Ngày 7/4, tại hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách, góp ý kiến cho dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, bên cạnh doanh nghiệp tư nhân hoạt động về định giá đất, cần có đơn vị sự nghiệp công lập của Nhà nước hoạt động trên lĩnh vực này.

Vị Đại biểu Quốc hội đoàn TP Hồ Chí Minh phân tích, nếu doanh nghiệp nhà nước chuyển nhượng đất là tài sản công, bắt buộc đơn vị kiểm tra giá đất phải là một đơn vị công lập. Hơn nữa, nếu đất do Nhà nước thu hồi để sử dụng chung, đơn vị thẩm định cũng phải là đơn vị sự nghiệp công lập, có như vậy mới đảm bảo trách nhiệm của Nhà nước trong việc quản lý tài sản. Còn nếu là giao dịch tư nhân, có quyền chọn đơn vị tư vấn là tư nhân.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân nêu quan điểm, trong hệ thống nhà nước cấp tỉnh và một số cấp huyện cần hình thành đơn vị sự nghiệp làm nhiệm vụ tư vấn, định giá đất để Nhà nước sử dụng hoặc để nhân dân đối chiếu.

Về quyền và nghĩa vụ của đơn vị tư vấn định giá đất, đại biểu cho rằng để hoạt động định giá đất có cơ sở khách quan cần sử dụng tư liệu quốc gia về đất. Đây là điều kiện bắt buộc để hoạt động định giá đất, dù là đơn vị tư nhân hay công lập.

Quy định trên cũng liên quan đến Điều 162 về khai thác hệ thống thông tin, dữ liệu quốc gia về đất: Cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chỉ được quyền khai thác cho mục đích của mình; người tiêu dùng được khai thác để đảm bảo lợi ích của mình; các đơn vị không thuộc hai loại trên muốn sử dụng dữ liệu này phải xin phép và được cho phép. Đại biểu cho rằng, quy định như vậy là chưa phù hợp bởi tất cả đơn vị định giá đất cần phải sử dụng dữ liệu quốc gia về đất mới đảm bảo khách quan, do vậy cần sửa đổi theo hướng khuyến khích sử dụng…

Ngoài ra, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân cũng đề nghị làm rõ thẩm quyền trình giá đất để Hội đồng thẩm định giá đất, đơn vị định giá đất công lập hay đơn vị định giá đất tư nhân.

Cũng quan tâm tới dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Đại biểu Quốc hội Lê Xuân Thân (Khánh Hòa) tán thành việc nên có một hội đồng thẩm định giá đất, đồng thời cần quy định rõ Chủ tịch của hội đồng này là Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh, huyện và cơ quan chuyên môn về tài chính, về tài nguyên và môi trường là phó và các đại diện một số sở, ngành.

Liên quan đến giải quyết tranh chấp đất đai, Đại biểu Lê Xuân Thân cho rằng, việc khiếu nại về đất đai, tố cáo về đất đai và khởi kiện theo thủ tục hành chính về đất đai ở UBND các cấp đang rất cao, số lượng rất nhiều nhưng đó không phải là tranh chấp đất đai. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc giữ lại Khoản 2, Điều 235 của dự thảo Luật cũ để bảo đảm được cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hoạt động thương mại đối với tranh chấp đất đai.

Bên cạnh đó, Đại biểu Lê Xuân Thân đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bỏ 3 điều luật: Điều thứ nhất là 231 quy định về xử lý đối với người có hành vi vi phạm về đất đai; Điều 229 về khiếu nại và Điều 230 về giải quyết tố cáo về đất đai vì nội dung không có gì mới.

Đồng quan điểm khi cho rằng dự thảo Luật cần quy định rõ phương pháp định giá đất, Đại biểu Quốc hội Bùi Thị Quỳnh Thơ (Hà Tĩnh) phân tích: Phương pháp xác định giá đất là vấn đề mà cử tri và nhân dân đặc biệt quan tâm trong suốt thời gian qua. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉ đề cập đúng một câu về nội dung này và giao Chính phủ quy định chi tiết. Do đó, để dự thảo Luật đảm bảo tính khả thi và có hiệu lực cao, đề nghị cơ quan soạn thảo nêu rõ các phương pháp định giá và các trường hợp áp dụng cụ thể…

Ngoài ra, về các hành vi bị nghiêm cấm, dự thảo Luật này đang quy định hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến hai chủ thể: cơ quan quản lý nhà nước và người sử dụng đất. Tuy nhiên, Đại biểu Quốc hội Bùi Thị Quỳnh Thơ cho rằng, trong thực tế có các chủ thể liên quan đến giao dịch đất đai, ví dụ như người chuyển nhượng đất, người môi giới đặc biệt.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng quy định nghiêm cấm đối với hành vi nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không đúng quy định pháp luật. Đại biểu cho rằng, đây là hành vi mang tính thụ động. Nữ đại biểu bày tỏ băn khoăn, vậy hành vi chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định của pháp luật, mang tính chủ động thì có bị coi là hành vi vi phạm pháp luật bị nghiêm cấm không? Bởi nếu như quy định dự thảo Luật thì trường hợp này không thuộc điều bị nghiêm cấm.