Đề nghị dành một chương quy định chi tiết về hồ sơ mời thầu

Đánh giá cao dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã làm rõ nhiều điểm vướng mắc cũng như lược bỏ những khâu không cần thiết để đơn giản hóa thủ tục đấu thầu, đại biểu Hoàng Văn Cường rất đồng tình với việc sửa đổi tại Điều 41 quy định: trong trường hợp cần thiết có thể đưa xuất xứ hàng hóa từ một số quốc gia hoặc một số vùng lãnh thổ để đảm bảo mua được hàng hóa có chất lượng cao, tránh tình trạng đưa tiêu chí kỹ thuật chung chung, dẫn đến hàng của các nước trong khu vực cùng tiêu chí kỹ thuật, giá rẻ nhưng chất lượng không tốt. Quy định như vậy sẽ khắc phục tình trạng như một số đại biểu nêu trong ngành y tế không mua được thuốc tốt, với giá rẻ.

Ngoài ra, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, hạn chế lớn nhất trong đấu thầu trong thời gian vừa qua là số lượng tham gia dự thầu rất ít, kể cả đấu thầu trên mạng (bình quân hơn 1 hồ sơ). Điều đó chứng tỏ tính cạnh tranh không cao, nguyên nhân có thể thông tin được “cài cắm” trong hồ sơ mời thầu, làm hạn chế những nhà thầu tham gia.

Chính vì vậy, để hạn chế việc “cài cắm” thông tin, cần quy định rất rõ trong hồ sơ mời thầu, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị trong Luật Đấu thầu dành một chương quy định thật chi tiết những nội dung của hồ sơ mời thầu.

Về đấu thầu mua sắm tập trung, đại biểu cho rằng, đấu thầu tập trung là nhằm mục tiêu tạo điều kiện cho đơn vị mua sắm số lượng nhỏ, có một số hàng hóa rất đặc thù, không thể mua sắm được hoặc nhiều đơn vị cùng mua sắm một loại hàng hóa tập trung sẽ ưu việt hơn, giá rẻ hơn, chọn nhà cung cấp tốt hơn. Như vậy, đấu thầu tập trung không có nghĩa là triệt tiêu các đơn vị không được tự đấu thầu mua sắm.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, kết quả đấu thầu tập trung được dùng vào mục đích là mua sắm thay cho các đơn vị đã đăng ký và khi có được thông tin về giá cả đấu thầu mua sắm tập trung - đây chính là thông tin tham chiếu để những đơn vị khác chưa đăng ký đấu thầu tập trung, sẽ giải quyết được thời gian chờ đợi đến kỳ.

Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh, đấu thầu mua sắm là một công việc hết sức phức tạp, có tính chuyên môn rất sâu, không phải ai cũng hiểu được kỹ thuật đấu thầu, thị trường trong nước và thế giới.

Vì vậy, cần phải có những người chuyên nghiệp, nhưng trong quy định của pháp luật chỉ có một điều duy nhất về tổ chuyên gia đấu thầu và không có tiêu chuẩn cụ thể như thế nào.

Cần quy định chi tiết về hồ sơ mời thầu

Cùng quan tâm đến vấn đề hồ sơ mời thầu, đại biểu Khương Thị Mai (đoàn Nam Định) cho rằng, để khắc phục những tồn tại đã được chỉ ra trong thời gian qua, phải quy định chi tiết về hồ sơ mời thầu, tránh việc đưa ra nhiều thông số kỹ thuật đối với gói thầu mua sắm hoặc đưa những chỉ tiêu về kinh nghiệm tổ chức thực hiện dự án hoặc hồ sơ gói thầu nhằm hạn chế nhà thầu tham gia, hồ sơ phải thật rõ ràng, cụ thể...

Bên cạnh đó, đại biểu Khương Thị Mai góp ý, cũng cần quy định chi tiết tiêu chuẩn hồ sơ mời thầu. Theo đại biểu, dự án đầu tư kinh doanh cần cân bằng giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài; lợi ích lâu dài phải căn cứ vào mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường để chọn được nhà đầu tư đích thực thực hiện dự án cũng như giải quyết được vấn đề phát triển bền vững, tạo ra nguồn thu ngân sách Nhà nước thông qua chính sách thuế.

Đại biểu đề nghị những nội dung liên quan đến đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư nên chuyển sang Luật Đất đai. Bởi Luật Đấu thầu sẽ được thông qua vào tháng 5/2023, Luật Đất đai (sửa đổi) thì được thông qua vào tháng 10/2023.

Trước tình trạng nhà thầu bắt tay nhau để nâng giá thầu trong thời gian qua, đại biểu Khương Thị Mai đề nghị dự thảo Luật cần có các giải pháp xử lý nghiêm hành vi tiết lộ thông tin của các cá nhân liên quan đến đấu thầu.