Tạm dừng đến trường - không dừng học, thích ứng kịp thời

Thực hiện chương trình công tác năm 2021, sáng ngày 5/11, Đoàn Khảo sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội do Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc trực tuyến với TP.Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, tỉnh Bến Tre về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội ngũ giáo viên phổ thông, mầm non và tình hình tổ chức triển khai dạy học trong bối cảnh Covid-19.

Tại buổi làm việc trực tuyến, đại diện lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo TP.Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương và tỉnh Bến Tre đã báo cáo cụ thể về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong tuyển dụng, sử dụng, quản lý đội ngũ giáo viên phổ thông, mầm non và tình hình tổ chức triển khai dạy học trong bối cảnh dịch Covid-19. Các địa phương đã có sự quan tâm xây dựng đội ngũ nhà giáo, có trình độ đào tạo đáp ứng nhiệm vụ, có nhận thức, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp tốt, tận tụy với nghề, có tinh thần trách nhiệm cao, sáng tạo và quyết tâm tự bồi dưỡng nâng cao năng lực để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Đây là yếu tố thuận lợi bảo đảm cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Bên cạnh đó, đại diện các địa phương cũng báo cáo về những khó khăn khi triển khai việc dạy học trực tuyến như: Một số cán bộ quản lí chưa mạnh dạn thực hiện các giải pháp đổi mới quản lí, đổi mới phương pháp giáo dục của cấp học; chưa tự tin trong quá trình triển khai thực hiện những chủ trương đổi mới của ngành; chưa tạo động cơ, khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo của giáo viên; một số trường còn nhiều điểm trường lẻ nên việc đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn gặp nhiều khó khăn; một số giáo viên có khả năng ứng dụng công nghệ còn hạn chế nên việc xử lý các tình huống còn lúng túng, hệ thống hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ; học sinh thiếu thiết bị học trực tuyến...

Qua thảo luận, Đoàn khảo sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho rằng, TP.Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương và Bến Tre đã chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tổ chức quán triệt đầy đủ các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo và địa phương về công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19; ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai thực hiện các biện pháp để vừa thực hiện tốt nhiệm vụ của ngành vừa thực hiện đúng các quy định về giải pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Ngành giáo dục cũng đã nỗ lực trong việc ứng phó kịp thời, chủ động, linh hoạt thực hiện nhiều giải pháp triển khai nhiệm vụ năm học 2021-2022, vừa giữ an toàn cho giáo viên và học sinh, vừa bảo đảm chương trình và mục tiêu chất lượng giáo dục trên tinh thần “Tạm dừng đến trường, không dừng học”; nhiều giải pháp được thực hiện để hoạt động của các cơ sở giáo dục bảo đảm sự thích ứng, kịp thời…

Đoàn khảo sát khẳng định, dù còn nhiều khó khăn, nhưng các địa phương đã cơ bản bảo đảm được các điều kiện cơ sở vật chất, trang bị thiết bị công nghệ thông tin, hạ tầng viễn thông… cho các cơ sở giáo dục để hỗ trợ dạy và học trực tuyến. Chương trình “Sóng và máy tính cho em” được triển khai tích cực để hỗ trợ cho học sinh nghèo có điều kiện tiếp cận học tập trực tuyến, đảm bảo công bằng trong giáo dục. Các địa phương đã chủ động chuẩn bị các kịch bản và điều kiện để triển khai hoạt động dạy học trong tình hình mới, sớm cho học sinh quay trở lại trường khi đủ điều kiện an toàn…

Việc tập trung đầu tư hạ tầng, cơ sở vật chất, trang thiết bị, triển khai ứng dụng công nghệ thông tin cho các cơ sở giáo dục cho thấy các địa phương đã xác định việc đa dạng hoá các phương thức dạy học, tăng cường dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình không chỉ là giải pháp tình thế để ứng phó đại dịch Covid-19, mà đây chính là cơ hội để thúc đẩy nhanh mục tiêu triển khai chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển.

