(CLO) Nhà máy xử lý nước thải sử dụng hóa chất tăng cường (CEPT) thuộc Tiểu dự án vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn địa điểm tại khu vực 3, phường Nhơn Bình, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định do UBND tỉnh Bình Định làm chủ đầu tư được đầu tư xây dựng gần 8.000.000 USD. Thế nhưng sau một năm đi vào vận hành, Nhà máy không những không phát huy được hiệu quả mà còn gây ô nhiễm môi trường khiến người dân trong vùng dự án bức xúc khiếu nại đến các cơ quan chức năng.

Nhà máy xử lý nước thải sử dụng hóa chất tăng cường (CEPT) thuộc Tiểu dự án vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn là một trong ba Tiểu dự án nằm trong Dự án Vệ sinh Môi trường các thành phố Duyên hải Việt Nam gồm thành phố Quy Nhơn (Bình Định), Nha Trang (Khánh Hòa), Đồng Hới (Quảng Bình) do Ngân hàng Thế giới tài trợ. Một trong các hạng mục quan trọng của Dự án là xây dựng Nhà máy xử lý nước thải áp dụng công nghệ xử lý sơ bộ bằng hóa chất tăng cường tại thành phố Quy Nhơn do UBND tỉnh Bình Định làm chủ đầu, Ban Quản lý dự án Vệ sinh môi trường thành phố Quy Nhơn làm đại diện chủ đầu tư và được tài trợ bởi Quỹ Môi trường toàn cầu.

Nhà máy xây dựng trên diện tích 12,8ha và vùng đệm 300m gồm 10 phân khu chức năng: công trình thu và tăng cường hóa chất; hồ lắng sơ bộ kỵ khí; thác tạo khí; trạm bơm cấp hai; bể lọc nhỏ giọt; bể lắng bậc hai; khu vực khử trùng; khu vực nhà xưởng; khu vực hành chính; cửa xả ra sông Hà Thanh. Nhà máy đi vào hoạt động đạt công suất 14.000m3/ngày/đêm phục vụ số dân khoảng 87.500 người nhằm xử lý cơ bản lượng nước thải của thành phố Quy Nhơn trước khi thải ra tự nhiên, góp phần cải thiện đáng kể môi trường sống của người dân thành phố.

Thế nhưng sau khi Nhà máy đi vào khai thác sử dụng thì không những không phát huy hiệu quả như mục tiêu của dự án mà còn gây ô nhiễm môi trường cho người dân sinh sống quanh vùng dự án. Theo phản ánh của ông Phạm Ngọc Sương (sinh năm 1959) cùng nhiều hộ dân đang sinh sống tại tổ 23, khu vực 3, phường Nhơn Bình, thành phố Quy Nhơn thì một năm nay Nhà máy gây ô nhiễm môi trường khiến hàng trăm hộ dân tại khu vực 1 và khu vực 3 phường Nhơn Bình, thành phố Quy Nhơn hàng ngày phải sống chung với mùi hôi thối nồng nặc bốc lên từ Nhà máy làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sức khỏe của người dân.

Nhà máy được triển khai xây dựng từ tháng 2 năm 2011 thì đến tháng 10 năm 2014 UBND tỉnh, UBND thành phố Quy Nhơn chính thức bàn giao cho đơn vị vận hành là Công ty TNHH MTV cấp thoát nước Bình Định, địa chỉ tại 146 Lý Thái Tổ, phường Quang Trung, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Ngày 01/4/2015 UBND tỉnh, UBND thành phố Quy Nhơn lại bàn giao cho đơn vị vận hành khác là Công ty cổ phần Môi trường đô thị Quy Nhơn địa chỉ 40 Phan Bội Châu, phường Lê Lợi, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.

Cả hai đơn vị vận hành Nhà máy đều không phát huy được hiệu quả mục tiêu của dự án, gây ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sức khỏe của người dân trong vùng khiến họ khiếu nại nhiều lần đến các cơ quan chức năng. Trước tình hình đó ngày 8/10/2015 UBND tỉnh bàn giao Nhà máy cho Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại Phú Điền địa chỉ tại 31-33 Tân Canh, Phường 1, Quận Tân Bình, Thành Phố Hồ Chí Minh. Ông Lương Tiến Bình –Cán bộ phụ trách vận hành của Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại Phú Điền cho biết: Chúng tôi được UBND tỉnh mời tiếp quản vận hành Nhà máy trong vòng 3 tháng để tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiểm môi trường. Trước mắt chúng tôi nhận định nguyên nhân là từ quá trình vận hành của các đơn vị trước kia vận hành chưa đúng quy trình kỹ thuật hệ thống xử lý mùi, cùng đó là các trạm bơm đã bị hư hỏng”.

Chúng tôi trao đổi qua điện thoại với ông Nguyễn Anh Tuấn-Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị Quy Nhơn để tìm hiểu thêm nguyên nhân Nhà máy gây ô nhiễm môi trường nhưng ông Tuấn thoái thác trách nhiệm với lý do Công ty đã bàn giao cho Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại Phú Điền nên Công ty đã hết trách nhiệm với việc xử lý ô nhiễm môi trường của Nhà máy.

Ông Lê Anh Sơn –Trưởng phòng Quản lý đô thị Quy Nhơn cho chúng tôi biết thêm: “UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo số 4689/UBND-KTN ngày 29/9/2015 về việc lắp đặt thiết bị quan trắc tự động cho Nhà máy xử lý nước thải Nhơn Bình, chúng tôi đang lên kế hoạch kinh phí dự án trình UBND tỉnh để lắp đặt một số thiết bị quan trắc tự động phục vụ công tác quản lý Nhà máy. Sau khi Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại Phú Điền khắc phục được tình trạng mùi hôi thối ô nhiễm môi trường của Nhà máy thì UBND tỉnh, UBND thành phố Quy Nhơn sẽ chọn đơn vị vận hành mới có đủ năng lực để quản lý vận hành Nhà máy hoạt động”. Không biết sau ba tháng nữa, số phận của Nhà máy sẽ do ai quản lý vận hành sử dụng để Nhà máy được phát huy hiệu quả theo mục tiêu dự án đã đề ra?!

Như vậy việc xử lý ô nhiễm môi trường của Nhà máy hiện tại chỉ mang tính tạm thời và không biết đến bao giờ câu chuyện người dân trong vùng dự án sống chung với mùi hôi thối do Nhà máy thải ra mới kết thúc để họ được sống trong bầu không khí trong lành, môi trường được bảo vệ và sức khỏe người dân được đảm bảo?! Câu hỏi xin dành cho UBND tỉnh và các cơ quan chức năng tỉnh Bình Định.

Bình Lê - Phước Hải