Phiên họp thứ 36 của Hội đồng tư vấn KH&CN đánh giá an toàn đập, hồ chứa trên bậc thang thủy điện sông Đà diễn ra sáng 24/6 với hình thức trực tuyến gồm 6 điểm cầu. Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN, Chủ tịch Hội đồng chủ trì phiên họp.

Tham gia Phiên họp của Hội đồng có đại diện các Bộ: KH&CN, Xây dựng, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường; Đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các công ty quản lý các nhà máy thủy điện Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình, Huội Quảng, Bản Chát, đại diện các tỉnh: Sơn La, Điện Biên, Lai Châu, Hòa Bình cùng các chuyên gia của Hội đồng.

Tại Phiên họp, các đại biểu đã được nghe báo cáo công tác từ sau phiên họp Hội đồng năm 2020 của Hội đồng tư vấn KH&CN đánh giá an toàn đập, hồ chứa trên bậc thang thủy điện sông Đà, do ông Nguyễn Đình Hậu, Ủy viên thường trực Hội đồng trình bày; Báo cáo tình hình khí tượng thủy văn lưu vực sông Đà năm 2020 và Dự báo tình hình khí tượng thủy văn lưu vực sông Đà năm 2021 do ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia trình bày; Báo cáo kết quả quan trắc động đất liên quan đến các công trình thủy điện trên lưu vực sông Đà đến tháng 4/2021 do ông Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu trình bày; Báo cáo tình hình cung cấp điện và các hoạt động chung của hệ thống điện có liên quan đến vận hành công trình thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà đến tháng 4/2021 do ông Ngô Sơn Hải, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam trình bày; Đồng thời nghe ý kiến nhận xét của các ủy viên phản biện Hội đồng, ý kiến đại diện của các bộ/ngành và địa phương…

Trên cơ sở phân tích về tình trạng vận hành, an toàn công trình, hồ chứa với số liệu quan trắc thu thập đến tháng 5/2021, ông Nguyễn Tài Sơn, đại diện các ủy viên phản biện Hội đồng nhận định, các công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát đang hoạt động trong trạng thái ổn định, đảm bảo an toàn, sẵn sàng vận hành mùa mưa lũ năm 2021.

Bên cạnh đó các thành viên, chuyên gia Hội đồng cũng cho rằng, báo cáo kết quả quan trắc, đánh giá tình trạng an toàn các đập thủy điện trên hệ thống sông Đà do các Công ty thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát lập về cơ bản đã đáp ứng yêu cầu.

Phát biểu tại Phiên họp, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đánh giá cao sự phối hợp của các cơ quan đơn vị trong quá trình đảm bảo an toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà. Bộ trưởng nhấn mạnh, các Công ty đã thực hiện công tác kiểm tra tổng thể, đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước; sửa chữa và củng cố các hạng mục công trình, thiết bị; thực hiện các biện pháp chủ động phòng, chống, xử lý kịp thời các hư hỏng để bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước. Công trình đủ điều kiện sẵn sàng tham gia chống lũ và tích nước năm 2021.

Bộ trưởng cũng đưa ra những lưu ý chung đối với 05 công trình thủy điện bậc thang thủy điện sông Đà, đó là: Cần xây dựng kế hoạch khảo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng công trình; Quan tâm đến công tác bảo trì thiết bị cơ khí, hệ thống điều khiển nhằm kịp thời thay thế các thiết bị không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật; Cần lập các trạm đo các thông số chất lượng nước cũng như đánh giá thường xuyên mức độ ô nhiễm chất lượng nước tại công trình; Nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào công tác kiểm tra, quan trắc đập; quan trắc khí tượng thủy văn, tính toán quá trình lũ,…để vận hành công trình thủy điện hiệu quả, an toàn cho công trình và vùng hạ du;...

Bộ trưởng đề nghị, Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét triển khai hệ thống quan trắc mưa tự động, hướng dẫn việc xây dựng các trạm khí tượng thuỷ văn chuyên dùng trên lưu vực sông Đà để nâng cao chất lượng dự báo, hỗ trợ ra quyết định trong quá trình quản lý vận hành. Đồng thời, xây dựng các phương án dự báo lũ lớn trong điều kiện không có đầy đủ thông tin về chế độ vận hành của các hồ chứa tại các nước láng giềng.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn các đơn vị quản lý công trình thủy điện xây dựng phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp theo quy định.

Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống thiên tai căn cứ trên nhận định của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia về khả năng xuất hiện lũ muộn chủ động xem xét cho các hồ chứa tích nước sớm.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam chỉ đạo các Công ty thủy điện thực hiện tốt các quy định tại Nghị định về Quản lý an toàn đập, hồ chứa nước (Nghị định 114/2018/NĐ-CP ngày 04/9/2018 của Chỉnh phủ) phục vụ vận hành an toàn và hiệu quả các công trình trên bậc thang sông Đà.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề nghị Lãnh đạo UBND các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Ðiện Biên và Lai Châu tham dự các Phiên họp của Hội đồng để chỉ đạo các ban ngành liên quan, phối hợp cùng các chủ đập trong công tác bảo đảm an toàn khai thác, vận hành công trình, đặc biệt trong công tác quản lý hành lang bảo vệ hồ chứa và môi trường nước xả vào các hồ chứa.

Viện vật lý địa cầu cung cấp thông tin và các kết quả quan trắc động đất khu vực tới Cơ quan thường trực Hội đồng và các Công ty thủy điện: Sơn La, Hòa Bình, Huội Quảng-Bản Chát để đồng bộ các số liệu đầu vào.

Tổ chuyên gia, Cơ quan thường trực Hội đồng tăng cường tổ chức các chuyến công tác khảo sát thực tế, xem xét và đánh giá về các hiện tượng bất thường của đập và hồ chứa thủy điện trong hệ thống bậc thang thủy điện sông Đà trước và sau mùa lũ.

Qua đó, kiến nghị kịp thời các biện pháp xử lý khắc phục, đồng thời tư vấn giúp Bộ trưởng Bộ KH&CN đề xuất các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học liên quan đến việc đảm bảo an toàn hồ chứa và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các công trình thuỷ điện trên bậc thang thủy điện sông Đà.