Theo chỉ đạo của Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, Thanh tra Bộ Tài chính ngày 10/6 ký quyết định thanh tra hành chính tại Sở Giao dịch chứng khoán TP. HCM (HoSE).

Việc thanh tra được thực hiện trong bối cảnh hệ thống giao dịch HoSE thường trong tình trạng bất ổn từ cuối năm 2020 tới nay. Hoạt động giao dịch thường xảy ra nghẽn, loạn bảng giá, gây nhiều khó khăn cũng như rủi ro cho nhà đầu tư tham gia.

Sàn HoSE bị quá tải từ cuối tháng 12/2020 do tốc độ tăng trưởng quá nhanh. Đầu năm 2020, giá trị giao dịch trên HoSE chỉ ở mức 3,8 nghìn tỷ. Hiện, giá trị giao dịch mỗi phiên trên sàn này dao động khoảng 25.000-30.000 tỷ đồng, tăng gấp 10 lần so với đầu năm ngoái.

Giá trị giao dịch tăng quá nhanh làm trầm trọng thêm mức độ quá tải trên hệ thống cũ, dẫn đến tình trạng xử lý chậm, trễ trên HoSE.

Đặc biệt, đầu tháng 6/2021, khi lượng lệnh lớn ồ ạt đổ vào thị trường và đẩy thanh khoản lên trên 21.700 tỷ đồng chỉ trong trong buổi sáng, HoSE lần đầu tiên chủ động tạm dừng giao dịch phiên chiều để ngăn “sập” sàn.

HoSE đã thực hiện việc nâng lô giao dịch từ 10 lên 100; vận động doanh nghiệp niêm yết chuyển giao dịch ra sàn HNX để giảm tải.

Từ ngày 2/6, hàng loạt công ty chứng khoán đã thông báo tới khách hàng nên hạn chế hủy, sửa lệnh và thậm chí đã phải tạm dừng tính năng này trên sàn HoSE. Điều này giúp thanh khoản thị trường được cải thiện nhưng khiến nhà đầu tư bức xúc vì thường phải dùng lệnh MP (lệnh thị trường) để tăng khả năng khớp lệnh.

Đến ngày 10/6, HoSE có văn bản đề nghị các công ty chứng khoán thành viên phối hợp thực hiện việc kiểm soát lỗi 2G và quản lý việc sửa, hủy lệnh. Các công ty chứng khoán quản lý việc sửa, hủy lệnh giao dịch trong các khung giờ từ 9h15-9h25, 11h15-13h10 và từ 14h20-14h30 các ngày giao dịch để tránh gây áp lực quá tải xử lý đối với hệ thống.

Đồng thời, FPT đang điều chỉnh core trên hệ thống HNX để áp dụng cho sàn HoSE. Đây là phương án tối ưu đã được Bộ Tài chính/UBCK chấp thuận vì mọi thay đổi diễn ra chủ yếu tại HoSE, hạn chế tối đa tác động đến hệ thống của 73 công ty chứng khoán thành viên.

Theo ông Lê Hải Trà (Tổng Giám đốc HoSE), nếu xem hệ thống giao dịch là trái tim của thị trường thì HoSE đang tiến hành phẫu thuật “thay tim”. Hệ thống mới với năng lực xử lý từ 3 - 5 triệu lệnh/ngày sẽ được đưa vào vận hàng vào đầu tháng 7/2021.

Cũng trong năm nay, HoSE dự kiến đưa vào vận hành chính thức hệ thống KRX đã ký kết với Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc. Hệ thống này sẽ được thử nghiệm trước tính năng trên HoSE từ ngày 14/6-6/8.

Ông Lê Hải Trà (47 tuổi) giữ chức Tổng Giám đốc HoSE từ ngày 26/2. Ông có hơn 20 năm gắn liền với thị trường chứng khoán Việt Nam, sớm tham gia công tác tại Vụ Phát triển Thị trường, UBCKNN từ năm 1997.

Năm 2006, ông Trà giữ cương vị Phó Giám đốc Trung tâm GDCK TP. HCM. Đến giữa tháng 8/2017, ông Trà chính thức được bổ nhiệm phụ trách điều hành HĐQT HoSE.

Mới đây, chịu thiệt hại nặng nề do các lỗi trên HoSE, nhà đầu tư bày tỏ bức xúc trên các diễn đàn cho rằng lãnh đạo sàn HoSE phải chịu trách nhiệm và có lời giải thích, thậm chí từ chức để "làm gương".

Ông Trà nhấn mạnh: “HoSE đã và đang làm tất cả những gì có thể vì lợi ích chung của thị trường".

Kỳ Hoa