Dự án chậm tiến độ

Tìm hiểu của phóng viên được biết, ngày 6/1/2016, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có Quyết định số 30 về việc chấp thuận chủ trương đầu tư D.A khu trồng cây ăn quả, cây dược liệu tại phường Hà Khẩu, TP. Hạ Long, giao Công ty Trung Tiến làm chủ đầu tư.

Theo quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được UBND TP. Hạ Long phê duyệt, tổng diện tích sử dụng đất của D.A là 95.966,3m² (đất xây dựng công trình 556m²; đất trồng cây ăn quả, dược liệu 64.075m²; đất cây xanh vườn hoa, mặt nước 4.470m²; đất sân, đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật 26.865,3m²). D.A có tổng mức đầu tư 5.170 triệu đồng. Thời gian thực hiện 50 năm kể từ ngày được UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư.

Kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cho biết, đến thời điểm thanh tra, công ty đã thực hiện phát quang toàn bộ D.A và san gạt cắt tầng, vận chuyển đất ra khỏi D.A; đã xây dựng 3 công trình nhà tạm, gồm: 1 nhà công nhân mái tôn, khung thép hộp; 2 nhà ươm cây giống. Các hạng mục khác chưa thực hiện đầu tư xây dựng theo quy hoạch.

D.A bị chậm tiến độ so với quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư của UBND tỉnh là 5 năm; so với quyết định giãn tiến độ thực hiện D.A của Sở Kế hoạch và Đầu tư là 3 năm 6 tháng.

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng chỉ rõ, trong việc chấp thuận địa điểm quy hoạch, mặc dù Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có ý kiến không đồng thuận về địa điểm đề xuất lập quy hoạch thực hiện D.A do hiện trạng sử dụng đất thể hiện không rõ tính pháp lý về quyền sử dụng đất và khu vực sử dụng đất nêu trong thuyết minh ý tưởng đầu tư D.A của công ty hiện nằm trong quy hoạch đất rừng sản xuất…

Tuy nhiên, Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư vẫn có tờ trình đề nghị UBND tỉnh chấp thuận địa điểm cho nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết xây dựng trồng cây ăn quả, cây dược liệu tại phường Hà Khẩu, TP. Hạ Long do Công ty Trung Tiến đề xuất; không yêu cầu công ty có giải trình tiếp thu ý kiến của các cơ quan gồm: Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Xây dựng.

Công ty Trung Tiến mua bán trái phép tài nguyên khoáng sản

Theo kết luận thanh tra, sau khi được giao đất giai đoạn 1, Công ty Trung Tiến đã có tác động vào đất như: San nền, hạ cốt, vận chuyển đất ra khỏi phạm vi thực hiện D.A để bán trong thời gian dài nhưng không bị cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý vi phạm hành chính.

Đến năm 2021, sau khi có ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND TP. Hạ Long, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Sở Kế hoạch và Đầu tư mới tiến hành các hoạt động kiểm tra cũng như có biện pháp xử lý đối với hành vi vi phạm về môi trường, về việc xin giãn tiến độ của D.A đối với Công ty Trung Tiến.

Quá trình UBND TP. Hạ Long chấp thuận phương án vận chuyển đất, đá đổ thải của D.A có vị trí đổ tại D.A sân Golf Tuần Châu và khu vực hoàn nguyên mỏ sét Giếng Đáy, UBND thành phố đã giao Phòng Quản lý Đô thị phối hợp cùng Công an thành phố,  UBND phường Hà Khẩu thực hiện kiểm tra, giám sát việc vận chuyển. Tuy nhiên, lại không giao cho đơn vị nào kiểm soát khối lượng đất, đá vận chuyển ra khỏi D.A; dẫn tới, không xác định được khối lượng.

Đặc biệt, UBND TP. Hạ Long là đơn vị thực hiện chức năng quản lý Nhà nước tại địa phương, trực tiếp giám sát Công ty Trung Tiến triển khai D.A nhưng đã không thực hiện hết trách nhiệm; để doanh nghiệp có hành vi khai thác đất trong thời gian dài, không có biện pháp xử lý kịp thời.

