, kể cả những kẻ tâm thần có lên cơn điên loạn, hóa dại mất khôn đến dường nào thì cũng khó đủ dã tâm để làm cái việc mất tính người như vậy. Đằng này, sau khi nghe bố mẹ mắng nhiếc vài câu, Loan còn đủ tỉnh táo ngồi ủ mưu tính kế rồi nửa đêm đem xăng thiêu sống mẹ và bỏ trốn. 

Sự thức tỉnh muộn màng

Không một lời ăn năn, ánh mắt luôn tràn đầy vẻ oán hận sau việc làm tội ác, mà phải mãi cho đến khi cán bộ điều tra thông báo bà H. đã tử vong, lý giải cho Loan nghe về những điều thiêng liêng của tình mẫu tử, thị mới bật khóc tỏ ra ăn năn hối lỗi và mong muốn 1 lần được về thắp hương tạ tội với mẹ. Nhưng tất cả đã quá muộn, những tội ác, những nỗi đau đã không thể nào hàn gắn được nữa.

TAND tỉnh Hà Nam đã đưa vụ án hình sự này ra xét xử sơ thẩm. Bị cáo Lê Thị Loan (SN 1978), trú tại thôn Thanh Nộn 2, xã Thanh Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam bị VKS truy tố về tội danh Giết người quy định tại khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự. Tại phiên tòa, bị cáo Lê Thị Loan cũng tỏ ra ăn năn hối cải và gửi lời xin lỗi đến người thân vì đã gây ra cái chết cho mẹ đẻ và mang đau thương mất mát đến với gia đình. Tuy nhiên, hành vi của bị cáo là hết sức nguy hiểm, phạm tội có sự chuẩn bị từ trước, sát hại chính mẹ đẻ của mình. Điều này cho thấy bị cáo Loan coi thường pháp luật, suy đồi đạo đức, vi phạm các chuẩn mực xã hội cần phải trừng trị thích đáng. Cuối cùng, HĐXX đã tuyên phạt Lê Thị Loan án chung thân về tội Giết người.

Đằng sau mỗi vụ án là những giọt nước mắt ân hận của bị cáo và nỗi xót xa, đau đớn tột cùng của người thân họ. Người chết, kẻ đi tù, có kẻ đôi khi phải trả giá bằng mạng sống của mình, còn nỗi đau nào hơn! Dù vậy, đối với những kẻ đang tâm tước đoạt cả mạng sống của những người sinh ra mình thì những bản án nghiêm minh là cần thiết để răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung, thì ngoài họ còn phải gánh một bản án lương tâm sẽ đeo đẳng và giày vò họ suốt cuộc đời.

Nguyên nhân của tội ác

Không ít những vụ con cái giết cha mẹ xảy ra giống như hồi chuông cảnh tỉnh về hiện tượng đáng lo ngại này tồn tại, biến chứng phức tạp. Đó là sự suy thoái lương tâm, đạo đức của con người. Khi không đạt được điều mình muốn, sẵn sàng ra tay sát hại người thân ruột thịt.

Hiện nay, ở nhiều gia đình vấn đề giáo dục gia đình không được chú ý, những người con đã không được học cách hiếu kính cha mẹ như thế nào, trong khi ở nhiều nước có nền kinh tế phát triển, nhà nước đang tăng cường vấn đề giáo dục văn hóa, bao gồm cả vấn đề hiếu kính với cha mẹ. Nhiều cha mẹ cứ nghĩ rằng lo cho con cái một cuộc sống vật chất đầy đủ là hết nghĩa vụ nhưng đây chính là một sai lầm: Ngoài vật chất ra, con cái còn cần ở cha mẹ những tấm gương tốt, những bài học đạo đức, cách sống, cách cư xử với người xung quanh.

Ngoài ra, những tác động tiêu cực từ các tệ nạn xã hội như cờ bạc, rượu chè, ma túy,... trong nhiều vụ việc thì đây chính là nguyên nhân chính. Khi những người cha, người mẹ dành nhiều thời gian để lo mưu toan cho kinh tế gia đình, khi những người con đã sớm phải sống xa rời môi trường gia đình thì những yếu tố tiêu cực bên ngoài xã hội dễ ăn sâu vào lương tri của những người con.

Dù xã hội có thay đổi, tâm lý con người có thể thay đổi nhưng "Đạo hiếu" - một trong những giá trị đạo đức nền tảng của xã hội là vĩnh cửu. Mọi vi phạm về đạo hiếu phải bị lên án cả về phương diện pháp luật và xã hội. Nếu theo Bộ luật Hồng Đức thời Lê thì những hành vi đánh giết, ngược đãi cha mẹ là một trong "thập ác" (1 trong 10 tội nặng nhất) và phải chịu mức án cao nhất: Tử hình.

Ngay từ bây giờ, mỗi gia đình cần phải giành nhiều thời gian hơn cho con cái để giáo dục cho con đạo làm người, làm con. Chỉ khi nào con người  biết đến đạo làm người, làm con thì mới có tình yêu, tình yêu gia đình, tình yêu đồng loại, mới biết sống nhân đạo, chan hòa trong  gia đình, xã hội.

Khánh Ngọc