CLO - Bản báo cáo đánh giá cải cách thủ tục hành chính thuế do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa công bố mới đây nhìn chung cho kết quả khả quan về mức độ hài lòng của doanh nghiệp (DN). Tuy nhiên vấn đề về khoản "chi phí không chính thức" khá lớn mà DN phải trả cho cán bộ công chức thuế vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ.
[caption id="attachment_33718" align="aligncenter" width="720"]
Bản thống kê cho thấy tỉ lệ DN phải trả chi phí này lên đến 41% - một con số khá lớn[/caption]
"Chi phí không chính thức" - một khái niệm làm nhiều người thắc mắc. Đây là chi phí gì, có tác dụng gì, dùng để làm gì và đặc biệt, ai sẽ là người nhận khoản chi phí này. Liệu nó có phải là một hình thức của "tham nhũng".
Vấn đề này được nhiều DN, nhiều chuyên gia kinh tế đặt câu hỏi nhưng đại diện các cơ quan liên quan cũng không thể đưa ra câu trả lời thỏa mãn bởi một lý do rằng: Đây là một vấn đề không hề dễ dàng ở Việt Nam, vấn đề này cần phải có sự đầu tư công phu hơn và phải được tiến hành nghiên cứu chuyên biệt hơn.
Một tín hiệu đáng lo ngại đó là DN phải thường xuyên đón tiếp các đoàn cán bộ về thanh, kiểm tra thuế mà đặc biệt, điều này lại có xu hướng lặp lại đối với các doanh nghiệp thuộc loại "cá lớn". Bản báo cáo cũng chỉ ra rằng, nếu DN không trả các chi phí này thì họ không nhận được sự "phục vụ" tích cực đến từ các cán bộ điều tra thuế trong các quá trình tiến hành nộp thuế. Hiện nay, hầu hết DN "cá lớn" đang là thành phần đóng góp nhiều cho ngân sách Nhà nước và điều mà họ được "đáp lại" chính là những "ưu đãi" này của chính ngành thuế?
[caption id="attachment_33720" align="aligncenter" width="718"]
Những kết quả thống kê cho thấy nhiều điều từ vấn đề "chi phí không chính thức"[/caption]
Tuy nhiên, trong bản báo cáo của mình, Bộ Tài chính cũng đưa ra một loạt bảng biểu thống kê "chứng minh" về thái độ phục vụ và làm việc của công chức thuế. Kết quả cho thấy, tỷ lệ hài lòng của DN đối với công chức ngành thuế ở các lĩnh vực nghiệp vụ đều đạt mức xấp xỉ 50%.
[caption id="attachment_33737" align="aligncenter" width="717"]
Nghiệp vụ của các công chức thuế đều được đánh giá cao, xấp xỉ 50%[/caption]
Nhìn từ kết quả này, đây có thể coi là một bước chuyển biến đáng kể trước những "bức xúc" lâu nay của DN về các thủ tục hành chính thuế - nguyên nhân khiến DN "lười", "ngại" đến các cơ quan Nhà nước mỗi khi đến "mùa" nộp thuế. Nhưng kết quả này có lẽ chỉ là "bề nổi" của một loạt các công tác "chìm" của ngành thuế bởi ngay từ bản báo cáo cũng đã tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn nội tại "vốn có" khi đặt hai vấn đề này lên bàn cân để so sánh.
Trước đó, báo Công luận cũng đã đưa ra bài viết về tính toàn diện và chính xác của bản báo này. Một bản báo cáo với nhiều kết quả khả quan cho thấy, cải cách thuế đang ngày một đúng hướng, đúng cách và phát huy hiệu quả. Nhưng những vấn đề thực sự "quan trọng" khác lại chỉ được thể hiện trong bản báo cáo với mục đích "để đấy" và giúp báo cáo này trở nên toàn diện và khách quan hơn. Vậy tính toàn diện và khách quan này của bản báo cáo liệu một lần nữa đã thực sự đúng?
Theo số liệu từ báo cáo của VCCI, có tới 32% doanh nghiệp cho biết, doanh nghiệp trong ngành của họ phải chi trả “chi phí không chính thức” cho cán bộ thuế. Trong đó, 19% doanh nghiệp nhà nước, 33% doanh nghiệp dân doanh và 41% doanh nghiệp FDI cho biết phải trả chi phí này cho cán bộ thuế. 40% doanh nghiệp tham gia khảo sát lo ngại nếu không chi trả các chi phí không chính thức sẽ bị phân biệt đối xử.Trong đó, tỷ lệ này trong khối doanh nghiệp FDI lên tới 48%, doanh nghiệp dân doanh là 42% và doanh nghiệp nhà nước là 29%. Trung bình có 52% các doanh nghiệp tham gia khảo sát có tiếp đón thanh kiểm tra thuế trong năm 2014. 90% doanh nghiệp có đón tiếp đoàn thanh kiểm tra thuế đồng ý với nhận định rằng, thời gian thanh kiểm tra đúng với thời gian trong quyết định thanh, kiểm tra đã ban hành.
Quỳnh Liên