Thời gian qua, miền Bắc liên tục xuất hiện thời tiết cực đoan như giông, lốc, mưa đá. Đáng chú ý, trận mưa đá chiều 24/4 tại Sơn La, Hòa Bình đã gây nhiều thiệt hại về tài sản, hoa màu của người dân.

Lý giải về điều này, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết miền Bắc đang trong giai đoạn chuyển mùa, thường xuyên có sự tranh chấp của các khối khí có đặc điểm khác nhau, khí quyển trở nên bất ổn định hơn nên mưa giông cũng xảy ra nhiều hơn so với các thời điểm khác trong năm.

Trong một số trường hợp ổ giông có đối lưu phát triển mạnh thì ngoài việc gây ra mưa to có thể kèm theo hiện tượng mưa đá và gió giật mạnh.

"Trường hợp giông ngày 24/4 ở khu vực giữa Hòa Bình và Sơn La là một ví dụ điển hình, nguyên nhân là do ảnh hưởng rìa phía nam của một khối không khí lạnh yếu, kết hợp với hoạt động một vùng hội tụ gió trên độ cao 1.500 m được tạo ra bởi rìa phía tây của lưỡi áp cao cận nhiệt đới (khối không khí biển lấn từ phía đông vào), cộng thêm gió tây nam di chuyển từ vùng Thượng Lào sang, hội tụ ở khu vực dọc kinh tuyến 105. Vì thế, khu vực Sơn La, Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An có mưa rào và dông mạnh", ông Hưởng cho biết thêm.

Cũng theo ông Hưởng, số liệu vệ tinh ước tính nhiệt độ đỉnh mây đối lưu thời điểm giông chiều 24/4 ở mức âm 81,2 độ C. Đây là dấu hiệu cho thấy tháp mây đối lưu phát triển rất dữ dội. Độ cao khối mây có thể trên 10 km. Sự bột phát của những tháp mây như vậy thường xuất hiện vào giai đoạn giao mùa và gây ra giông lốc mạnh hoặc mưa đá. Vùng mây khi đó đã phát triển mạnh dịch chuyển chậm nên gây ra mưa đá tập trung ở vùng giáp Sơn La, Hòa Bình.

Trưởng phòng Dự báo thời tiết dự báo, sau ngày 30/4, trong 1 - 2 ngày đầu tháng 5, có một khối không khí lạnh yếu từ lục địa Trung Quốc di chuyển xuống. Chính vì vậy, ở Bắc bộ giai đoạn từ ngày 1 - 2/5 có khả năng xuất hiện mưa rào và giông trở lại, còn ở miền Nam gió tây nam cũng có xu hướng xuất hiện, gây mưa giông.

"Ở miền Bắc, miền Nam cần đề phòng với hiện tượng giông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Chúng tôi dự báo, từ nay cho đến tháng 6 (trọng tâm là tháng 5) là giai đoạn có sự chuyển biến thời tiết từ mùa lạnh sang mùa nóng, mùa khô sang mùa mưa ở Bắc bộ nên các hiện tượng dông mạnh kèm lốc, sét, mưa đá có khả năng xuất hiện nhiều nhất trong năm.

Đáng chú ý, ở vùng núi, do tác động của địa hình có thể tạo ra các ổ mây đối lưu phát triển mạnh, hệ quả là gây ra các trận giông kèm lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Thời gian giông, lốc, sét, mưa đá ở Bắc bộ, khu vực Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh thường xuất hiện vào chiều, chiều tối và đêm", ông Hưởng lưu ý.