Thông tin cần đa chiều

Hiện cộng đồng mạng xã hội xôn xao về câu chuyện do hành khách H.T.H (23 tuổi) chia sẻ về trường hợp nhân viên xe buýt ở TP. HCM từ chối phục vụ người khuyết tật.

H.T.H chia sẻ: "Khoảng 8 giờ sáng 8/4, mình đi làm bằng xe buýt số 8 và dừng ở trạm ngay chợ Thủ Đức. Lúc mình xuống xe thì có một chú khuyết tật đi xe lăn vẫy tay để lên xe. Xe dừng lại, vài ba khách bước lên xe nhưng khi chú lên thì cô nhân viên nói: "Tôi không có đỡ được", cô nhân viên nói như vậy 3-4 lần.

Chú này vừa vịn tay vào xe lăn và cửa xe buýt để lên xe buýt. Nhưng cái xe lăn thì vẫn ở dưới đường. Cô nhân viên cũng không xuống lấy xe lăn lên. Một anh thanh niên thấy vậy nên chạy tới xách xe lăn lên xe buýt nhưng cô nhân viên không chịu".

Nội dung chia sẻ trên của H.T.H đã làm cộng động mạng xã hội lên án gay gắt nữ nhân viên xe buýt.

Tuy nhiên, sau đó có một hành khách tên Bùi Thị Trà - nhận là hành khách đi cùng chuyến xe trên đã lên tiếng và cho biết lý do nữ nhân viên không cho người đàn ông đi xe lăn lên xe buýt vì không đỡ được xe lăn do cửa lên xuống của xe buýt rất hẹp.

Hành khách Bùi Thị Trà viết: "Lúc sáng mình đi trên chuyến này ạ. Không phải cô lơ xe không cho chú này lên xe mà là không vận chuyển xe lăn của chú này. Cô nói không đỡ được là không đỡ được xe lăn chứ không phải người. Vì thật sự hành lang của xe buýt này rất hẹp nếu bê xe lên thì sẽ không có đường đi luôn.

Chính hành khách Trà và 1 số bà cụ cũng có khuyên NKT là có thể xuống xe để đợi chuyến sau, vì xe có hành lang rộng hơn và xe có nhiều thanh niên để giúp chú (NKT) được nhưng chú không đồng ý. Đến khi một bà cụ móc túi cho chú 100.000 đồng thì chú mới xuống".

Ngay sau sự việc, phía đơn vị quản lý xe buýt - đại diện HTX vận tải xe buýt Quyết Thắng đã có cuộc trao đổi với với PV báo Nhà báo & Công luận.

Đại diện HTX cho biết: “Hiện, đơn vị đã tạm đình chỉ nhân viên để làm rõ vụ việc. Ban đầu xác minh, chúng tôi có được thông tin, vào thời điểm trên, vị khách đã lên xe rồi nhưng còn xe lăn rất nặng không thể mang lên được nên nhân viên xe buýt là nữ có bảo vị khách đón xe sau vì có nhân viên là nam sẽ giúp khách mang xe lên nhưng vị khách khuyết tật đó không nói gì.

Thời điểm đó, trên xe không có hành khách nam nào để nhờ, sự việc cũng được những người trên xe chứng kiến. Sự việc không phải xe buýt từ chối phục vụ người khuyết tật. Đến khi một người trên xe rút 100 nghìn đồng đưa cho vị khách này bảo đi taxi thì người khách khuyết tật mới xuống xe.

Chúng tôi rất tôn trọng sự thiệt thòi của họ, không ai bỏ ai cả. Hơn nữa hành lang xe buýt khá hẹp, việc ra đời của chiếc xe buýt dành riêng cho người khuyết tật là vấn đề lớn, vì vậy việc người khuyết tật đi lại trên xe buýt thông thường sẽ gặp nhiều khó khăn, trở ngại", đại diện HTX vận tải xe buýt Quyết Thắng nói.

Trách nhiệm không của riêng ai

Sau câu chuyện được H.T.H chia sẻ trên, có thể nhận thấy cộng đồng mạng xã hội xuất hiện một số chiều hướng suy nghĩ khác nhau.

