Tại buổi họp báo, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, Nghị viện châu Âu thông qua Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) với tỉ lệ 63,33%. Đây là kết quả tốt đẹp và có ý nghĩa với Việt Nam cũng như Liên minh châu Âu, hai đối tác chiến lược và toàn diện đã triển khai đàm phán ký kết hai Hiệp định.

Việc Nghị viện châu Âu thông qua Hiệp định EVFTA đã đánh dấu cột mốc quan trọng trong chặng đường 30 năm phát triển quan hệ đối tác và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU). Nhất là trong bối cảnh quốc tế có nhiều diễn biến phức tạp, việc đàm phán, ký kết và phê chuẩn Hiệp định EVFTA thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của cả hai bên trong việc thúc đẩy quan hệ song phương, góp phần đưa quan hệ giữa Việt Nam và EU phát triển sâu rộng và thực chất hơn.

Với hiệp định EVFTA, Việt Nam là nước đang phát triển đầu tiên ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương có quan hệ thương mại tự do với EU. Điều này khẳng định vai trò và vị thế địa - chính trị quan trọng của Việt Nam trong khu vực, khẳng định Việt Nam - từ quốc gia đi sau trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, lần đầu tiên đã vươn lên trở thành nước đi đầu.

Đáng lưu ý, Liên minh châu Âu cũng đánh giá cao đối tác Việt Nam toàn diện và tin cậy trong phạm vi Đông Nam Á và khu vực toàn cầu. Do vậy, Hiệp định EVFTA được coi là đòn bẩy cho tăng trưởng, mở ra cơ hội lớn thâm nhập thị trường quy mô GDP tới 18.000 tỷ USD.  

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, đối với xuất khẩu của Việt Nam, ngay khi Hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 85,6% số dòng thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU.Sau 7 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với 99,2% số dòng thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Đối với khoảng 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, EU cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%. Do đó, có thể khẳng định rằng gần 100% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu sau một lộ trình ngắn. Đây là mức cam kết cao nhất mà một đối tác dành cho Việt Nam trong các hiệp định thương mại tự do đã được ký kết và đặc biệt có ý nghĩa khi EU liên tục là một trong hai thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam hiện nay.  

Đối với hàng xuất khẩu của EU, Việt Nam cam kết sẽ xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực với 48,5% số dòng thuế (chiếm 64,5% kim ngạch nhập khẩu). Tiếp đó, sau 7 năm, 91,8% số dòng thuế, tương đương 97,1% kim ngạch xuất khẩu từ EU được Việt Nam xóa bỏ thuế nhập khẩu.Sau 10 năm, mức xóa bỏ thuế quan là khoảng 98,3% số dòng thuế (chiếm 99,8% kim ngạch nhập khẩu). Đối với khoảng 1,7% số dòng thuế còn lại của EU, Việt Nam áp dụng lộ trình xóa bỏ thuế nhập khẩu dài hơn 10 năm hoặc áp dụng hạn ngạch thuế quan theo cam kết WTO.

Đánh giá về sự kiện này, GS. TSKH. Võ Đại Lược, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế và Chính trị thế giới cho rằng,  EVFTA là một hiệp định toàn diện, chất lượng cao và sẽ mang lại lợi ích kinh tế lớn cho cả Việt Nam và EU. Đây sẽ là một điểm tích cực đối với Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế đang chịu sự ảm đạm do dịch virus corona gây ra. Hiệp định được kỳ vọng là cú hích lớn cho xuất khẩu của Việt Nam, không chỉ là vấn đề thuế quan, đây là một hiệp định toàn diện bao gồm cả những vấn đề cải cách môi trường kinh doanh đầu tư, hoàn thiện thể chế...Việc mở rộng được thị trường xuất khẩu sang châu Âu có ý nghĩa rất lớn để thương mại Việt Nam giảm bớt phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Nhất là trong bối cảnh xuất khẩu Việt Nam hiện nay đang chịu những tác động rất lớn từ dịch virus corona, cũng chính bởi do còn phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc. Khi thị trường này ngưng trệ, ngay lập tức nông sản rồi vô số hàng hoá khác của chúng ta lao đao kể cả đầu ra lẫn đầu vào. Sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc đã khiến cho nhiều mặt hàng của Việt Nam thường rơi cảnh ùn ứ cửa khẩu. Để khắc phục tình trạng này, việc đẩy mạnh tìm thị trường mới để giảm bớt phụ thuộc vào bất kỳ thị trường nào là sự cần thiết. Không chỉ các sản phẩm xuất khẩu, nguồn nguyên liệu nhập khẩu hay thu hút đầu tư nước ngoài cũng đều có thể kỳ vọng nhiều hơn ở từ EVFTA. Tăng trưởng GDP, vì thế cũng sẽ có thêm cơ hội để tránh rơi vào cảnh giảm tốc. 

PV