(NBCL) Ngày 20 tháng 5 năm 2016, một số trang mạng cá nhân ở Nam Định đưa tin: Sáng 19/5/2016, nhà báo Trần Đại Quyết, Chủ tịch Hội Nhà báo Nam Định, nguyên Tổng biên tập Báo Nam Định đã qua đời tại nhà riêng ở tổ dân phố số 7, phường Trường Thi, thành phố Nam Định, hưởng thọ 70 tuổi.

Đọc mấy trang mạng có nội dung giống nhau song tôi vẫn chưa tin vì mấy lần gặp nhau tôi vẫn thấy anh giữ được phong độ khỏe khoắn, nước da đẹp và chuyện trò vui vẻ. Khi điện trực tiếp cho bạn bè ở Nam Định tôi mới hiểu ra: Anh đã ra đi thật rồi, đi vào lúc hơn 5 giờ sáng 19/5/2016 sau một cơn tai biến nặng ở não….

Dọc đường về Nam Định, cùng bạn bè đồng nghiệp tiễn đưa Trần Đại Quyết về nơi an nghỉ cuối cùng, những kỷ niệm một thời làm báo cứ ùa về trong mỗi chúng tôi. Trần Đại Quyết là một người làm báo hiền từ, điềm đạm và sâu sắc trong tình cảm bạn bè.

Tôi còn nhớ, tháng 4/1994, gặp anh ở cuộc hội thảo báo chí nhân 40 năm chiến thắng Điện Biên do Báo Điện Biên đăng cai tổ chức. Dạo đó là cuối xuân, sắp sửa sang hè. Cánh đồng Mường Thanh bạt ngàn là lúa.Vườn mận quanh đồi trĩu quả. Hoa Ban nở trắng khắp bản làng. Đoàn chúng tôi đi thăm hầm Đờcát-Tri, nghĩa trang đồi A1, đồi Him Lam, đồi Độc Lập, trận địa Bế Văn Đàn lấy thân làm giá súng v.v... Đêm ấy, đã khuya, tôi vẫn thấy Trần Đại Quyết ngồi một mình ở hội trường, hí húi viết. Anh bảo tôi: “Phải sửa và viết thêm vài trang cho bài phát biểu ngày mai. Lên đây, đi thực tế mới thấy chiến trường xưa, sau 40 năm thay đổi nhiều quá”.

Hôm sau, trên hội trường, khi nghe anh đọc tham luận, tôi càng hiểu ra: Anh sâu sắc quá. Anh phát biểu rằng: Chiến thắng Điện Biên thật lẫy lừng và vĩ đại, nhưng sau 40 năm, Điện Biên còn rất nghèo. Cần phải có sự giúp sức của cả nước để Điện Biên hôm qua rất anh hùng, hôm nay phải giàu đẹp. Ý kiến của anh được bạn bè đồng nghiệp hết sức đồng tình và vỗ tay tán thưởng.

Sau này, qua quan hệ công tác tôi mới hiểu: suy nghĩ ấy của Trần Đại Quyết bắt nguồn từ tầm nhìn, sức nghĩ của một cựu chiến binh, một người lính chiến. Năm 1968, mới 16 tuổi, anh khai lên 18 tuổi để nhập ngũ vào quân đội.

Suốt từ đầu năm 1971 đến cuối năm 1975, anh chiến đấu ở mặt trận B5, một mặt trận thường xuyên nóng bỏng ở Bắc Quảng Trị. Tại mặt trận này, được trực tiếp chứng kiến sự hy sinh, mất mát của đồng bào, đồng chí đã rèn dũa cho anh một cách nhìn đầy đặn, khúc chiết, có trước, có sau, có nghĩa, có tình. Vì vậy, khi chuyển ngành ra làm báo ở Đài Truyền hình Việt Nam rồi về làm báo ở quê hương, tính cách ấy của Trần Đại Quyết vẫn không thay đổi. Tuy nhiên, tính cách ấy đã giúp anh bước đi vững chắc trên đường đời và sự nghiệp báo chí.

