Không còn “thông lệ hạ cánh an toàn”

Thời gian qua các cơ quan nội chính đã quán triệt và thực hiện nghiêm chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, tập trung lực lượng, tăng cường phối hợp, kịp thời phát hiện, tham mưu chỉ đạo xử lý nghiêm minh nhiều vụ án, vụ việc tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, thực hiện: “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, “không chịu bất kỳ sức ép không trong sáng của tổ chức, cá nhân nào”.

Theo báo cáo của Ban Nội chính T.Ư trong nhiệm kỳ vừa qua, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã xử lý kỷ luật hơn 3.200 cán bộ, đảng viên vi phạm liên quan đến tham nhũng, trong đó hơn 110 cán bộ diện Trung ương quản lý.

Các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố, điều tra 1.202 vụ với 2.649 bị can, truy tố 1.141 vụ với 2.731 bị can, xét xử sơ thẩm 1.100 vụ với 2.663 bị cáo về các tội tham nhũng, trong đó có 18 bị cáo nguyên là cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý.

Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng nâng lên, đạt tỉ lệ trung bình hàng năm hơn 32% so với số tiền có điều kiện thi hành, tăng gấp 3 lần so với nhiệm kỳ trước.

Đấu tranh với tham nhũng là cuộc chiến đầy gian nan với “giặc nội xâm”. Nhưng, những gì diễn ra cho thấy chưa bao giờ cuộc đấu tranh với cuộc chiến tham nhũng lại quyết liệt đến thế.  Ngay cả Ủy viên Bộ Chính trị khi phạm sai lầm, khuyết điểm cũng phải chịu kỷ luật của Đảng, chịu sự xử lý hình sự trước pháp luật. Với khóa XII, đã có 3 Ủy viên Bộ Chính trị đương nhiệm bị kỷ luật Đảng. Trong đó, một Ủy viên Bộ Chính trị đã phải vào tù để trả giá cho những sai phạm do mình gây ra.

Với các tỉnh, thành phố như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng và Bình Dương nhiều cán bộ lãnh đạo cao cấp cũng đã bị xử lý kỷ luật, ra tòa chỉ vì những sai lầm lớn, không còn là người cán bộ của Đảng, của dân.

Cuộc đấu tranh này cũng cho thấy không còn “thông lệ hạ cánh an toàn” cho bất cứ ai. Những hư hỏng cũ trong lúc còn tại vị thì vẫn là hư hỏng, thời gian không thể giúp xóa nhòa. Cả Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, Thứ trưởng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố về hưu rồi nhưng vẫn bị xử lý hình sự, có trường hợp phải lĩnh mức án tù chung thân.

Đấu tranh chống tham nhũng, tha hóa, tiêu cực không giới hạn ở ngành nào, lĩnh vực nào. Vụ án Vũ “nhôm”, Út “trọc” ...vẫn còn đó. Không ít tướng công an, quân đội bị xử lý vẫn còn đó, như một hồi chuông cảnh tỉnh cho bất cứ ai "tuyệt đối không được nhúng chàm"

Kiểm tra thường xuyên để đánh giá chỉ số tín nhiệm

Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) cho biết, tiêu cực, suy thoái, bất mãn cũng có thể là hệ quả dẫn đến tham nhũng. Suy thoái về phẩm chất dẫn đến tha hóa, ham hố vật chất liên quan đến tham nhũng. Tha hóa về chính trị, tư tưởng liên quan đến ý thức chính trị.

Theo ông Lê Thanh Vân, cần phân biệt tha hóa, xuống cấp, tự diễn biến, nó không biểu hiện ra bên ngoài mà ngấm ngầm ở bên trong với hình thức thể hiện khác nhau, vì thế phải tinh tường mới phát hiện ra.

Xét về bản chất, thì tham nhũng trước hết là một hành vi tiêu cực. Hành vi tiêu cực ở đây chính là biến chất, bởi không kiểm soát được lòng tham trỗi dậy. Cho nên, gắn việc chống tham nhũng với việc chống tiêu cực chính là một cách thức chung để chống căn bệnh về suy thoái.

Ông Lê Thanh Vân cho rằng, cấp ủy cấp trên phải kiểm tra thường xuyên, và phải dựa vào thực chứng để kiểm tra, còn nếu dựa vào chỉ số tín nhiệm với một tập thể lợi ích nhóm chưa bị phát hiện, thì đó là hiện tượng giả. Bên cạnh đó, cần dựa vào đánh giá của quần chúng nhân dân. Bởi, không có gì có thể che mắt được nhân dân.

Muốn chống được tham nhũng thì trước hết phải làm tốt phòng chống tiêu cực về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Ông Vân nhấn mạnh phải coi trọng công tác cán bộ.​ Cần có những hình phạt thích đáng đối với những cá nhân, tập thể đề cử cán bộ không xứng đáng, đề cử nhầm người, thậm chí phải có những đại án để xử thật nghiêm, đích đáng mới tăng sức răn đe.

“Cho đến nay, tôi vẫn chưa thấy có hình phạt nào đối với những sai lầm trong tiến cử, lựa chọn nhân sự, mà chỉ là rút kinh nghiệm. Như thế không có tấm gương tày liếp để soi chiếu người ta vẫn sẽ nhởn nhơ. Kỷ luật, khiển trách hay phê bình khó mà tốt, vì thế phải làm nghiêm”, ông Lê Thanh Vân đề nghị.

Theo ông Vân, cán bộ tốt công việc mới chạy, đó là nguyên lý. Cán bộ tốt sẽ đề ra được chính sách, đường lối, sau đó cụ thể hóa bằng luật pháp, tác động đúng hướng, phù hợp với quy luật, đúng lòng dân, khích lệ, huy động được mọi nguồn lực phát triển. Cán bộ ở tầm chiến lược là phải như thế.

Vậy, làm thế nào để hạn chế tỷ lệ tham nhũng, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nói, nhìn vào những  con số  xử lý kỷ luật cán bộ, đảng viên vi phạm liên quan đến tham nhũng mà Ban Nội chính T.Ư báo cáo tôi thấy, công tác PCTN được Đảng, Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo được nhân dân đồng tình, ủng hộ, quốc tế đánh giá cao.

Tuy nhiên, theo ông Hòa, tham nhũng chỉ có thể giảm “không bao giờ hết được tệ nạn tham nhũng”. Bởi, tham nhũng bây giờ có sự liên kết giữa cán bộ này với cán bộ kia và thủ đoạn cũng hết sức tinh vi.

Ông Hòa lo lắng khi "lợi ích nhóm", "sân sau" vẫn tồn tại, thu hồi tài sản tham nhũng còn thấp. Nhất là, vẫn xảy ra tham nhũng tại các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan tư pháp, "làm giảm niềm tin của nhân dân đối với một bộ phận cơ quan này", ông Hòa nói.

Theo ông Hòa, để hạn chế tỷ lệ tham nhũng thì trước tiên cần phải thực hiện có hiệu quả các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, "cần quản lý, kiểm tra, xác minh, xử lý hành vi kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, giải trình nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm không rõ ràng.

Cương quyết đánh mạnh cả vào tâm lý “hy sinh đời bố củng cố đời con”, không có chuyện chịu kỷ luật, tù tội một vài năm, để sau này vẫn có thể vui thú tuổi già với con cháu cùng số tài sản chiếm đoạt được. Về hưu rồi vẫn phải xử lý, xử lý cả con người lẫn thu hồi tài sản, ông Hòa nhấn mạnh.

Thành Nhân