58% nhà đầu tư chứng khoán có hành vi như "con nghiện" cờ bạc

Hôm qua (ngày 13/6), thị trường chứng khoán khởi động phiên đầu tuần với diễn biến không mấy tích cực. Càng về cuối phiên lực bán càng dồn dập khiến thị trường chung ghi nhận một phiên giảm mạnh. Đóng cửa, chỉ số VN-Index giảm 57 điểm về mốc 1.227, tương đương mức giảm 4,44%. Đây là phiên giảm mạnh nhất kể từ khi thị trường chạm đáy giữa tháng 5 vừa qua. Mức giảm này cho thấy tâm lý nhà đầu tư chuyển từ thận trọng sang trạng thái hoang mang.

Trong nghiên cứu mới đây, Tiến sĩ Phan Chung Thủy cùng hai cộng sự tại Khoa Ngân hàng, Đại học Kinh tế TP. HCM (UEH) cho biết, dựa trên bộ dữ liệu bao gồm 214 quan sát từ các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam được tổng hợp và phân tích bằng mô hình hồi quy, có đến hơn 58% số nhà tư có hành vi nghiện giao dịch tương tự như những người nghiện cờ bạc.

Kết quả phân tích cũng cho thấy nhà đầu tư chứng khoán có những triệu chứng nghiện giao dịch thường gặp nhiều vấn đề về tài chính hơn và có xu hướng đầu tư vào các sản phẩm phái sinh trong danh mục hơn nhóm nhà đầu tư khác.

Thực tế, trong tháng 5 vừa qua, khi thị trường chứng khoán trải qua đợt điều chỉnh giảm sâu, thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh sôi động đột biến. Theo thống kê của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), tổng giá trị giao dịch chứng khoán phái sinh trong tháng 5 lên tới hơn 852.000 tỷ đồng, mức cao nhất từ đầu năm và tăng 44% so với tháng trước.

Số lượng hợp đồng giao dịch phái sinh được mở trong tháng 5 lên tới gần 6,4 triệu đơn vị, mức cao kỷ lục của thị trường. Riêng sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số VN30 có khối lượng giao dịch bình quân trong tháng đạt 317.695 hợp đồng/phiên, tăng gần 60% so với tháng trước, giá trị giao dịch theo danh nghĩa hợp đồng bình quân đạt 40.530 tỷ đồng, tăng gần 40% so với tháng 4.

Nên nhìn về dài hạn

Đưa ra lời khuyên cho các nhà đầu tư, ông Lê Chí Phúc, Tổng giám đốc Công ty quản lý quỹ SGI (SGI Capital) đánh giá giai đoạn hiện nay phù hợp với dòng tiền đầu tư dài hạn. Bởi, các ngân hàng trung ương thắt chặt tiền tệ, dòng tiền bị rút ra nên xung lực đi lên của thị trường bị ảnh hưởng. Do vậy, việc giao dịch ngắn hạn trong xu hướng đi lên như năm 2020 và 2021 khó hiệu quả năm nay.

“Đã khá lâu rồi tôi mới nhìn thấy định giá nhiều doanh nghiệp cơ bản tốt về mức rẻ như hiện nay, những cổ phiếu đầu ngành có PE hay thậm chí PB rẻ nhất trong lịch sử”, ông Phúc đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam khó rẻ hơn hiện tại, nhà đầu tư có thể “tham lam” hơn một chút khi nhìn về dài hạn.

Cùng quan điểm, ông Lê Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc đầu tư Dragon Capital không đánh giá cao trong ngắn hạn, song triển vọng dài hạn lại rất tốt. Theo đó, ông Tuấn chỉ ra hai lý do.

Thứ nhất, quá trình có thể nhanh hoặc chậm nhưng việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi gần như chắc chắn. Một khi điều này xảy ra, định giá thị trường chứng khoán Việt Nam ở mức PE 12 lần là vô lý trong khi nền kinh tế đang tăng trưởng.

Thứ hai, thị trường chứng khoán Việt Nam rẻ hơn so với các thị trường khác trong khu vực không hẳn vì bị giới hạn tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài mà bởi thu nhập bình quân thấp, dẫn tới lượng người tham gia vào thị trường thấp hơn. Song, Việt Nam đang giàu lên rất nhanh. Do vậy, lượng người tham gia vào thị trường chứng khoán sẽ tăng lên rất mạnh trong 3 năm tới.

Tuy nhiên, chuyên gia Dragon Capital cũng lưu ý trước khi chạm đến “mỏ vàng” thì cũng phải trải qua các “hố bom”, nên nhà đầu tư cần chuẩn bị tâm lý trước.

Ông Hoàng Thanh Tuấn, Phó Giám đốc Khối khách hàng cá nhân, khu vực phía Bắc Chứng khoán Maybank nhận định, dòng tiền chảy vào thị trường chứng khoán vẫn đang chờ cơ hội thực sự rõ ràng để quay trở lại. Lãi suất tiết kiệm tăng nhưng so với tỷ suất sinh lời khi đầu tư vào những doanh nghiệp tốt thì kém hiệu quả hơn. Trong khi đó, ông Tuấn cho rằng kênh bất động sản đã tăng giá quá cao và đòn bẩy lớn gây rủi ro.