Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã đề xuất kế hoạch tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trong giai đoạn từ 2021 đến 2025.

Theo đó, kỳ thi tốt nghiệp THPT vẫn giữ nguyên đến năm 2020. Mục đích của kỳ thi là lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp THPT, làm cơ sở để đánh giá chất lượng dạy, học của trường phổ thông, làm cơ sở để điều chỉnh nội dung dạy, học của trường phổ thông và công tác chỉ đạo của cơ quan quản lý giáo dục các cấp; Phương thức kỳ thi sẽ được giữ ổn định như năm 2020 và có điều chỉnh một số điểm mang tính kỹ thuật.

Đề xuất của Bộ GD&ĐT trong bối cảnh nhiều ý kiến vẫn cho rằng nên không tổ chức thi tốt nghiệp mà xét tốt nghiệp vì hiện nay tỉ lệ đậu lên đến 98%. Tổ chức một kỳ thi mà chưa thi ai cũng biết đậu sẽ gây tốn kém, mất thời gian.

Tuy nhiên, có nhiều chuyên gia vẫn đồng ý với quan điểm của Bộ GD&ĐT về việc nên tổ chức thi nhưng cần thay đổi để kỳ thi đạt chất lượng cao hơn.

Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh, thành viên Hội đồng giáo dục Quốc gia cho rằng không thể bỏ thi tốt nghiệp vì nếu bỏ thi thì giáo dục Việt Nam sẽ quay về thời kỳ 1.0.

Ông Hoàng Ngọc Vinh cho rằng, muốn bỏ thi tốt nghiệp thì phải hội đủ các yếu tố sau:

Mọi đánh giá trong lớp học được thực hiện chuẩn xác, dân chủ; Các phụ huynh Việt Nam không quá ham hố về thành tích của con em mình, không dùng tiền bạc, quyền thế ép nhà trường và giáo viên phải cho điểm chiều lòng phụ huynh;

Nhà trường có cách quản lý tốt, hiệu trưởng không tham nhũng biển thủ, độc lập không chịu ảnh hưởng của quan chức địa phương về thành tích hoặc về sự ưu ái con ông nọ bà kia..,giáo viên làm đúng chức trách;

Chính sách giáo dục được ban hành dựa trên những nghiên cứu hệ thống và chịu các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội. Ngăn chặn bằng hết hiện tượng khi nhà nước có chính sách thì người dân có đối sách;

Nhà trường được đặt trong một xã hội văn minh, trung thực và thượng tôn pháp luật khiến cho người ta không dám làm sai trái với qui định;

Thầy cô và các nhà quản lý giáo dục được đào tạo chuyên nghiệp; Các trường đại học có đủ năng lực tài chính và các trường nghề có chất lượng...sẽ sẵn sàng loại bỏ không thương tiếc những người học không đủ năng lực học vấn và trường nghề săn sàng đón nhận họ vui vẻ.

Cũng theo TS. Hoàng Ngọc Vinh, Việt Nam xây dựng được nền giáo dục phi rào cản còn gọi là giáo dục mở... không việc gì phải thi mỗi năm một lần mà cho người học thi vài bận miễn là vượt qua được barrier. Khi đó cấp cho học sinh giấy chứng nhận tốt nghiệp.

"Không học được lúc này, không thi qua được lúc này thì cho thi lúc khác cũng như thi IELTS hay TOEFL...thế mới là mở", TS.Vinh nói.

Từ những giả thiết trên, Tiến sĩ Hoàng Ngọc Vinh cho rằng: "Những điều giả sử trên là hiện thực thì khi ấy việc thi tốt nghiệp Trung học phổ thông sẽ nhẹ nhàng hơn nhiều. Còn nếu không thoả mãn các điều kiện đó, với cách dạy và học như hiện nay mà bỏ thi thì tôi nghĩ giáo dục sẽ đưa xã hội về thời kỳ 1.0. Tiêu cực gian lận thi cử không có lỗi của việc thi mà lỗi từ chính con người và xã hội".

Trinh Phúc