Triển vọng tăng trưởng năm 2021

Năm 2021 được coi là năm bản lề, khởi đầu cho kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025. Cũng khởi đầu năm mới 2021, nhiều sự kiện được đón chờ, gây chú ý nhất đó là Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII diễn ra vào tháng 1. Tiếp đó sẽ là bầu cử Quốc hội khóa mới vào tháng 5. Đây là những sự kiện sẽ quyết định những thay đổi lớn về kinh tế- xã hội trong những năm tới.

Trong tháng cuối cùng của năm 2020, Chính phủ đã đưa ra kế hoạch 5 năm tới, trong đó đặt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5%-7%.

Điều đáng lưu ý là quy mô GDP giai đoạn này được điều chỉnh, khác với các giai đoạn trước đây (điều chỉnh quy mô GDP làm cho GDP cao hơn 27% trong năm 2020 do khu vực kinh tế chưa được quan sát được đưa vào để tính GDP), do đó mức tăng trưởng dựa trên cơ sở cao này được dự báo là rất khả quan.

Trong kế hoạch 5 năm sẽ có 2 giai đoạn, gồm giai đoạn phục hồi (2021-2022) và giai đoạn tăng tốc (2023-2025).

Dự báo về chính sách trong năm bản lề 2021, nhiều chuyên gia cho rằng, Việt nam sẽ tiếp tục đưa ra các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế, bên cạnh các giải pháp khống chế dịch Covid-19.

Các chuyên gia phân tích của Trung tâm phân tích và tư vấn đầu tư, thuộc Công ty CP Chứng khoán Sài Gòn -SSI nhận định: “Năm 2021, Chính phủ vẫn tiếp tục việc nới lỏng chính sách tiền tệ và thực hiện chính sách tài khóa mở rộng.Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách năm 2021 sẽ tiếp tục ở mức cao, kể cả theo số tuyệt đối do GDP theo giá hiện hành được điều chỉnh tăng".

Trước tình hình dịch Covid-19 đang có nguy cơ bùng phát, các chuyên gia kinh tế tiếp tục đưa ra các kịch bản. Trong đó có dự báo các đợt bùng phát dịch Covid-19 vẫn có thể xảy ra, do vậy, các chuyến bay thương mại quốc tế sẽ khó thực hiện trong quý 1/2021, mà chỉ có thể được nối dần từ quý 2/2021. Lượng khách du lịch quốc tế cũng sẽ tăng dần từ quý 2/2021.

Dù nền kinh tế Việt Nam chịu thiệt hai bởi dịch Covid-19 thấp hơn so với các quốc gia khác trong khu vực. Nhưng thống kê cho thấy, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, tỷ lệ tiết kiệm cao hơn và niềm tin người tiêu dùng giảm trong năm 2020.

SSI dự báo, tăng trưởng GDP năm 2021 ổn định khoảng 6,5% so với năm trước (cao hơn kế hoạch của Chính phủ là 6%). Mức tăng trưởng sẽ bắt đầu tăng tốc từ quý 2/2021 và giữ đà tăng đó đến năm 2022 (tăng đến khoảng hơn 7%).

Động lực nào để thúc đẩy tăng trưởng năm 2021?

Trong năm 2020, để hỗ trợ tăng trưởng, Chính phủ đã đẩy mạnh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công. Năm 2021, đầu tư công vẫn tiếp tục là lực đẩy cho tăng trưởng.

Đề cập tới mức tăng trưởng đầu tư công trong năm 2020, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng (Tổng cục Thống kê) Phạm Đình Thúy cho biết, đầu tư công là yếu tố dẫn dắt tăng trưởng trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động toàn diện mọi mặt đời sống, kinh tế, xã hội.

Với việc khởi công nhiều công trình, dự án quan trọng, đầu tư công đã tác động tích cực, tạo động lực và dư địa cho các ngành sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP cả năm 2020. Việc quyết liệt đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng cuối năm đã góp phần quan trọng đưa mức tăng trưởng quý 4/2020 phục hồi mạnh mẽ 4,48% (vượt xa mức tăng trưởng của ba quý còn lại).

Năm 2021 là năm đầu tiên của chu kỳ đầu tư công trung hạn 2021 - 2025. Trong đó, dự kiến tháng 7/2021, Quốc hội sẽ thông qua kế hoạch đầu tư công cho giai đoạn này.

Định hướng đầu tư công cho năm đầu tiên của kế hoạch vốn trung hạn (2021), Chính phủ nhấn mạnh mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án để phát huy hiệu quả đầu tư, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, các công trình trọng điểm.

Trong đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án giao thông quan trọng; thực hiện tốt công tác chuẩn bị đầu tư, GPMB, đền bù, tái định cư của các dự án dự kiến khởi công mới trong giai đoạn 2021 - 2025 để tạo tiền đề tốt thực hiện dự án.

Trong năm 2021, Việt Nam được dự báo sẽ là nền kinh tế dẫn đầu về tăng trưởng trong khu vực. Trong đó, bên cạnh đầu tư công, khu vực xuất khẩu của Việt Nam vẫn tiếp tục là điểm sáng.

Phân tích về động lực cho tăng trưởng kinh tế, các chuyên gia nghiên cứu của SSI, cho rằng các động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2021 sẽ bao gồm: Tác động của mô hình phục hồi chữ V trên toàn cầu có thể giúp Việt Nam tăng trưởng cao hơn, do Việt Nam đã trở thành trung tâm có tầm quan trọng hơn trong hệ sinh thái công nghiệp chế biến chế tạo toàn cầu.

Trong quý 4/2020, chỉ số sản xuất công nghiệp (IPP) tăng 6,3% so với cùng kỳ (riêng tháng 12: +9,5% so với cùng kỳ), trong khi ngành sản xuất đạt tăng trưởng đáng kể ở mức 9% so với cùng kỳ. Điều này xác nhận cho sự phục hồi về mặt sản xuất đã quay trở lại mức trước khi có dịch Covid -19.

Tác động mạnh mẽ hơn từ các Hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA hay RCEP.

Khi tăng trưởng đầu tư công quay lại mức tăng trưởng bình thường, thì vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI có thể trở lại vai trò dẫn dắt.

Theo SSI dự báo, câu chuyện về tăng trưởng đầu tư công mạnh mẽ (hơn 40% so với cùng kỳ) chỉ khả thi trong năm 2020, tức là năm cuối của giai đoạn 5 năm. Trong năm 2021, tăng trưởng giải ngân đầu tư công sẽ khó có thể tiếp tục đà tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy vậy, dòng vốn FDI dự kiến sẽ tăng mạnh trở lại khi dịch Covid-19 được kiểm soát.

Nhiều công ty cho biết các khách hàng của họ đã hoãn kế hoạch đầu tư vào Việt Nam trong năm nay do hạn chế đi lại. Tuy nhiên, dòng vốn FDI đăng ký trong năm 2020 chỉ giảm -8,7% so với cùng kỳ (tổng vốn FDI đăng ký khoảng 21 tỷ USD theo giá trị tuyệt đối, thấp hơn năm 2019 khoảng 2 tỷ USD). Điều này khiến triển vọng cho năm 2021 đầy hứa hẹn về dòng vốn FDI.

Tiến Vinh