Từ họa sĩ trình bày báo trở thành phóng viên rồi phó trưởng phòng và trưởng phòng Văn xã, xây dựng Đảng của Báo Hà - Nam - Ninh. Khi Ninh Bình tách riêng làm một tỉnh anh được bổ nhiệm làm phó Tổng biên tập rồi làm Tổng biên tập báo Nam Hà, phó Chủ tịch Hội Nhà báo Nam Hà. Từ khi Nam Định và Hà Nam tách thành hai tỉnh, anh làm Tổng biên tập báo Nam Định (1996-2007), Chủ tịch Hội Nhà báo Nam Định từ 1996 đến khi qua đời. Với vị thế báo chí và phong cách làm việc có uy tín, Trần Đại Quyết đã được Đại hội đại biểu khóa 9 của tỉnh Nam Hà bầu vào Ban chấp hành Tỉnh ủy (1996-2000), ủy viên Ban chấp hành Tỉnh ủy Nam Định khóa 15 (1997-2000).

Ở cương vị công tác nào mọi người cũng thấy Trần Đại Quyết là một cán bộ khiêm nhường, tận tụy, khẳng định được sự tin yêu trong lòng bạn bè, đồng nghiệp gần xa. Cách đây ba năm tôi được Trần Đại Quyết tặng cuốn sách có tên: “Dặm đường đất khách” dầy gần 300 trang, khổ 20,3cm x 14,3 cm, in tại Công ty cổ phần in Nam Định. Cuốn sách gồm 11 bài viết, một số trang ảnh màu, trong những chuyến tham quan, học tập nghiệp vụ của Trần Đại Quyết ở Trung Quốc, Cộng Hòa Pháp, Vương quốc Thụy Điển và Vương quốc Thái Lan.

Là một Tổng biên tập, bận rộn nhiều việc trong công tác quản lý nhưng cái nghiệp “Đi và viết” vẫn quấn quýt bên anh. Đọc hết các bài trong cuốn “Dặm đường đất khách” mới thấy cái nhìn báo chí của Trần Đại Quyết thật sâu sắc và tinh tế. Qua tư liệu thực tiễn, anh chắt lọc cách đi, phương pháp làm ăn và cách làm giàu ở mỗi nước.

Phải chăng, với tư cách của một người làm báo, đó là sự gợi ý về việc cần phải tìm hiểu, học tập cách đi của các nước bè bạn để áp dụng vào đất nước mình? Tuy bận bịu trong công tác quản lý một tờ báo của Đảng bộ tỉnh, trăm công, ngàn việc nhưng Trần Đại Quyết vẫn dành thời gian viết khá nhiều cho báo mình phụ trách và một số tờ báo, tạp chí ở Trung ương. Đó là phong cách cần có ở một cán bộ quản lý báo chí.

Bài viết của anh đã được đánh giá xứng đáng ở cấp Trung ương. Anh đã được tặng giải B về Xã luận báo Tết, báo Xuân trong Hội thi báo Xuân toàn quốc 1996, Giải báo chí toàn quốc Hội Nhà báo Việt Nam năm 1998 và năm 2002. Hôm về Nam Định tiễn đưa Trần Đại Quyết về nơi an nghỉ cuối cùng, chúng tôi đã gặp đông đủ gia đình, con trai, con gái và con dâu, con rể của anh trong giờ phút đau thương vĩnh biệt người thân.

Con ngõ nhỏ, sâu hun hút dẫn vào căn nhà hai tầng, nơi anh sống cùng gia đình trọn đời ở Nam Định vắng bước chân người. Tại nhà tang lễ, cả gia đình, họ hàng thân quyến đang làm các thủ tục cần thiết để đưa tro cốt của anh về nơi an táng tại quê nhà: xã Trực Khang, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định.

Trò chuyện cùng các cháu, trai, gái, dâu, rể của anh, chúng tôi tâm sự: Điều quan trọng là bố các cháu đã để lại cho gia đình một tình cảm sâu sắc và một nhân cách thực thụ của một người làm báo, một người cha- trụ cột của gia đình. Trụ cột đó in trong dáng hình người mẹ của các cháu, người vợ của anh, làm chỗ dựa cho các cháu trên chặng đường đời còn lại. Tập bài dự thi “Giải báo chí quốc gia” anh vừa chấm xong, đã được chuyển đến Hội đồng giám khảo Hội Nhà báo Việt Nam trước khi anh lâm bệnh.

Như vậy, anh đã đi trọn một đời làm báo, ngay cả phút cuối cuộc đời, trên cương vị Chủ tịch Hội Nhà báo Nam Định, thành viên Hội đồng giám khảo Giải Báo chí quốc gia 2015.

24/5/2016

Khánh Toàn