Theo báo cáo của TAND tối cao, trong năm 2017, công tác giải quyết xét xử các loại vụ án và xem xét áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại tòa án có nhiều chuyển biến mang tính thực chất cả về tiến độ và chất lượng; nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng về kinh tế, tham nhũng đã được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Ngành Tòa án đã xử lý dứt điểm một số vụ án xét xử oan người không có tội từ những năm trước, qua đó góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế của đất nước.

Từ ngày 1/10/2016 đến ngày 30/9/2017, các Tòa án đã giải quyết được 438.625 vụ việc trong tổng số 491.384 vụ việc đã thụ lý (đạt tỷ lệ 89,3%). So với cùng kỳ năm trước, số vụ việc đã thụ lý tăng 28.232 vụ (tăng 6,1%); vụ việc đã giải quyết tăng 33.549 vụ (tăng 8,3%); tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,3%, đáp ứng yêu cầu Quốc hội đề ra.

Công tác giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự và vụ án hành chính cũng có nhiều tiến bộ. Ngành Tòa án đã chú trọng tổ chức tốt đối thoại trong giải quyết các vụ án hành chính và hòa giải trong giải quyết các vụ án dân sự; tỷ lệ hòa giải thành trong năm qua đạt 53,3%. Việc nâng cao tỷ lệ hòa giải thành đã góp phần tăng sự đồng thuận trong xã hội, rút ngắn thời gian giải quyết vụ án và đảm bảo vụ án được giải quyết dứt điểm vì không có kháng cáo, kháng nghị.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đánh giá cao những kết quả mà ngành Tòa án đã đạt được trong năm 2017, nhất là trong việc đề ra và thực hiện có hiệu quả các giải pháp đột phá và khẩu hiệu hành động “Trách nhiệm, kỷ cương, chất lượng, vì công lý”, hoàn thành tốt các chỉ tiêu công tác mà Quốc hội đề ra. Tòa án các cấp đã tiếp tục đổi mới các mặt công tác, năng động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành.

Trong quá trình xét xử, các Tòa án đã thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng, nguyên tắc độc lập xét xử và nguyên tắc suy đoán vô tội; các phán quyết của Tòa án bảo đảm đúng pháp luật, bảo vệ công lý, quyền con người, quyền công dân. Trong năm qua, không có trường hợp nào xét xử oan người vô tội; các vụ án lớn, trọng điểm, phức tạp, nhất là các vụ án kinh tế, tham nhũng được tập trung chỉ đạo giải quyết, xét xử kịp thời, nghiêm minh; khi phát hiện tội phạm hoặc người phạm tội mới đã kiên quyết khởi tố để yêu cầu điều tra, tránh bỏ lọt tội phạm, đồng thời có nhiều kiến nghị với các cơ quan nhà nước về trách nhiệm trong công tác cán bộ, quản lý, điều hành, thể hiện đúng vị trí, vai trò của cơ quan thực hiện quyền tư pháp, được dư luận đồng tình, ủng hộ.

Chủ tịch nước đề nghị năm 2018, hệ thống Tòa án cần tiếp tục bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác tư pháp và cải cách tư pháp. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp trong việc tham mưu với Đảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính sách về công tác tư pháp và cải cách tư pháp; Chủ động tham mưu với Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng chỉ đạo giải quyết các vụ án lớn, trọng điểm về kinh tế, tham nhũng.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xét xử, chú trọng làm tốt việc tranh tụng tại phiên tòa, không để xảy ra các vụ xử oan, sai và bỏ lọt tội phạm. Trong đó tập trung xét xử nghiêm minh các vụ án hình sự, nhất là các vụ kinh tế, tham nhũng, bảo đảm thu hồi tài sản Nhà nước bị chiếm đoạt; hình phạt mà tòa án áp dụng đối với các bị cáo phải tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm. 

Cùng với đó, Chủ tịch nước đề nghị ngành cần chú trọng công tác cải cách hành chính, nhất là công tác đổi mới thủ tục hành chính- tư pháp trong các hoạt động của Tòa án, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng công tác Tòa án nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân.

Chủ tịch nước yêu cầu ngành Tòa án cần xây dựng hình ảnh Tòa án thân thiện, “gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”, là chỗ dựa của nhân dân và là nơi bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đồng thời ngành cần chủ động sắp xếp, kiện toàn tinh gọn bộ máy Tòa án nhân dân các cấp; rà soát chức năng, nhiệm vụ của các Tòa án để phân cấp mạnh mẽ, hợp lý hơn; phân định nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án Tòa án các cấp trong quản lý hành chính và trong hoạt động tố tụng để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Tòa án.

PV