Theo WSJ, thị trường nhà đất Trung Quốc chuyển từ động lực tăng trưởng thành lực cản kinh tế vào năm 2022, với doanh số bán hàng sụt giảm, giá giảm và tình trạng mất việc lan trên diện rộng.

Tiên lượng cho năm nay cũng không khả quan hơn là bao, càng làm tăng thêm nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đưa nền kinh tế thứ hai thế giới trở lại vững chắc hơn.

Năm 2022, doanh số bán BĐS mới trong nước đã giảm 28% (tương đương 1,7 nghìn tỷ đô la về giá trị), mức thấp nhất trong 5 năm.

Tính theo diện tích sàn, doanh số này giảm xuống mức thấp nhất trong gần một thập kỷ, sau làn sóng vỡ nợ của các nhà phát triển bất động sản, sự chậm trễ trong việc xây dựng các căn hộ dở dang và lệnh phong tỏa do Covid-19 làm giảm niềm tin của người tiêu dùng.

Trong khi đó, doanh số bán đất theo khu vực đã giảm 53% vào năm 2022 xuống mức thấp hơn so với năm 1999, năm mà Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc bắt đầu công bố dữ liệu. Điều này cho thấy nguồn cung nhà mới trong tương lai sẽ ít hơn nhiều so với những năm bùng nổ gần đây của thị trường BĐS.

Trong khi đó, dữ liệu cho thấy chắc chắn rằng bong bóng BĐS khổng lồ của Trung Quốc đã vỡ và suy thoái có thể tiếp tục nổ ra trong một thời gian trước khi thị trường đạt đến điểm bùng phát.

Theo thông tin từ WSJ, giá nhà cũng đã giảm liên tục trên trung bình 70 thành phố lớn của Trung Quốc.

Michael Pettis, giáo sư tài chính tại Trường Quản lý Guanghua của Đại học Bắc Kinh, cho biết: “Con đường giảm đòn bẩy trong lĩnh vực BĐS sẽ dài và khó khăn. Ông nói thêm: “Chúng ta vẫn còn một chặng đường dài phía trước.

Trong thập kỷ qua, giới chức trách Trung Quốc đã nhiều lần cố gắng giảm bớt những tiêu cực của các nhà phát triển BĐS và hoạt động đầu cơ trên thị trường nhà ở của đất nước. Ông Pettis cho biết mỗi lần họ cố gắng “giải cứu” lĩnh vực này, cuối cùng họ lại phải lùi bước vì điều đó gây ra quá nhiều thiệt hại cho nền kinh tế.

Trong những năm gần đây, BĐS và các ngành liên quan như xây dựng và dịch vụ BĐS đã đóng góp khoảng 1/4 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc, theo ước tính được trích dẫn rộng rãi từ một bài báo nghiên cứu của các nhà kinh tế Kenneth Rogoff của Đại học Harvard và Yuanchen Yang của Quỹ Tiền tệ quốc tế.

Khoảng hai tháng trước, sau khi chứng khoán và trái phiếu Trung Quốc giảm sâu, Chính phủ Trung Quốc đã triển khai một loạt các biện pháp nhằm vực dậy thị trường nhà ở đang “ốm yếu” của nước này.

Kể từ đó, các ngân hàng quốc doanh đã rót vốn cho các nhà phát triển tư nhân “còn sống sót”, cho phép họ trả các khoản nợ khi đến hạn và duy trì hoạt động.

“BĐS là một trụ cột quan trọng của nền kinh tế Trung Quốc,” Liu He, Phó Thủ tướng Trung Quốc và cố vấn kinh tế hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình, phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, vào đầu tuần này.

Ông cho biết từ nửa cuối năm 2021, giá BĐS và doanh số bán nhà ở Trung Quốc giảm mạnh, nhiều nhà phát triển gặp vấn đề về thanh khoản.

“Nếu không được xử lý bài bản, rủi ro trong lĩnh vực nhà ở dễ gây ra rủi ro cho toàn hệ thống. Đó là lý do tại sao chúng tôi đã can thiệp kịp thời và dứt khoát,” ông Liu nói thêm.

