“Bệ phóng” chứng khoán phái sinh

Ngày 19/12, tại TPHCM, Tiến sĩ, Luật sư Bùi Quang Tín (Giám đốc Trường Doanh nhân Bizlight) đã có buổi chia sẻ thông tin với báo chí liên quan đến việc sơ kết hoạt động kinh doanh của ngành ngân hàng năm 2018 và dự báo xu hướng năm 2019.

Rất nhiều phóng viên các báo đài đã đến tham dự buổi chia sẻ

Tại buổi làm việc, TS. Bùi Quang Tín cho biết, thời gian qua, nguồn thu chủ lực của các các ngân hàng đều tập trung ở mảng dịch vụ, nhất là nguồn thu từ việc bán bảo hiểm. Theo đó, những ngân hàng như Vietcombank, BIDV, MB Bank… đã có nguồn thu đáng kể từ việc kinh doanh loại hình dịch vụ này. Không chỉ thế, nhiều ngân hàng còn đẩy mạnh việc mua các sản phẩm phái sinh (hay còn gọi là chứng khoán phái sinh) nhằm chờ cơ hội “bung hàng” để thu về lợi nhuận cao.

Mặc dù vậy, song song với việc các ngân hàng lớn tập trung tăng cường nguồn thu dịch vụ, cũng có không ít những ngân hàng nhỏ chưa tận dụng tối ưu nguồn thu từ loại hình này. Theo TS. Bùi Quang Tín, nguồn thu dịch vụ của các ngân hàng nhỏ chỉ chiếm từ 15 – 20% trong tổng số nguồn thu của họ. Chính vì vậy, các ngân hàng cần xem xét đẩy mạnh nguồn thu dịch vụ, đặc biệt là khi cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đang mang đến những cơ hội lớn cho ngành ngân hàng ở Việt Nam.

Lý giải điều này, TS. Bùi Quang Tín cho hay, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung dù đang tạm lắng trong vòng 90 ngày nhưng sau khoảng thời gian này khả năng sẽ có nhiều căng thẳng mới. Do đó, TS. Tín nhận định, Trung Quốc khó có thể dùng thương mại để “phản đòn” lại Mỹ. Tuy nhiên, nước này có thể dùng chính sách tiền tệ làm “miếng đánh” quan trọng trong cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.

Theo đó, do ảnh hưởng của cuộc chiến này, việc thanh khoản đồng đô la Mỹ đã có sự tăng lên đáng kể, dù tỷ giá đồng đô la Mỹ có sự sụt giảm. Bên cạnh đó, đồng Nhân dân tệ, cũng như nhiều đồng tiền của các nước trên thế giới đang “tụt dốc”. Trung bình các đồng tiền đều sụt giảm tỷ giá từ 5-7%. Trong khi đó, đồng tiền Việt Nam lại đang tăng tỷ giá. Cho nên, đây có thể xem là một cơ hội để các ngân hàng ở Việt Nam đẩy mạnh việc bán các sản phẩm phái sinh để tăng nguồn thu cho mình.

“Trung bình các đồng tiền đều sụt giảm tỷ giá từ 5-7% trong khi đó Việt Nam được xem là nước được hưởng lợi từ cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung khi mà các nhà đầu tư nước ngoài ào ạt rót vốn vào nước ta đó là còn chưa kể đến đồng tiền Việt Nam cũng đang tăng giá. Đây được xem là một cơ hội để những ngân hàng tiến hành bán các sản phẩm phái sinh để tăng tỷ giá, tăng nguồn thu”, TS - LS. Bùi Quang Tín nói.

Việc thí điểm Basel II còn… gặp khó

Nói về hoạt động kinh doanh của ngành ngân hàng năm 2018, TS. Bùi Quang Tín cũng cho biết, thời gian qua cùng với quá trình hội nhập quốc tế về kinh tế và tài chính, hoạt động kinh doanh của các ngân hàng ngày càng phức tạp. Mặt khác, các sản phẩm, dịch vụ luôn đổi mới đi kèm với nhiều loại rủi ro khác nhau. Chính vì vậy, các ngân hàng đã có sự chuyển biến tích cực về nhận thức đối với vai trò, tác động của việc triển khai Basell II  (phiên bản thứ hai của Hiệp ước Basel, trong đó đưa ra các nguyên tắc chung và các luật ngân hàng của ủy ban Basel về giám sát ngân hàng) nhằm phát triển ngân hàng theo các chuẩn mực, thông lệ quốc tế về an toàn vốn và quản trị rủi ro.

Tiến sĩ, Luật sư Bùi Quang Tín tại buổi chia sẻ thông tin với báo chí vào ngày 19/12

Theo đó, bên cạnh việc tiếp tục tập trung nguồn lực thực hiện tái cơ cấu, xử lý nợ xấu theo Đề án 254, Đề án 1058 và Nghị quyết 42 của Quốc hội về xử lý nợ xấu, 10 ngân hàng thí điểm Basel II, cũng như một số ngân hàng tự nguyện khác đã thể hiện rõ sự quyết tâm thực hiện Basel II thông qua những kế hoạch hành động cụ thể nhằm thay đổi, kiện toàn cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực quản trị điều hành….

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Basel II, 10 ngân hàng thí điểm Basel II cũng đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Trong đó, việc các quy định của Hiệp ước Basel rất phức tạp cho nên các ngân hàng luôn cần phải có sự điều để phù hợp với tình hình Việt Nam. Ngoài ra, nhiều ngân hàng cũng gặp khó khăn trong việc thay đổi nhận thức của người quản lý, điều hành, đặc biệt là thay đổi tập quán quản trị rủi ro, quản lý vốn. Đó là chưa kể, sự thiếu hụt cơ sở dữ liệu và thực trạng hạ tầng công nghệ thông tin cũng là một thách thức không nhỏ trong việc triển khai Basel II tại các ngân hàng ở Việt Nam.

Vì vậy, TS. Bùi Quang Tín cho rằng, việc ban hành các thông tư hướng dẫn triển khai Basel II là định hướng đúng của Ngân hàng Nhà nước. Việc ban hành các thông tư hướng dẫn này sẽ giúp các ngân hàng nâng cao năng lực quản lý rủi ro và chuẩn mực an toàn trong hoạt động ngân hàng theo thông lệ quốc tế.

“Việc ban hành các thông tư hướng dẫn triển khai Basel II là định hướng đúng đắn của Ngân hàng Nhà nước trong việc nâng cao năng lực quản lý rủi ro và chuẩn mực an toàn trong hoạt động ngân hàng theo thông lệ quốc tế. Điều này cũng tạo ra nền tảng để giúp các ngân hàng Việt Nam tiếp cận với các thị trường vốn quốc tế một cách dễ dàng, với chi phí thấp và tăng mức độ tin cậy của các quy định chế tài toàn cầu, các nhà đầu tư và các tổ chức quốc tế khác đối với Việt Nam”, TS, LS. Bùi Quang Tín - Giám đốc Trường Doanh nhân Bizlight nhận định.

Nguyễn Thanh Vĩnh