Bên cạnh đó, UBND phường Hà Khẩu là cơ quan nhà nước trực tiếp quản lý đất đai tại địa phương đã buông lỏng quản lý, để Công ty Trung Tiến tiến hành khai thác khoáng sản tại khu vực thực hiện D.A; tác động vào đất làm biến dạng địa hình, ảnh hưởng tới môi trường và cảnh quan khu vực.

“Như vậy, UBND TP. Hạ Long, UBND phường Hà Khẩu buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, không thực hiện đúng trách nhiệm quản lý nhà nước theo quy định tại Điều 208 Luật Đất đai 2013… Tồn tại, thiếu sót trên thuộc trách nhiệm của UBND TP. Hạ Long, Phòng Quản lý đô thị, TN&MT, các đơn vị có liên quan, UBND phường Hà Khẩu và các cá nhân có liên quan trực tiếp” - Thanh tra tỉnh Quảng Ninh khẳng định.

Đối với lĩnh vực khoáng sản, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, UBND tỉnh Quảng Ninh giao cho Công ty Trung Tiến thực hiện D.A khu trồng cây ăn quả, cây dược liệu với tư cách là chủ đầu tư; công ty phải chấp hành theo Quyết định số 2565, ngày 1/9/2015 của UBND tỉnh về chấp thuận địa điểm nghiên cứu quy hoạch, trong đó, có yêu cầu hạn chế tối đa việc san gạt lớn làm biến dạng địa hình để đảm bảo cảnh quan chung khu vực.

Tuy nhiên, Công ty Trung Tiến không chấp hành theo quy định, đã có hành vi: San gạt để khai thác đất trong khu vực thực hiện D.A với mục đích để bán; ký hợp đồng, xuất hóa đơn cho các đơn vị khác để thực hiện san lấp nền mặt bằng cho D.A khác. “Đây là việc mua bán trái phép tài nguyên khoáng sản khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt” - kết luận thanh tra cho biết.

Đồng thời, khai thác và bán đất cho một số đơn vị trước khi được cấp phép xây dựng; vận chuyển đất ra ngoài D.A khi chưa được các cơ quan chức năng cho phép; khi được phép vận chuyển đất ra ngoài D.A thì vận chuyển vượt với khối lượng lớn so với khối lượng được cấp phép; có dấu hiệu sử dụng hóa đơn không đúng quy định… Công ty đã đào cốt, cắt tầng làm biến dạng địa hình, không còn lớp đất màu để cho việc trồng cây theo như mục tiêu tôn chỉ ban đầu của D.A - đây là hành vi hủy hoại đất theo khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai 2013.

“Trách nhiệm chính thuộc Công ty Trung Tiến, UBND phường Hà Khẩu, UBND TP. Hạ Long, Sở TN&MT trong quá trình kiểm tra, giám sát, quản lý đã không phát hiện ra các hành vi của Công ty Trung Tiến” - Thanh tra tỉnh Quảng Ninh khẳng định.

Trước những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở TN&MT chủ trì, phối hợp cùng Sở Xây dựng, UBND TP. Hạ Long xác định khối lượng đất đá đã vận chuyển ra khỏi D.A để thực hiện việc truy thu phí, lệ phí tài nguyên cấp quyền khai thác khoáng sản.

UBND TP. Hạ Long lập hồ sơ xử phạt hành chính đối với hành vi hủy hoại đất của Công ty Trung Tiến; buộc công ty phải khắc phục hậu quả theo quy định. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của ngành, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở TN&MT rà soát để thực hiện tham mưu thu hồi D.A nếu đủ điều kiện theo quy định.

Cùng với đó, yêu cầu Công ty Trung Tiến dừng ngay việc cắt tầng, vận chuyển đất đá ra khỏi D.A; chấp hành quyết định của cơ quan quản lý nhà nước về hành vi vi phạm đất đai, khắc phục hậu quả do hành vi san gạt trái phép tại địa điểm thực hiện D.A.

Trâm Anh