Có người nghĩ, đó là thông tin một chiều cần tham khảo thêm, đa số thì lên án cô nhân viên vô tâm, vô cảm. Bên cạnh đó, cũng có chiều hướng: hỗ trợ người khuyết tật – trách nhiệm không của riêng ai.

Theo Luật sư Thái Văn Chung, Giám đốc Hãng Luật Nguyên Giáp, nguyên Phó Chủ tịch Hội Vận tải TP. HCM cho biết, vấn đề tham gia giao thông của người khuyết tật trong pháp luật Việt Nam đã có những bước phát triển tiến bộ, quy định khá cụ thể, đầy đủ ở từng hình thức và phương tiện giao thông. Quyền tham gia giao thông của người khuyết tật thể hiện chủ yếu ở những quy định pháp luật về việc đi bộ, sử dụng phương tiện cá nhân, phương tiện giao thông công cộng.

Riêng đối với ô tô (xe khách, xe buýt), trước đây theo Thông tư số 39/2012/TT-BGTVT Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân kinh doanh vận tải hành khách công cộng bằng xe khách đầu tư, cải tạo phương tiện giao thông tiếp cận bố trí trên các tuyến vận tải hành khách để phục vụ nhu cầu tham gia giao thông của người khuyết tật.

Người khuyết tật được miễn phí cước vận chuyển công cụ hỗ trợ (xe lăn, nạng, gậy dẫn đường,…); loại dịch vụ hỗ trợ bắt buộc cho từng đối tượng hành khách đặc biệt,…

Người khuyết tật khi tham gia giao thông bằng phương tiện giao thông công cộng sẽ được ưu tiên mua vé tại cửa bán vé, được sử dụng chỗ ngồi dành cho các đối tượng ưu tiên; người khuyết tật đặc biệt nặng được miễn giá vé khi tham gia dịch vụ xe buýt.

Tuy nhiên, hiện nay, việc đầu tư cơ sở hạ tầng còn yếu và thiếu. Ví dụ như, các điểm dừng, nhà chờ trên các tuyến xe buýt chưa được thiết kế đồng bộ theo tiêu chuẩn và yêu cầu của giao thông tiếp cận mà hầu như tận dụng địa thế thực tế của từng vị trí để thiết kế xây dựng điểm dừng, nhà chờ.

Hay sự thiếu hụt về các văn bản pháp quy và cơ chế khuyến khích trong việc mua sắm các phương tiện tiêu chuẩn và đầu tư xây dựng các hạng mục hạ tầng vận tải công cộng phù hợp với yêu cầu của giao thông tiếp cận", Luật sư Chung nói.

“Ngay trên địa bàn TP. Hà Nội có tuyến xe buýt nhanh BRT. Trên xe BRT đều dành chỗ riêng cho người khuyết tật, sử dụng xe lăn. Thế nhưng hạ tầng kỹ thuật của cầu đi bộ kết nối với nhà chờ xe buýt đều có độ dốc cao, không có đường dành cho xe của người khuyết tật...”, Luật sư Chung chia sẻ.  

Được biết, theo thống kê, ở Việt Nam người khuyết tật chiếm khoảng 12% dân số. Số người khuyết tật tham gia giao thông là tương đối lớn. Tuy nhiên, quá trình đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị, cũng như công tác quản lý nhà nước về giao thông cho người khuyết tật trên cả nước chưa có sự quan tâm đúng mức.

Các tổ chức, cá nhân quản lý, kinh doanh vận tải hành khách bằng phương tiện giao thông công cộng có trách nhiệm bố trí thiết bị, công cụ và nhân viên để trợ giúp người khuyết tật lên, xuống phương tiện được thuận tiện.

"Trách nhiệm không chỉ thuộc về các tổ chức, cá nhân điều hành, quản lý vận tải mà còn thuộc về hành khách tham gia giao thông bằng phương tiện giao thông công cộng cùng với người khuyết tật có trách nhiệm nhường chỗ, ưu tiên cho người khuyết tật; phối hợp với nhân viên phục vụ của đơn vị vận tải trợ giúp người khuyết tật tham gia giao thông an toàn, thuận tiện", luật sư Chung nói.