Hôm 17/1, Trung Quốc đã báo cáo mức tăng trưởng GDP chỉ 3% cho năm 2022. Nhiều nhà phân tích hy vọng nền kinh tế sẽ quay trở lại tốc độ tăng trưởng nhanh hơn trong năm nay khi đất nước mở cửa trở lại với thế giới.

Trong khi nguy cơ về một làn sóng vỡ nợ khác của nhà phát triển đã được xoa dịu, những người lao động bị mất việc làm do sự suy thoái của ngành BĐS gia tăng đáng kể.

Maojie Tu, 35 tuổi ở Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên, từng phụ trách thu hồi đất cho một nhà phát triển tư nhân lớn. Ông nhớ lại rằng vào cuối năm 2021, công ty đã không thể có đủ tiền đặt cọc để đảm bảo việc mua đất và sau đó đã bị vỡ nợ trái phiếu bằng đô la vào năm ngoái.

Ông Tu chia sẻ, công việc của ông thay đổi từ xác định và mua đất, sang xử lý tài sản để trả nợ cho con nợ. Ông rời công ty vào tháng 8 năm ngoái để làm việc tại một công ty cơ sở hạ tầng.

Trong khi đó, Shaozheng Li, một đại lý bất động sản 32 tuổi, đã từng bán BĐS ở Trịnh Châu từ năm 2014. Anh cho biết nhiều đồng nghiệp của mình đã đi làm trong các nhà máy hoặc trở thành tài xế cho các dịch vụ gọi xe.

Theo tâm sự của người đàn ông 32 tuổi, công ty của ông được thành lập vào năm 2019, trong thời kỳ BĐS “bùng nổ”, doanh nghiệp đã bán được 30 căn hộ mỗi tháng, tuy nhiên, gần đây lại phải vật lộn để bán được một căn hộ mỗi tháng.

Tháng 9 năm ngoái, anh Li đã bán chiếc ô tô của mình với giá chưa bằng một nửa so với số tiền ông đã mua vào năm 2018. “Tôi không thể kiếm đủ sống nữa. Tôi không thể sống sót nếu tôi không bán nó”, anh giãi bày.

Li cho biết minh đã miễn cưỡng chuyển đổi nghề nghiệp và bắt đầu lại từ đầu trong một ngành khác, vì ông phải nuôi một cô con gái nhỏ. Hiện Li đã bán cả căn hộ mới và căn hộ đã qua sử dụng, đồng thời cung cấp dịch vụ tư vấn thế chấp.

Các nhà kinh tế và nhà phân tích đang dự đoán doanh số bán nhà mới sẽ phục hồi ở mức khiêm tốn vào năm 2023 trong trường hợp xấu nhất và suy giảm với tốc độ chậm hơn trong trường hợp xấu nhất.

Họ cho biết thị trường BĐS Trung Quốc, với sự mở rộng nhanh chóng đã giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trước đại dịch Covid-19.

Nhiều người kỳ vọng, các nhà phát triển thuộc sở hữu nhà nước sẽ mở rộng thị phần của họ trong doanh số bán nhà mới của Trung Quốc và cuối cùng sẽ thay thế các nhà phát triển tư nhân trở thành những “người chơi” thống trị thị trường.

Đối với những người tham gia khu vực tư nhân, “ưu tiên của họ sẽ là giải phóng đòn bẩy và quản lý dòng tiền,” Karl Chan, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu vốn chủ sở hữu tài sản Trung Quốc tại J.P. Morgan, cho biết.

Lin Bo, Phó giám đốc nghiên cứu của China Real Estate Information Corp., một nhà cung cấp dữ liệu ngành, cho rằng, ngay cả những nhà phát triển tư nhân mạnh nhất cũng sẽ phải làm việc chăm chỉ để “giữ dòng tiền ổn định”.

Khánh Vy (Theo WSJ)