Theo thống kê về thị trường trái phiếu của VNDirect mới công bố mới đây, từ đầu tháng cho đến ngày 24/4, không có đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ mới nào được thực hiện. 

Trong khi đó, hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn cũng có dấu hiệu chững lại, với hơn 4,833 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được mua lại trước hạn trong tháng 4. Như vậy, tổng giá trị mua lại trước hạn trong 4 tháng đầu năm đã đạt hơn 39,388 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh sự ảm đạm của thị trường, các phân tích cho thấy hoạt động đàm phán thay đổi điều khoản và điều kiện trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và trái chủ diễn ra khá tích cực. Thông qua đàm phán, đã có nhiều tổ chức phát hành đã gia hạn được thời hạn trái phiếu với các trái chủ.

Theo tổng hợp, hiện đã có trên 20 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn thời hạn trái phiếu với trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX.

Tuy nhiên, áp lực trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn vẫn tiếp tục gia tăng trong tháng 5, trong khi danh sách các doanh nghiệp chậm thanh toán theo công bố của HNX tiếp tục tăng lên.

Theo ước tính, trong tháng 5 sẽ có khoảng 17,9 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn, tăng 12,6% so với tháng 4 (số liệu đã loại trừ các trái phiếu được mua lại trước hạn đến ngày 24/04/2023).

Cũng theo báo cáo này, đến ngày 24/4, có khoảng 57 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp theo thông báo của HNX. Tổng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp này được ước tính vào khoảng 152,7 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 13,9% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ toàn thị trường. Trong đó nhóm các doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán chiếm 11,1% dư nợ toàn hệ thống.

Trong đó, có khoảng hơn 45,2 nghìn tỷ đồng trái phiếu của các doanh nghiệp trong danh sách sẽ đáo hạn trong năm 2023, chiếm khoảng 19,4% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm.

Theo VNDirect nhận định, vừa qua Ngân hàng Nhà nước cũng ban hành Thông tư 03/2023 về việc hoãn thi hành Khoản 11 Điều 4 Thông tư 16/2021, và cho phép ngân hàng được quyền mua trái phiếu doanh nghiệp. Thời gian hoãn thi hành từ ngày 24/4/2023 đến ngày 31/12/2023. Đây cũng là một cách để các ngân hàng có thể thúc đẩy tăng trưởng cho vay qua việc mua trái phiếu doanh nghiệp, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng còn yếu (khoảng 2% tại cuối quý I/2023) và thanh khoản tại ngân hàng đang dư thừa.

Ngoài ra, Thông tư 03 cũng sẽ giúp tăng cầu trái phiếu và kỳ vọng sẽ có lợi cho các ngân hàng hoạt động mạnh trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp như TCB, MBB, VPB. Tuy nhiên, điều này còn tùy thuộc vào khẩu vị rủi ro, nhất là khi hiện tại các ngân hàng này cũng ưu tiên việc quản trị rủi ro/cân bằng chất lượng tài sản hơn là mục tiêu tăng trưởng.