Ngày 20/3, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án và kiểm sát.

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, thực hiện quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, chương trình giám sát của UBTVQH, trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các Đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội, xuất phát từ tình hình thực tiễn và thống kê hoạt động chất vấn thời gian qua, tại phiên họp này, UBTVQH quyết định tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn đối với các nhóm vấn đề thuộc hai lĩnh vực tòa án và kiểm sát.

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn được kết nối trực tuyến đến với 62 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tòa án, viện kiểm sát các tỉnh, thành phố, Tòa án nhân dân cấp cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao, Tòa án quân sự…

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn cũng được truyền hình trực tiếp để nhân dân và cử tri cả nước theo dõi.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, tòa án và ngành kiểm sát nhân dân có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm hệ thống pháp luật được thực hiện một cách nghiêm minh, góp phần tích cực vào công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Đối với ngành tòa án: Tòa án là cơ quan xét xử thực hiện quyền tư pháp, có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong thời gian qua, mặc dù số lượng các loại vụ án phải thụ lý giải quyết tăng nhiều và có tính chất ngày càng phức tạp. Trong khi số lượng biên chế được giao không tăng thêm, chất lượng biên chế còn có mặt chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Nhưng với tinh thần trách nhiệm cao, nỗ lực lớn của cán bộ, công chức, viên chức, ngành tòa án nhân dân đã đạt chất lượng, hiệu quả, công tác xét xử của các tòa án ngày càng được nâng lên.

Bên cạnh đó, vẫn còn những tồn tại, hạn chế mà nổi lên là một số vụ án giải quyết quá thời hạn luật định do nguyên nhân chủ quan, tỷ lệ bản án quyết định hành chính bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan chưa đạt chỉ tiêu của Quốc hội đề ra… Do đó, UBTVQH đề nghị các vị đại biểu Quốc hội trên cơ sở nhìn thẳng vào các hạn chế để tìm ra những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng công tác của ngành tòa án.

Đối với ngành kiểm sát nhân dân, Chủ tịch Quốc hội cho biết: Với hoạt động đặc thù thực hiện quyền công tố và kiểm sát điều tra, ngành kiểm sát nhân dân đã không ngừng phấn đấu hoàn thành ngày càng tốt hơn trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Hơn 10 năm qua, với khối lượng công việc phải thực hiện tăng lên gấp đôi, yêu cầu pháp luật ngày càng cao, chế độ chính sách, cơ sở vật chất còn hạn chế. Nhưng với phương châm đoàn kết, đổi mới, trách nhiệm, kỷ cương, thực chất, hiệu quả, liêm chính, vượt khó, chuyên nghiệp, toàn ngành kiểm sát đã thực hiện nhiệm vụ khá toàn diện trên tất cả các mặt: từ đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao chất lượng công tác cán bộ cho đến việc thực hiện quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp về hình sự, công tác kiểm soát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kiểm sát thi hành án hình sự, dân sự, hành chính, việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái phẩm cũng được chú trọng, nâng cao về chất lượng.

Tuy nhiên, còn xảy ra một số tồn tại hạn chế như trường hợp tòa án trả hồ sơ để yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới, đình chỉ vụ án, đình chỉ quyết định khởi tố bị can do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm, tỉ lệ kháng nghị phúc thẩm án hành chính, kháng nghị giám đốc thẩm án dân sự chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra…

Vì thời gian chất vấn diễn ra trong 1 ngày, nội dung chất vấn cả 2 lĩnh vực đều có phạm vi rộng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề, không nên đi sâu vào các vụ án chi tiết, cụ thể; tranh luận một cách thẳng thắn, trách nhiệm, mang tính xây dựng cao để góp phần làm rõ thực trạng và đề xuất được các giải pháp phù hợp, hữu hiệu và khả thi.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, phiên chất vấn lần này là dịp để các trưởng ngành cung cấp đến công chúng, cử tri những thông tin chính thống và kết quả công tác của ngành mình. Kết thúc phiên chất vấn, UBTVQH sẽ ban hành Nghị quyết để làm cơ sở thực hiện và giám sát. Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng rằng, qua phiên chất vấn hôm nay sẽ tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của ngành tư pháp đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu đòi hỏi trong giai đoạn mới, nhất là phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành cơ bản mục tiêu xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tổ chức, cá nhân.