Chuẩn bị các giải pháp hỗ trợ học sinh mồ côi do đại dịch

Tuy nhiên, Đoàn khảo sát cũng chỉ ra, tình hình diễn biến dịch Covid-19 dù đã cơ bản được khống chế, nhưng vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bùng phát trở lại. Do vậy, kế hoạch đưa học sinh trở lại trường tiếp tục là thách thức lớn đối với các địa phương, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị kỹ càng về các điều kiện bảo đảm (tiêm vắc xin, khử khuẩn, nâng cao ý thức cho học sinh, tổ chức dạy học an toàn…); các điều kiện dạy học trực tuyến ở các địa phương còn hạn chế như cùng lúc triển khai nhiều phần mềm dạy học trực tuyến, thiếu tính đồng bộ; nguồn học liệu số chưa bảo đảm, khó kiểm soát chất lượng, khó tra cứu sử dụng. Về phía giáo viên, còn lúng túng trong kỹ năng tra cứu học liệu, dạy học trực tuyến và quản lý lớp học trực tuyến. Về phía học sinh, thiết bị học trực tuyến vừa thiếu, vừa chưa đồng đều về chủng loại, chất lượng. Bên cạnh đó, là vấn đề hạ tầng Internet bị quá tải cục bộ, cước phí Internet 3G và 4G còn cao khi dạy học trực tuyến; công tác quản lý, tổ chức triển khai, phối hợp với gia đình trong dạy dạy học trực tuyến, dạy học trực tuyến ở một số nơi còn chưa hiệu quả.

Phân tích về những vấn đề đặt ra cho ngành giáo dục, đào tạo trong thời gian tới, Đoàn khảo sát cho biết, hoạt động của các cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng nặng nề, nhất là hệ thống các trường tư thục (một số cơ sở giáo dục ngoài công lập ngưng hoạt động, giáo viên mầm non ngoài công lập bị mất việc, chuyển đổi công việc; sĩ số học sinh biến động do làn sóng di cư về quê...). Dự báo có thể thiếu chỗ học, thiếu giáo viên.

Đoàn khảo sát đề nghị, trong thời gian tới, TP.Hồ Chí Minh, các tỉnh Bình Dương, Bến Tre chuẩn bị các giải pháp để ngăn ngừa học sinh bỏ học, hỗ trợ cho nhóm học sinh bị sang chấn tâm lý, học sinh mồ côi do đại dịch; bảo đảm mặt bằng chất lượng học tập cho học sinh trong điều kiện dịch bệnh COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp, nhất là đối với số học sinh không có điều kiện học từ xa, học sinh bị kẹt do giãn cách (bảo đảm không tăng thu phí); giải pháp để khôi phục hoạt động cho các cơ sở giáo dục ngoài công lập, bảo đảm đủ giáo viên, đáp ứng nhu cầu học tập cho học sinh, sinh viên, nhất là các cơ sở mầm non tư thục, các nhóm trẻ gia đình.

Phát biểu kết thúc buổi làm việc, Trưởng Đoàn khảo sát - Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Đoàn khảo sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục ghi nhận công tác chuẩn bị Báo cáo của các địa phương. Mặc dù thời gian chuẩn bị gấp, tuy nhiên, các báo cáo được chuẩn bị nghiêm túc, trách nhiệm, cung cấp cơ bản các thông tin, số liệu theo Đề cương khảo sát của Uỷ ban đề ra.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cũng chia sẻ những khó khăn của TP.Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương và Bến Tre về những ảnh hưởng nặng nề trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 vừa qua. Trên cơ sở các ý kiến, kiến nghị tại buổi làm việc, Đoàn khảo sát sẽ nghiên cứu, tổng hợp và báo cáo với Quốc hội trong thời gian tới, để có những đề xuất với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành liên quan nhằm giải quyết những vấn đề đặt ra của ngành giáo dục, đào tạo trong bối cảnh mới.